Хутба
Ислямда тевеккюль
Опубликовано:
Джуманъыз мубарек олсун, азиз къардашларым! Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.с) ве Хазрети Эбу Бекир, Мединеге хиджрет ичюн ёлгъа чыкъкъан эди. Бундан хабердар олгъан мушриклер эр тарафта оларны къыдырмагъа башладылар. Такъип этильмемек ве мушриклернинъ ёлны адаштырмалары ичюн Аллах Ресули, аркадашынен бирликте Севр Дагъында бир къобагъа сакълангъан эди. Мушриклер, бир ара къобанынъ огюне келип таяндылар. Бу эснада Хазрети Эбу Бекир: "Я Ресулюллах! Аякъларынынъ тюбюне бир бакъсалар, бизни кореджеклер", деп къасветлене. Аллахкъа къаршы эр даим там бир ишанч ве теслимиет ичинде олгъан Ресулюллах Эфендимиз исе аетте [1] айтылгъаны киби, аркадашыны сакинлештирген ве бизлерге тевеккюльни огреткен эди: "Къасветленме! Аллах бизлернен берабердир. Аллахнынъ янларында олгъаны эки киши ичюн не ичюн къасветленесинъ?"[2] Къардашларым! Муминде олмакъ керек олгъан энъ муим васыфлардан бири – тевеккюльдюр. Тевеккюль – элимизден кельген гъайретни косьтергенден сонъ, нетиджесини Аллах Теалягъа къалдырмакътыр. Аджизлигимизни, чаресизлигимизни анълап, Юдже Мевлягъа бутюн юректен теслим олмакътыр. Къуванчта-кедерде, боллукъта-тарлыкъта, къыскъасы эр аньде Аллахкъа сыгъынмакътыр. Энъ зор вакътымызда янымызда кимсе олмаса да, умютимизни кесмеден, эль ачып Юдже Раббимизден ярдым тилемектир. Ве биз Онынъ ёлунда олсакъ, О, Пейгъамберимизге ярдым эткени киби, бизни де ярдымсыз къалдырмаз. Азиз Муминлер! Керчек тевеккюлнинъ не олгъаныны корьмек ичюн, Пейгъамберлернинъ яшайышