Хутба
ДИННИНЪ КДИННИНЪ КЪУЛЛАНЫЛМАСЫНА ЁЛ БЕРМЕМЕКЪУЛЛАНЫЛМАСЫНА ЁЛ БЕРМЕМЕК
Опубликовано:
30.10.20 – ДИННИНЪ КЪУЛЛАНЫЛМАСЫНА ЁЛ БЕРМЕМЕК وَاَنَّ هـٰذَا صِرَاطِى مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَن سَبِيلِهِ ذٰلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ [Ве инне хаза сыраты мустакъиман феттебиух. Ве ля теттебиу’с-субуле фетеферракъа бикум ан себилих. Заликум вессакум бихи леаллекум теттекъун]. Мухтерем мусульманлар! Окъугъаным «Энам» суресининъ 6/153-юнджи аетинде Юдже Раббимиз бойле буюра: «Шубесиз, бу – меним дос-догъру ёлумдыр. Бунъа уйынъ. Башкъа ёлларгъа уйманъ, чюнки, о ёллар сизни Аллахнынъ ёлундан айырыр. Иште, сакъынувынъыз ичюн Аллах сизге буларны эмир этти». Мевзунен алякъалы хадисте исе, Пейгъамберимиз (с.а.с) бойле буюргъан: «Сёзлернинъ энъ догърусы – Аллахнынъ китабыдыр. Рехберликнинъ энъ гузели – Мухаммеднинъ рехберлигидир» (Несаий, «Идейн», 22). Азиз муминлер! Юдже динимиз Ислям инсангъа Раббини танытмакъ, бар олувынынъ гъаесини бильдирмек, дюнья ве ахирет сеадетини къазандырмакъ ичюн ёлланылгъан. Ислям – Къураннынъ рехберлигинде, Пейгъамберимизнинъ орьнеклигинде шекилленген дегерлер ве къаиделер бутюнидир. Муминлер эп бу дегерлерге сым-сыкъ сарылгъан, бу къаиделерге уйып, Ислямны догъру анъламакъ, догъру анълатмакъ ве догъру яшамакъ ичюн гъайрет косьтергенлер. Лякин, не языкъ ки, хакъ, акъикъат ве истикъамет дини олгъан Ислямны дюньевий менфаатлары къулланмагъа истегенлер де ортагъа чыкъкъан ве чыкъмакъта. Къыйметли мусульманлар! Дин суистималы, диннинъ маневий авторитетини къулланып, маддий къазанч, кучь, нам ве макъам къазанмакъ къаршысында эр биримизге тюшкен вазифе икметли ве ихтиятлы олмакътыр. Суистимал арекетлери иле самимий гъайретлерни бир-биринден айырмакъ ичюн ачыкъкозьлю олмалыдыр. Ислямны бозмакъ ве оны къулланмакъ истегенлернинъ бир макъсады да уммет-и Мухаммеднинъ ирфанына зарар бермектир, догъру ве терен дин бильгисининъ огретильмесине аякъ чалмакътыр. Бу да бир керчектир ки, инанчы ве диний дегерлери меселесинде инсанларны алдатмакъ насыл дин суистималы олса, ифтира, акъарет ве къабаатламалар иле мусульманларнынъ эписини зан астында къалдырмакъ, Ислям акъкъында къорку ве нефрет яймакъ да айны шекильде дин суистималыдыр. Дегерли муминлер! Биз сонъ ве мукеммель диннинъ менсупларымыз. Аллах бизге акъыл ве ираде ихсан эткен. Динимизнинъ денъишмеген эсаслары, медениетимизнинъ дегерлери ве 14 асырлыкъ сагълам бир илим адетимиз бар. Буларнынъ къыйметини билейик ве дегерлеримизге саип чыкъайыкъ. Динимизнинъ яман макъсатларнен къулланылмасына фурсат бермемек ичюн, оны диний тахсиль алгъан кишилерден, эйи ниетли ве сагълам менбалардан огренейик. Ольчюмиз эр вакъыт Къуран-ы Керимнинъ денъишмеген акъикъатлары ве Пейгъамберимизнинъ суннети олсун. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=cD8GmUPwqKQ[/embed]
МЕВЛИД ГЕДЖЕСИ
Опубликовано:
23.10.20 - МЕВЛИД ГЕДЖЕСИ وَمَا اَرْسَلْنَاكَ اِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ [Ве ма эрсельнаке илля рахметель лиль-алемин]. Азиз мусульманлар! Огюмиздеки октябрь 28-деки чаршенбе кунюни октябрь 29-даки джума акъшамы кунюне багълагъан гедже – Пейгъамбер Эфендимиз Мухаммед Мустафанынъ (с.а.с.) догъгъаны Мевлид геджесидир. Пейгъамберимиз 571 йылы, Ребиу’ль-эвель айынынъ 12-нджи геджеси, базар эртеси куню дюньягъа кельген. О, догъгъанда, эм тувгъан Мекке шеэринде, алемнинъ дёрт бир тарафында бир Аллахкъа олгъан инанч ве инсаний мунасебетлер тарафындан дюнья къара асырыны яшамакъта эди. Ер юзюнде Аллахнынъ эви олгъан Кябеде инсанлар путларгъа табына эдилер. Джемиетте къабиледжилик ве миллетчилик аким эди. Кучьлю олгъанлар акълы, зайыфлар акъсыз эди. Ички, къумар, фаиз ве зина киби джемиетнинъ икътисат ве ахлякъыны бозгъан эр тюрлю менфий шейлер чокъ ишлене эди. Мухтерем диндашларым! Диний ве иджтимаий джеэттен бу къадар адалетсизликнинъ ве джеалетнинъ укюм сюргени бир девирде сонъ пейгъамбер Хазрет-и Мухаммед (с.а.с.) дюньягъа кельген, бу джемиетте оськен, 40 яшына кельгенде, онъа пейгамберлик вазифеси берильген. Зулумнынъ эр чешити яшангъан бир джемиетте ве къаранлыкъ бир асырда догъып оськенине бакъмадан, Аллах онъы тер-темиз, ишанчлы бир инсан оларакъ етиштирген эди. Раббимиз «Энбия» суресининъ 21/107-нджи аетинде: «(Эй, Мухаммед!) Сени ялынъыз алемлерге рахмет оларакъ ёлладыкъ», – буюраракъ, онынъ ёлланылмасы буюк нимет олгъаныны бильдире. Эльбетте, шу ниметни хатырлап, Пейгъамберимизни анъмакъ керекмиз. Пейгъамберни анъмакъ, догъан кунюни файдалы кечирмек ве онъа багъышлангъан мерасимлер тешкиль этмек гузельдир. Амма, булардан даа фазилетлиси – о юдже пейгъамберге таби олмакъ, онынъ суннетине келишкен бир аят яшамакътыр. Аллах Къуранда «Ал-и Имран» суресининъ 3/31-нджи аетинде бойле буюра: «(Ресулим!) Айт: «Эгер Аллахны севсенъиз, манъа уйынъыз ки, Аллах да сизни севсин ве гунахларынъызны багъышласын. Аллах сонъ дередже багъышлайыджы ве мерхаметлидир». Пейгъамберимизнинъ озю де: «Умметим фесаткъа кеткен заманында ким меним суннетиме сарылса, онъа шеит савабы бар», – буюргъан (Табераний, «Эль-Муджему’ль-эвсат», 5414). Азиз муминлер! Пейгъамберге таби олмакъ не демектир? Пейгъамберге таби олмакъ – онынъ кетирген динининъ эсасларына онынъ киби инанмакътыр. Мусульман: «Мен Аллахкъа ве ахирет кунюне ишанам, амма намаз къылмайым, ораза тутмайым, зекят бермейим, харам-элял айырмайым, фаиз, ички, къумар ве дигер ясакълардан узакъ турмайым, ялан, гъыйбет, асет ве дигер ахлякъсызлыкълар олгъан бир аят яшайым», – деп олмаз. Мусульман бергени сёзюни тутса, ишанылгъан бир инсан олса, япкъан ишини сагълам ве къусурсыз япса, эр тюрлю яманлыкъ ве зарарлы шейден узакъ турса, файда кетиреджек гузель шейлер япса, пейгъамберине таби ола демектир. Келинъиз, сахабенинъ изинден кетип, инсанлыкъ сагъынгъаны Мухаммед уммети олмагъа тырышайыкъ. Мевлид геджеси эпимизге мубарек олып, бунъа бир весиле олсун. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=6RCkjFrwCBw[/embed]
МУМИН: ХАКЪНЫНЪ ТЕМСИЛЬДЖИСИ, АКЪИКЪАТНЫНЪ ДАВЕТЧИСИ
Опубликовано:
16.10.20 - МУМИН: ХАКЪНЫНЪ ТЕМСИЛЬДЖИСИ, АКЪИКЪАТНЫНЪ ДАВЕТЧИСИ يَا اَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ قُمْ فَاَنْذِرْ وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ [Я эййуха’ль-муддессир. Къум феэнзир. Ве Раббеке фекеббир]. Мухтерем муминлер! Юдже Раббимиз Къуран-ы Керимде, «Муддессир» суресининъ 74/1-3 аетлеринде бойле буюра: «Эй, орьтюнип къапангъан (Ресулим)! Тур ве тенбиеле! Раббинънинъ буюклюгини анълат». Меккеде Ислямнынъ ильк куньлеринде энген бу аетлер Пейгъамбер Эфендимизни, устюне месулиет алып, тевхид динини инсанларгъа анълатмагъа давет эте. Пейгъамберимизнинъ шереф иле ташыгъаны ве умметине мирас къалдыргъаны бу мукъаддес вазифенинъ ады теблигъдир. Азиз мусульманлар! Аллах Къуранда, «Аль-и Имран» суресининъ 3/104-юнджи аетинде: «Сизден хайыргъа чагъыргъан, эйиликни эмир этип, феналыкъны ясакъ эткен бир топлулыкъ олсун», – буюрып, теблигъ вазифесини девам эттирмемизни истей. Айса, токътамадан, болдурмадан инсанларны догъругъа ве догърулыкъкъа давет этмемиз керек. Раббимиз «Нахль» суресининъ 16/125-инджи аетинде: «(Ресулим!) Сен Раббинънинъ ёлуна икмет ве гузель огютнен чагъыр ве оларнен энъ гузель шекильде куреш!» – буюрып, теблигъ япылгъанда, инсанлар динимизге чагъырылгъанда, акъыл къулланмакънынъ, сабырлы олмакънынъ ве гузель сёзнен анълатмакънынъ эмиетини бильдире. Къыйметли муминлер! Эр биримиз теблигъ къадар темсиль иле де вазифелимиз. Яни динге чагъырмакънен берабер, биз динимизнинъ насыл олгъаныны косьтерген инсанлармыз. Анълаткъанымыз юдже дегерлерни яшамакъ, Ислямнынъ укюмлерине, эвеля, озь аятымызда риает этмек, сёзю ве озю бир олмакъ эр бир муминнинъ вазифесидир. Бу мевзуда Раббимизнинъ «Саф» суресиндеки 61/2-3 аетлериндеки тенбиеси пек ачыкътыр: «Эй, иман эткенлер! Не ичюн япмайджакъ шейлеринъизни айтасынъыз? Япмайджакъ шейлеринъизни айтманъыз, бу – Аллах къатында буюк бир нефретнен къаршыланыр». Азиз диндашларым! Раббимиз «Фуссилет» суресининъ 41/33-юнджи аетинде бойле буюра: «(Инсанларны) Аллахкъа чагъыргъан, яхшы иш япкъан ве «Мен мусульманларданым», дегенден кимнинъ сёзю даа гузель?» Бойле бир макътавгъа ляйыкъ олмакъ ичюн, дин-и мубин-и Ислямнынъ сарсылмаз акъикъатларыны анълатмагъа ве акъкъынен яшамагъа тырышайыкъ. «Къолайлаштырынъыз, зорлаштырманъыз. Мужделенъиз, нефрет эттирменъиз» (Бухари, «Илим», 116), – буюргъан Пейгъамберимизнинъ теблигъ методыны орьнек алайыкъ. Эйи ниет иле эйиликни тиклемеге чалышкъанда, фаркъына бармадан, якъып йыкъмамакъ ичюн динге чагъыргъанда шуурлы олайыкъ. Къыйметли муминлер! Хутбенинъ сонъунда орталыкъта яйылгъан юкъуджы хасталыкътан эм озюмизни, эм де этрафымызны къорчаламакъ ичюн муминге ярашаджакъ шекильде арекет этейик. Тедбирлерге уймакъ меселесинде косьтерген эмиетимиз ве джиддиетимиз иле нумюне олайыкъ. Ихмалларгъа шаат олгъанымызда, гузеллик иле тенбиелейик. Эпимиз шу хасталыкъ арамызда яйылгъанындан себеп дикъкъатлы олайыкъ. Аллах къатында месулиет, джемиет ичинде де къул акъкъы олгъаныны унутмайыкъ. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=JuhrtJYagok[/embed]
БЕРЕКЕТ: МАНЕВИЙ БОЛЛУКЪ
Опубликовано:
09.10.20. БЕРЕКЕТ: МАНЕВИЙ БОЛЛУКЪ وَلَوْ اَنَّ اَهْلَ الْقُرَى اٰمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْاَرْضِ [Ве лев энне эхле’ль-къура амену вет-текъав лефетехна алейхим беракятим мине’с-семаи вель-ард]. Мухтерем мусульманлар! Юдже Раббимиз Къуран-ы Керимде «Араф» суреси, 7/96-нджы аетте бойле буюра: «О (пейгъамберлер ёлланылгъан) улькелернинъ халкъы инансалар ве (гунахтан) сакъынсалар эди, эльбетте, оларнынъ устюне коктен ве ерден нидже берекет (къапыларыны) ачар эдик…». Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.с.) исе, бизни бойле тенбиелеген: «Бу дюнья малы джельп этиджи ве татлыдыр. Ким бу малгъа джумерт бир гонъюль иле саип олса, малы берекетленир. Амма ким де хырс ве ачкозлюликнен бу малны истесе, малынынъ берекети кетер» (Бухарий, «Зекят», 50). Азиз муминлер! Шу аетнен хадис бизге берекетнинъ сыррыны огрете: Аятына боллукъ кельмесини истесенъ, элиндекилерни топламагъа дегиль, пайлашмагъа бакъ! Чюнки мал, илим, рызыкъ ве севги ялынъыз пайлаяшкъанда чокълаша. Берекет гонъюль байлыгъы ве джуюмертлик иле келе. Исрафтан, хырс ве ачкозлюликтен, ниметке къаршы нанкёрлюктен ве къызгъанчлыкътан узакъ турмакъ керек! Чюнки берекет – саип олгъанларына эсир олмайып, иришкенинъ хузурдыр. Ялан, рия, косьтериш, алдатма ве акъсызлыкътан сакъынмакъ керек! Чюнки гунахлар ве ахлякъ эксикликлери берекетни ёкъ эте. Берекет Аллахкъа теслимиет иле, риза ве шукюр иле, догърулыкъ ве намускярлыкъ иле, тевазу ве тевеккюль иле къазаныла. Къыметли мусульманлар! Омюримизнинъ берекети – иман, ибадет, салих амель ве гузель ахлякътыр. Гонъюлимизнинъ берекети – Къуран-ы Керимдир. Эвимизнинъ берекети – ульфет, муаббет ве мерхаметтир. Малымызнынъ берекети – зекят, инфакъ (Аллах ёлунда масраф этмек) ве садакъадыр. Тиджаретимизнинъ берекети – дюрюстлик, манълай тери ве элял къазанчтыр. Ишимизнинъ берекети – онынъ акъкъыны бермек ве федакяр олмакътыр. Илимимизнинъ берекети – огренгенимизнен амель этмек ве бильгимизнен пайлашмакътыр. Заманымызнынъ берекети – онъы нафиле масраф этмемек, къыйметини билип дегерлендирмектир. Несилимизнинъ берекети – Ислям ве инсанлыкъ ичюн хайырлы эвлят етиштирмектир. Дегерли муминлер! Аллах, берекетнинъ екяне менбасы, Юджелер Юджесидир, Джумерттир. Бойле экен, къуллукъ ве ибадетимиз иле, дуа ве ниязымыз иле берекет берген Раббимизге ёнелейик. Унутмайыкъ ки, биз ниетимизни Рахман олгъан Аллахнынъ разылыгъына багъласакъ, О Къудрет Саиби де бизге берекет къапыларыны ачаджакътыр. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=dYNIu1VEqsE[/embed]
САБЫРНЫНЪ СОНЪУ СЕЛЯМЕТТИР
Опубликовано:
02.10.20 - САБЫРНЫНЪ СОНЪУ СЕЛЯМЕТТИР اِنَّهُ مَنْ يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَاِنَّ اللّٰهَ لَا يُضِيعُ اَجْرَ الْمُحْسِنِينَ [Иннеху мей еттекъи ве есбир феиннеллахе ля юдыъу эджраʼль-мухсинин]. Мухтерем мусульманлар! Дюнья аятында эр инсан ёлджудыр. Шу фаний алемде кельген кете, къонгъан коче. Эр биримизнинъ дженнетке догъру узангъан ёлу энишлерден ве чыкъышлардан, севинчлерден ве зорлукълардан кече. Шу ёлджулыкъны девам эткенимизде, Раббимиз бизге юрегимизни къайгъыдан, тилимизни шикяеттен ве беденимизни янълыш арекетлерден къорчалагъан, эши-бенъзери олмагъан бир нимет багъышлай. Бу нимет – сабырдыр. Азиз муминлер! Сабыр озюни эзип, алчалмакъ я да кучьсюз тюшмек, чаресиз къалмакъ дегильдир. Сабыр – себаттыр, даянып арекет этмектир. Аллакъа къул олгъанымызны анълап, Онынъ разылыгъы ичюн хайырлы ишлерни, ибадетлерни девам этмекте тырышмакъ, гъайрет косьтермектир. Сабыр – дюньянынъ бинъ бир тюрлю имтианынен курешмектир. Сабыр – ферасеттир, шейтаннынъ весвесесине ве нефиснинъ арзуларына алданмадан яшамагъа тырышмакътыр. Сабыр – метанеттир, бекленмеген адиселер къаршысында акъыллы ве совукъкъанлы арекет этмектир. Сабыр – тевеккюльдир, эр тюрлю тедбирни алгъандан сонъ, Аллахнынъ такъдирине разылыкъ косьтермектир. Ве сабыр – иманынъ кереги, селямет къапысы, дженнет хазинесидир. Къыйметли мусульманлар! Инсан базы вакъытларда кичик сыкъынтыларгъа биле сабыр этмеге истемей. Базы вакъытларда да буюк фелякетлер къаршысында сабырыны джоя ве умютсизликке тюше. Хасталыкънынъ эйилешмейджегини, маддий сыкъынтынынъ битмейджегини, аиле меселелерининъ чезильмейджегини тюшюне. Тынчлыкънынъ, муваффакъиетнинъ, шифанынъ ондан чокъ узакъ олгъаны весвесесине алдана. Албуки, Къураннынъ муждеси ачыкътыр: «Эр зорлукънен берабер къолайлыкъ бар» («Инширах» суреси, 94/5-6). Эр заметте нидже рахмет сакълыдыр. Яманлыкъ киби корюнген бир иштен умют этильмеген ерде хайырлар чыкъар. Етер ки, къул гъайрет, сабыр ве себатны къалдырмасын! Етер ки, инсан Аллахнынъ эр даим сабыр эткенлернен берабер олгъанына ишансын! Мухтерем муминлер! Севгили Пейгъамберимиз Мухаммед Мустафа (с.а.с.) бир хадисинде бойле буюргъан: «Ким сабыр этсе, Аллах да онъа таянмакъ кучюни берер. Ич кимсеге сабырдан даа хайырлы ве даа кенъиш бир нимет берильмеген» (Муслим, «Зекят», 124). Бойле экен, сабыр ниметининъ къыйметини билейик. Аллахнынъ бизни барлыкъ ве ёкълукънен имтиан эткенини, эр тюрлю имтианнынъ эмек ве сабырнен къазаныладжагъыны хатырлайыкъ. Ич бир вакъыт Раббимизнинъ ярдымындан ве мерхаметинден умютимизни кесмейик. Хутбени Юдже Китабымызнынъ «Юсуф» суресиндеки 12/90-ынджы аетинен битирем: «Ким Аллахтан сакъынса, ярамайлыкъ ишлемектен сакъынса ве сабыр этсе, шубесиз, Аллах гузель арекет эткенлернинъ мукяфатыны зая этмез». [embed]https://www.youtube.com/watch?v=-AhBYaJ4Sns[/embed]
ЭЙИЛИКНИ ЭМИР ЭТМЕК, ЯРАМАЙЛЫКЪТАН САКЪЫНДЫРМАКЪ
Опубликовано:
25.09.20 - ЭЙИЛИКНИ ЭМИР ЭТМЕК, ЯРАМАЙЛЫКЪТАН САКЪЫНДЫРМАКЪ كُنْتُمْ خَيْرَ اُمَّةٍ اُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَاْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللّٰهِ وَقَالَ رَسُولُ اللّٰهِ :مَنْ رَاَى مِنْكُمْ مُنْكَراً فَلْيُغَيِّرْهُ بِيَدِهِ، فَاِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِلِسَانِهِ فِاِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِقَلْبِهِ وَذٰلِكَ اَضْعَفُ الْاِيمَانِ [Кунту хайра умметин ухриджет лин-наси темуруне биль-маруфи ве тенхевне аниʼль-мункери ве туминуне биллях. Ве къале Расулюллахи (с.а.с.): «Мен раа минкум мункеран фель-югъаййирху биедихи, феин лем естети фебилисанихи, феин лем естети фебикъальбихи ве залике эдъафуʼль-иман]. Мухтерем мусульманлар! Кяинатнынъ яратылышында ве барлыкъ алемининъ бир-биринен мунасебетинде асыл олгъан эйиликтир. Юдже динимиз Ислямнынъ ёлланув гъаеси де эйиликнинъ ер юзюнде яйылмасы, ярамайлыкънынъ исе, ёкъ этильмесидир. Мусульман эйи бир инсан, салих бир къул, эйилик эткен бир кимсе олмасы керек. Лякин, айны заманда, о, эйилик ниетини ве ярамайлыкънен курешмек гъайретини джемиетке де акис эттирмек керек. Бу месулиетнинъ ады – «эмр биль-маруф, нехий аниль-мункер», яни эйиликни эмир этмек, ярамайлыкътан сакъындырмакътыр. Юдже Аллах иманлы, виджданлы ве мерхаметли инсанлардан мейдангъа кельген Ислям умметини Къуранда, «Ал-и Имран» суресининъ 110-унджи аетинде бойле анълата: «Сиз инсанларнынъ эйилиги ичюн ортагъа чыкъарылгъан энъ хайырлы умметсинъиз, – эйиликни эмир этесинъиз, феналыкътан ред этесинъиз ве Аллахкъа инанасынъыз». Азиз муминлер! Иман ве эйилик бир-бирининъ айрылмаз. Пейгъамберимизнинъ ифадесинен, «Эйилик гузель ахлякътыр» (Муслим, «Бирр ве сыла», 14). Шу себептен, аятта адалет, мерхамет, сайгъы, догърулыкъ, вефа киби, гузель ахлякъкъа кирген насыл аслет бар исе, эписи бирер эйиликтир. Мумин исе, эйиликнинъ темсильджисидир. Бир тарафтан, арекетлеринен эйиликни яшатыр экен, дигер тарафтан да икметли бир тиль иле, гузель огют иле, догъру бильги иле этрафыны эйиликке давет этер. Пейгъамберимизнинъ тевсиесине уйып, аятны къолайлаштырыр, зорлаштырмаз, инсанлары мужделер, нефрет эттирмез (Бухарий, «Джихад», 164). Мумин хуснюзан иле бакъа, эйи тюшюнмекнинъ ве эйини айтмакънынъ иманнынъ кереги олгъаныны биле. Ярамайлыкъларнынъ битмеси ичюн, элинден кельген гъайретни косьтере. Ярамайлыкъкъа козь юммай, тилини ялан ве ифтира иле, акъылыны суизан иле кирлетмей. Фитне ве гъыйбет атешине агъач ташыгъан асылсыз сёзлернинъ артына тюшмей. Чюнки о биле ки, инсанларнынъ шереф ве намуслары бир-бирине эманеттир. Къыйметли мусульманлар! Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.с.) бир хадисинде бойле буюргъан: «Ичинъизден бири бир ярамайлыкъ корьсе, оны элинен денъиштирсин. Буна кучю етмесе, тилинен денъиштирсин. Буна да кучю етмесе, къальбинен (ачув дуйсын). Бу (сонъкиси) – иманнынъ энъ ашагъы дереджесидир» (Муслим, «Иман», 78). Айса, бильгимиз ве теджрибемиз, кучюмиз ве имкянымыз къадар, эр вакъыт эйиликни тевсие этейик, ярамайлыкъларгъа мани олайыкъ. Бунынъ эр биримиз ичюн боюн борджумыз ве инсаний бир вазифе олгъаныны унутмайыкъ. Мухтерем муминлер! Хутбенинъ сонъунда муим бир хусусны хатырлатмакъ истейим. Озюмизнинъ, севгенлеримизнинъ ве джемиетимизнинъ сагълыгъыны къорчаламакъ ичюн коранавируснен курешмеде тедбирни эльден быракъмайыкъ. Хасталыкъны джиддиетке алайыкъ, керек олгъан дикъкъатны косьтерейик. Маска, месафе ве темизликке дикъкъат этейик. Бойле эмиетли бир мевзуда ихмал ве къусурымызнынъ гуннах оладжагъыны унутмайыкъ. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=0hfTLHl1AOc[/embed]
КЪАРДАШЛЫКЪКЪА ЗАРАР БЕРГЕН ШЕЙЛЕР
Опубликовано:
18.09.20 – КЪАРДАШЛЫКЪКЪА ЗАРАР БЕРГЕН ШЕЙЛЕР يَا اَيُّهَا الَّذِينَ اٰمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ اِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا Азиз муминлер! Окъугъаным «Худжурат» суресининъ 12-нджи аетинде Юдже Раббимиз бойле буюра: «Эй, иман эткенлер! Зан этювнинъ зиядесинден узакъ турунъыз. Чюнки заннынъ бир къысымы гунахтыр. Бир-биринъизнинъ къусурыны къыдырманъыз. Биринъиз дигеринъизнинъ артындан гъыйбет япмасын». Мевзунен алякъалы хадис-и шерифте исе, Эфендимиз (с.а.с.) бойле буюргъан: «Бир-биринъизнинъ къусурларыны араштырманъыз. Бир-биринъизнинъ шахсий алларыны араштырманъыз. Бир-биринъизге асет этменъиз. Бир-биринъизге сырт чевирменъиз. Бир-биринъизге къаршы кин тутманъыз. Эй, Аллахнынъ къуллары, агъа-къардаш олунъыз!» (Бухарий, «Эдеб», 57). Сайгъылы джемаат! Шерефли барлыкъ оларакъ яратылгъан инсан иман иле кемалаткъа иришир. Пейгъамберимиз (с.а.с.) бу иманнынъ бир нетиджеси оларакъ муминнинъ «ишанчлы инсан» олмакъ кереклигини бильдире. Ишанчлы инсан исе, бир башкъасына тилинен ве элинен зарар бермез. Юдже динимиз, муминлер арасындаки къардашлыкъны бизлерге бенъзерсиз мисаллернен такъдим эте. Бу къардашлыкъ бир беденнинъ уюм ичинде чалышкъан азалары кибидир. Бу къардашлыкъ бир бинанынъ бир-бирине пекитильген бина ташлары кибидир. Бу къардашлыкъта къардашымызнынъ джаны бизим джанымыздыр, шерефи бизим шерифимиздир, барлыгъы барлыгъымыздыр. Бу къардашлыкъта къардашнынъ джаны, малы, иззет ве шерефи сайгъындыр, токъунылмаздыр. Азиз агъаларым, къардашларым! Куньлюк аятымызда зеинлеримиз тюрлю хаберлерден болдура. Къулакъларымыз арзу этильмеген нидже сёзлер эшите. Базан тиллеримизден, фаркъында олмадан, ерли-ерсиз ифаделер чыкъмасы мумкюн. Амма Пейгъамберимиз (с.а.с.) эр эшиткенини айтмасынынъ инсангъа гунах оларакъ етеджегини (Эбу Давуд, «Эдеб», 80), инсанларнынъ, тюшюнмейип агъызларындан чыкъкъан сёзлер себебинден джеэннемге кетеджеклерини бильдирген (Муслим, «Бирр ве сыла», 105). Аллах Ресули (с.а.с.), лаф эткени вакъыт, пек хассас олгъан, ве ич кимсе акъкъында ярамай сёз айтмагъан. Бунынъ ерине, инсанларнынъ менфий арекетлерини корьгенде, оларны тюзельтмек ичюн: «Инсанларгъа не ола да, бойле япалар?» киби умумий ифаделер къуллангъан. Эфендимиз (с.а.с.) гъыйбет, ошек, суизан, хусусий алларны араштырмакъ киби муминге ярашмагъан алардан узакъ турмакъны, я хайырлы олгъанны айтмакъны я да сусмакъны эмир эткен. Азиз муминлер! Юдже Раббимиз «Исра» суресининъ 36-нджы аетинде «Акъкъында бильгинъ олмагъан шейнинъ пешине тюшме. Чюнки къулакъ, козь ве юрек, буларнынъ эписи, ондан месульдир», – буюра. Бу керчекке бакъмайып, кунюмизде базы асылсыз хаберлер себебинден намусларгъа леке ташлана, аилелер дагъыла, къардашлыкъ ве достлукълар зарар коре. Унутмайыкъ, догърулыгъыны араштырмайып, асылсыз хаберлернинъ пешине тюшкенлер де энъ аз буларны ортагъа чыкъарып яйгъанлар къадар джевап бреджек. Сайгъылы семетдешлерим! Ошек, ялан, ифтира ве ярамай тюшюнмек киби ахлякий нукъсанлыкълар, инсанлар арасындаки ишанч, севги ве сайгъыны ёкъ эткен кин, нефрет, душманлыкъ киби, Ислямгъа асыл да келишмеген алларгъа себеп ола. Унутмайыкъ ки, эр шейнинъ энъ индже ольчюсинен тартыладжагъы, ич бир пешманлыкъ файда бермейджеги о буюк куньде эр сёзюмизден ве заннымыздан сораладжакъмыз. Унутмайыкъ ки, о кунь эбедий ниметлерге иришеджек олгъанлар, зеинине, гонъюлине, тилине, элине, бутюн беденине саип чыкъкъан ве аяткъа мумин киби бакъкъанлар оладжакъ. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=pFK3p8NpSwk[/embed]
ОМУЗ-ОМУЗГЪА КЪЫЛЫНМАГЪАН ДЖУМА НАМАЗНЫНЪ КЕЧЕРЛИ ОЛМАСЫ
Опубликовано:
ОМУЗ-ОМУЗГЪА КЪЫЛЫНМАГЪАН ДЖУМА НАМАЗНЫНЪ КЕЧЕРЛИ ОЛМАСЫ 11.09.20 قالَ رَسولُ اللّٰهِ : سُوُّوا صُفُوفَكُمْ، فَاِنَّ تَسْوِيَةَ الصَّفِّ مِنْ تَمَامِ الصلاةِ [Къале Расулюллах: «Сувву суфуфекум, феинне тесвиетеʼс-саффи мин темамиʼс-салях] Мухтерем мусульманлар! Джемаатнен намаз къылмакъ ниетинен джамиге кельген мусульманларнынъ риает этеджеклери энъ муим хусуслардан бири – саф тутмактыр. Хазрет-и Мухаммед (с.а.с.) сафларны сыкъ ве бир сызыкъта тутмакънынъ намазны гузеллештиргенини, атта, оны тамамлагъан ве мукеммеллештирген бир унсур олгъаныны ифаде эткен (Муслим, «Салят», 126; Бухарий, «Эзан», 74 ве Муслим, «Салят», 124). Бир кересинде де мелеклернинъ Аллах къатында саф тутмаларыны мисаль берип, асхабынынъ да олар киби олмаларыны истеген ве бойле буюргъан: «(Мелеклер) биринджи сафларны тамамлайлар ве сафта сыкъ туралар» (Муслим, «Салят», 119; Эбу Давуд, «Салят», 93). Азиз муминлер! Аллах Ресулю (с.а.с.) сафларнынъ тертип ве низамына ойле эмиет берген ки, намазгъа турмадан эвель шахсен озю джемаатнынъ сафларыны тюзельткен (Муслим, «Салят», 128) ве омузларына тийип: «Бир сырада турунъыз, къарышыкъ турманъыз, – юреклеринъиз де къарышыкъ олмасын!» – тенбиелей эди (Муслим, «Салят», 122). Имамнынъ биринджи сафнынъ огюне ве орта еринде турмасы ве даа сонъра сырасынен сафлардаки бош ерлернинъ толдурылмасы эмирини берген Ресулюллах (с.а.с.) (Эбу Давуд, «Салят», 98), имамнынъ аркъасына, эвеля, илим саиби ве акъыллы кимселернинъ сыраланмасыны истеген (Муслим, «Салят», 123). Эфендимиз (с.а.с.): «Биринджи сафтакилерге Аллах мерхамет этер, мелеклер де дуа этерлер», – буюрып, ильк сафнынъ эмиетине ишарет эткен (Эбу Давуд, «Салят», 93; Несаий, «Имамет», 25), джамининъ энъ аркъасында намаз къылгъанларны ве огюнде бошлукъ олгъан сафкъа къошулмагъан кимселерни де бойле тенбиелеген: «Аллах да оларны (рахметинден) махрум этер» (Муслим, «Салят», 130). Сайгъылы мусульманлар! Пейгъамберимиз (с.а.с.) эркеклер ичюн ильк сафнынъ, къадынлар ичюн исе, сонъ сафнынъ энъ фазилетли сафлар олгъаныны беян эткен (Муслим, «Салят», 132; Тирмизи, «Салят», 52), балачыкъларны да бу эки джемаатнынъ арасында сафкъа къойгъан (Ибн Ханбель, «Муснед», В, 344). Сафларнынъ сыкъ ве бир сызыкъта тутулмасы мусульманларны эм шекиль оларакъ, эм де рухен бирликте тутмакъ макъсадыны ерине кетирмек ичюндир. Ич бир сыныф, макъам ве статус фаркъы козетильмейип, мусульманларнынъ омуз-омузгъа тизилип турмасы джемиетнинъ бирлик ве тирилигининъ энъ гузель косьтергичидир. Мухтерем муминлер! Нетиджеде сафлардаки тертип ве низам намазнынъ текмиль олмасынен алякъалыдыр. Омузларнынъ бир-бирине тиймеси де бу джумледендир. Асылында, омузлар бир-бирине тиймесе, я да намаз къылгъанлар арасында аралар олса – бу, мекрух олмакънен берабер, намазны бозгъан бир ал дегильдир. Коронавирус себебинен сафларнынъ ачылмасы, ичтимаий месафенинъ тутулмасы – намазымызны бозмай, ве хасталыкънынъ таркъалмамасы ичюн алынгъан бир тедбирдир. Бу тедбир динимиздже зарурдыр. Коронавирус хасталарынынъ я да бу хасталыкъ рискинден себеп козетим астында тутулгъан хасталарнынъ джума намазы, яхут да башкъа бир себепнен инсанларнынъ топлу алда олгъаны джамилерге я да дигер мекянларгъа бармалары джаиз дегиль. Хасталыкънынъ яйылмамасы ичюн карантинде тутулгъан кимселерге джума намазы фарз дегиль. Бу кишилер джума намазы ерине эвлеринде уйле намазыны къыларлар. Джумагъа бармамакъ ичюн башкъа кечерли бир себеби олмайып, хасталыкъ юкъаджагъы къоркъусынен джума намазына бармамакъ джаиз дегиль. Керекли тедбирлер алып, джамиге бармакъ ве джума намазны къылмакъ керек. Джумагъа кельгенде исе, техликесизлик шартларына риает этмек, маска, ичтимаий месафе, темизлик, мусафаха ве къол тутушув олмадан селямлашмакъ киби шартларгъа уймалы. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=e33C0iiBrko[/embed]
ИЛИМ ОГРЕНМЕКНИНЪ ЭМИЕТИ
Опубликовано:
ИЛИМ ОГРЕНМЕКНИНЪ ЭМИЕТИ 04.09.2020 اِقْرَاْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِى خَلَقَ ﴿١﴾ خَلَقَ الْاِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ ﴿٢﴾ اِقْرَاْ وَرَبُّكَ الْاَكْرَمُ ﴿٣﴾ اَلَّذِى عَلَّمَ بِالْقَلَمِ ﴿٤﴾ عَلَّمَ الْاِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ [Икъра бисми раббикеʼллези халякъ. Халякъаʼль-инсане мин алякъ. Икъра ве раббукеʼль-экрам. Эллези аллеме билль-къалем. Аллемеʼль-инсане ма лем ялем]. Азиз диндашларым! Инсанлыкъкъа бильдирген биринджи сёзю «ОКЪУ!» олгъан Ислям дини, илимге ве илимни огренмеге буюк дегер бере. Заман, мекян, макъам, джынсиет ве яш сынъыры танымадан, эркек ве къадын – эр кеснинъ бешиктен мезаргъа къадар илим огренмесини эмир эте. Ислям дини къуртулыш ёлундаки ильк чагърысыны Къуран-ы Керимде бу ифаделернен сеслендирген: «Окъу! Яраткъан Раббинънинъ адынен (окъу)! О, исанны бир къан томарындан яратты. Окъу! Раббинъ энъ буюк керем саибидир. О, къалемнен (язмакъны) огретти. Инсангъа бильмегенлерини огретти» («Алякъ» суреси, 1-5). Къуран-ы Керимнинъ дигер аетлеринде исе, Раббимиз бойле буюра: «Бильгенлернен бильмегенлер ич тенъ олурмы?» («Зумер» суреси, 39/9), ве «Аллах ичинъизден инангъанларнынъ ве илим берильгенлернинъ дереджелерини юксельте» («Муджаделе» суреси, 58/11). Къыйметли мусульманлар! Динимизде илим огренмек ве огретмек ибадеттир. Аллахкъа сайгъы ве къуллукъ да, дженнетке кеткен ёл да анджакъ илимнен олмасы мумкюн. Мумин оларакъ, дереджемизни юксельтмемиз де динимизни огренмекнен мумкюндир. Юдже Аллах «Фатыр» суресининъ 28-инджи аетинде: «Аллахкъа нисбетен къуллары ичинден анджакъ алим олгъанлар терин сайгъы дуя» буюра; Севгили Пейгъамберимиз (с.а.в.) де: «Илим огренмек ичюн бир саат отургъаным манъа гедже сабагъа къадар ибадет этмектен даа севимлидир», – деген. («Эт-Тергъиб», 1/102). Бундан да гъайры, Пейгъамберимиз (с.а.с.): «Эр шейнинъ бир ёлу бар, дженнетнинъ ёлу да – илимдир» («Эль-Джамиу’с-сагъир», 2318) ве «Ким илим огренмек ичюн ёлгъа чыкъса, Аллах о инсангъа дженнетнинъ ёлуны къолайлаштырыр» (Бухaрий, «Илим», 10), – буюрып, илим огренмекнинъ инсаннынъ эм Аллахнынъ ризасына, эм де дженнетке ириштиреджегини ифаде эткен. Дегерли мусульманлар! Келеджегимиз – эвлятларымызгъа эманеттир. Эвлятларымыз да дюнья аятында бизим козь айдынлыгъымыз, Раббимизнинъ бизлерге энъ буюк эманетидир. Дюньямыз ве ахиретимиз адына энъ буюк месулиетимиздир. Эвлятларымызгъа эйи бир тахсиль ве гузель бир тербие берип олсакъ, бу – ана-бабалар оларакъ оларгъа къалдырып оладжагъымыз энъ къыйметли эдие оладжакъ. Чюнки Севгили Пейгамберимиз бир ана-бабанынъ,эвлядына берип оладжагъы энъ гузель эдиенинъ оларнынъ гузель бир шекильде етиштирильмеси олгъаныны ифаде эткен (Тирмизий, «Даават», 68). Къабилиетлерине коре балаларымызны келеджекке азырламакъ, оларгъа тахсиль бермек, анна-бабалар оларакъ, эвеля, бизим месулиетимиздир. Эвлятларымызнынъ даа эйи бир аят ве келеджек ичюн къабилиетлери ве истеклерине коре етиштирильмелери не кадар муим исе, маневий ве ахлякъий тахсиль ве тербиелери де о дередже муидир. Шу себептен, балаларымызны джамилерде девам эткен Къуран ве диний бильгилер курсларына берейик. Аркъамыздан хайыр дуа этеджек салих эвлят къалдырайыкъ. Амель дефтерлеримиз къыяметке къадар ич къапалмасын. Окъушларыны девам эткенлерге Юдже Аллахтан мувафакъиетлер тилеймиз. Раббимиз оларгъа зеин ачыкълыгъы берсин, эмеклерини зая этмесин. Янъы тахсиль йылы бутюн явруларымыз, оджаларымыз ве ана-бабаларымыз ичюн хайырлы ве семерели олсун. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=_hQn321Vm9Q[/embed]
АШЫР КУНЮ
Опубликовано:
АШЫР КУНЮ 28.08.20 وَعَنْ اِبْنِ عَبَّاسٍ رَضِىَ اللّٰه عَنْهُمَا اَنَّ رَسُولَ اللّٰهِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ صَامَ يوْمَ عَاشُورَاءَ وَاَمَرَ بِصِيَامِهِ [Ве ан Ибни Аббасин (р.анхума): «Энне расуляллахи (с.а.с.) саме евме ашураэ ве эмера бисыямих]. Мухтерем джемаат! Якъынлашкъанымыз Ашыр (я да Ашура) куню аман-аман бутюн пейгъамберлернинъ аятларында ер алгъан бир мубарек куньдир. Меселя, бутюн самий халкъларда, шу джумледен Ислямдан эвельки арапларда Хазрет-и Нухтан (а.с.) башлап, шу куньде ораза тутулгъан. Хазрет-и Муса (а.с.) ве къавмы, фиравуннынъ зулумындан къуртулгъанлары ичюн, яхудийлер де бу куньде ораза тутмакъ кереклер. Къуранда, бойле айтыла: «Аллах Нухкъа буюргъан шейлерни сизге де дин оларакъ буюрды. Санъа (Мухаммед) вахий этик, Ибрахимге, Мусагъа ве Исагъа да буюргъан эдик: «Динге багълы къалынъыз, дин меселесинде айырылыкъкъа тюшменъиз» («Шура» суреси, 42/13). Шу аетте ишарет этильгени киби, Пейгъамберимиз де эвельки пейгъамберлер кетирген базы укюмлерге уйгъан. Бойле укюмлерден бири де – Ашыр кунюнен алякъалыдыр. Хазрет-и Айше (р.а) бойле анълата: «Ашыр – Къурейшнинъ джахилие девиринде ораза туткъан бир кунь эди. Ресулюллах да бу кунь ораза тута эди. Мединеге хиджрет эткен вакъытта, бу оразагъа девам этти, ве башкъаларына да эмир эткен эди. Амма, Рамазан оразасы фарз этильген сонъ, озю Ашыр кунюнде ораза тутмакъны токътаткъан, бундан сонъра, мусульманлардан истеген бу куньде ораза туткъан, истеген тутмагъан» (Бухарий, «Савм», 69). Ашыр кунюндеки оразанынъ фарз сайылмасындан сакъынгъан Пейгъамберимиз (с.а.с.) бу оразаны кимерде туткъан, кимерде тутмагъан. Бундан да гъайры, яхудийлерге ошамамакъ ичюн, ялынъыз Ашыр куню дегиль, Мухаррем айынынъ докъузынджы, онунджы ве он биринджи куньлеринде де ораза тутмаларыны тевсие эткен. Азиз муминлер! Ашыр кунюнинъ, биз, мусульманлар ичюн бир хусусиети де – Пейгъамберимизнинъ торуны Хазрет-и Хусейннинъ (р.а), къоранта азаларынынъ ве янындакилернинъ бу куньде шеит этильмесидир. Бутюн мусульман дюньясыны сарскъан ве нетиджелери аля даа умметни раатсыз эткен бу вакъиа, ибрет ве элем бериджидир. Юдже Раббим асырлар эвель яшангъан бойле аджы куньлерни яшатмасын. Бу куньде мусульманларнынъ къардашлыгъы хатырлансын, бу къардашлыкънынъ девамы ичюн дуалар этильсин, Аллах ризасы ичюн оразалар тутулсын, хайыр ве эйиликлер япылсын, садакъалар дагъытылсын. Ашыр куню мубарек олсун. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=QBu9lgAZGk8[/embed]
ТЕСЕТТЮР
Опубликовано:
ТЕСЕТТЮР 21.08.2020 يَا بَنى اٰدَمَ قَدْ اَنْزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِى سَوْاٰتِكُمْ وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذٰلِكَ خَيْرٌ ذٰلِكَ مِنْ اٰيَاتِ اللّٰهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ [Я, бени Адеме, къад энзельна алейкум либасей ювари севъатикум вериша. Ве либасуʼт-такъва залике хайр. Залике мин аятилляхи леаллехум еззеккерун]. Мухтерем мусульманлар! Юдже Раббимиз «Тин» суресинде инсанны энъ гузель шекильде ве корюниште яраткъаныны бильдирди. Инсанны яратылгъанлар ичинде энъ устюн оларакъ яраткъан Мевлямыз суретимизнинъ гузеллигинден де бизни месуль тутты. Сурет – бир кимсенинъ ичи, алы, арекети ве ахлякъы демектир. Кене «Тин» суресинде, суретнинъ бозулмасы ве чиркинлешмеси алында, инсаннынъ барлыкълар алемининъ энъ ашагъы дереджесине эндириледжегини де тенбиеледи. Азиз муминлер! Бир инсаннынъ ич дюньясыны ве ахлякъыны гузеллештирген энъ муим шейлерден бири – иффеттир. Иффет – динимиз сынъырларыны бельгилеген намусны къорчаламакъ, арекетлерде ольчюли ве алчакъгонъюлли олмакътыр. Иффет – нефиснинъ динге терс кельген истеклерине къаршы турмакъ, эль, тиль, козь, къулакъ ве дигер бутюн беден мучелерини ахлякъкъа келишмеген арекетлерден узакъ тутмакътыр. Севгили Пейгъамберимиз Мухаммед Мустафа (с.а.с.) бу мевзугъа дикъкъат чекип: «Эр ким агъызына ве джынсий арзуларына аким оладжагъына даир манъа сёз берсе, мен де онынъ дженнетке кирмесине кефиль олурым», деген (Бухарий, «Худуд», 19). Иффет утанмакъны ифаде эткен ая дуйгъусынен алякъалыдыр. Шу хусуста хадисте бойле буюрылгъан: «Эр диннинъ бир ахлякъы бар. Ислямнынъ ахлякъы – аядыр» (Малик, «Муватта», «Хуснуль-Хулюкъ», 9). Азиз джемаат! Этрафымыздаки муит маневий дюньямызгъа мусбет я да менфий тарафтан тесир эте. Эгер менфий тесирлер къаршысында ахлякъымызны къорчалагъан тедбирлер алмасакъ, вакъыт ичинде ич дюньямызнынъ йыкъылмасына мани оламайджакъмыз. Иффетнинъ къорчаланмасында тесирли тедбирлерден бири исе, Аллахнынъ бизге эмир эткен энъ муим шиарларындан бири олгъан тесеттюрдир. Яни динимиз тарафындан къапатылмасы эмир этильген аврет ерлерини къапатмакътыр. Юдже Аллах Къуранда эркек ве къадын олгъан бутюн мусульманларгъа бойле буюра: «(Ресулим!) Мумин эркеклерге козьлерини (харамгъа) тикмемелерини, ырызларыны да къорчаламаларыны сёйле. Чюнки, бу – олар ичюн даа темиз бир давраныштыр. Шубесиз, Аллах оларнынъ япкъанларындан хабердардыр. Мумин къадынларгъа да сёйле, – козьлерини (харамгъа бакъмакътан) къорчаласынлар, намус ве иффетлерини сакъласынлар. Корюнген къысымларындан башкъа, зийнетлерини косьтермесинлер. Баш орьтюлерини якъаларынынъ устюне (къадар) орьтсинлер» («Нур» суреси, 24/30-31). «Араф» суресининъ 7/26-нджы аетинде де бойле буюрыла: «Эй, Адемнинъ эвлятлары! Сизге айып ерлеринъизни орьтеджек кийим, сюсленеджек урба яраттыкъ. Такъва урбасы... Иште, о даа хайырлыдыр. Булар Аллахнынъ аетлериндендир. Бельки, тюшюнип огют алырлар». Сайгъылы муминлер! Тесеттюрге уймакъ – мусульман эркекни ве къадынны бинъ бир белядан къуртарыр. Муминлер оларакъ, бизлер Аллахнынъ буюрукъларыны акъкъынен ве ихляснен ерине кетирмеге тырышкъанымыз вакъыт, такъва саиби олурмыз. Мевлямыз бизлерни иффет саиби олгъан кимселерден, тесеттюрге риает эткенлерден ве такъва урбасыны кийгенлерден эйлесин. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=Ld0rkJbt5zo[/embed]
ХИДЖРИЙ ЙЫЛБАШ ВЕ МУХАРРЕМ АЙЫ
Опубликовано:
14.08.20 – ХИДЖРИЙ ЙЫЛБАШ ВЕ МУХАРРЕМ АЙЫ وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّٰهِ جَمِيعًا وَلاَ تَفَرَّقُوا وَاذْكُرُوا نِعْمَةَ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ اِذْ كُنْتُمْ اَعْدَاءً فَاَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَاَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ اِخْوَانًا وَكُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَاَنْقَذَكُمْ مِنْهَا كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللّٰهُ لَكُمْ اٰيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ [Ветасыму бихаблилляхи джемиав ве ля теферракъу. Везкуру ниметеллахи алейкум из кунтум адаэн феэллефе бейне къулюбикум феэсбехтум биниметихи ихвана. Ве кунтум аля шефа хуфратим мине’н-нари феэнкъазекум минха. Кезалике юбеййинуллаху лекум айятихи леаллекум техтедун]. Мухтерем мусульманлар! Юдже Аллах озь динини текмиллемек ичюн бу дюньягъа пейгъамберлернинъ сонъкиси олгъан Севгили Пейгъамберимизни (с.а.с.) ёллагъан. Аллахнынъ Ресули инсанларны хидает ёлуна давет эткен вакъытта, Мекке мушриклерининъ мусульманларгъа япкъан акъылгъа сыгъмайджакъ эскенджелеринден сонъ, Аллахтан хиджрет эмири кельди. Пейгъамберимиз ве мусульманлар миладий 622 йылы Меккеден Медине шеэрине хиджрет эттилер. Он алты йыл сонъра, 638 сенеси, артыкъ мусульманларнынъ башына Хазрет-и Умер (р.а.) кечкен сонъ, онынъ эмиринен Мединеде такъвим боюнджа бир меджлис топланды. Хазрет-и Алининъ (р.а.) теклифинен Хазрет-и Мухаммеднинъ (с.а.с.) Меккеден Мединеге хиджрети Ислям тарихынынъ башлангъычы, ве бу йылнынъ Мухаррем айы сененинъ ильк айы оларакъ кабул этильди. Иште, биз бу йыл хиджрий 1442 сенесине киремиз. Азиз муминлер! Хиджрий такъвимнинъ ильк айы олгъан Мухарремнинъ Ислям тарихында муим бир ери бар. Бу айнынъ онунджы кунюне «Ашыр куню» дейлер. Севгили Пейгамберимиз Мухаммед (с.а.с.) бу айгъа къыймет берген ве: «Рамазан оразасындан сонъра энъ фазилетли ораза, Аллахнынъ къыймет бергени ай олгъан Мухаррем айында тутулгъан Ашыр оразасыдыр», – буюрып, бу айда ораза туткъан ве муминлерге де тутмаларыны тевсие эткен (Муслим, «Сыям», 38). Хазрет-и Адемнинъ (а.с.) дженнеттен ер юзюне эндирильмеси, Хазрет-и Нухнынъ (а.с.) туфандан къуртулмасы, Хазрет-и Муса (а.с.) ве онъа иман эткенлернинъ фиравунынъ зулумындан къуртулмалары киби, инсанлыкъ тарихында къаранлыкътан айдынлыкъкъа кечиш сайылгъан базы муим адиселер бу айда олып кечкени ривает этиле. Дигер тарафтан, Пейгъамберимизнинъ торуны Хазрет-и Хусейн (р.а.), о девирде олгъан сиясий къарышыкълыкълар нетиджесинде Ашыр кунюнде шеит тюшкен. Тарихта яшангъан бойле аджы адиселерден де дерс алмак керек. Мусульманларны теренден сарскъан бунынъ киби фаджиалар къаршысында Аллах ве Пейгъамбер севгиси этрафында бирлешмек керекмиз. Бахтлы бир джемиет оларакъ яшамакъ динимиз бизге огреткен къаршылыкълы севги ве сайгъыгъа таянгъан къардашлыкъны, бирлик ве бераберликни къорчаламакънен мумкюндир. Хутбемни Юдже Раббимизнинъ бу эмиринен битирем: «Эп берабер Аллахнынъ ипине (динине) сым-сыкъ сарылынъыз. Парчаланып болюнменъиз. Аллахнынъ сизге олгъан ниметини хатырланъыз. Сизлер бири-биринъизге душманлар эдинъиз де, О, къальплеринъизни бирлештирди. Иште, Онынъ бу нимети саесинде агъа-къардаш олдынъыз. Бир атеш чукъурынынъ там кенарында эдинъиз де, О, сизни шу ерден къуртарды. Иште, Аллах сизге аетлерини бойле ачыкълай ки, бельки, догъру ёлгъа ириширсинъиз» («Ал-и Имран» суреси, 3/103 ает.) Юдже Аллах бирлик ве бераберлигимизни пекитсин, ве бизлерни Онынъ ёлунда федакярлыкъ япмагъа азыр къуллардан эйлесин. Амин. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=I4xi_iUKqsg[/embed]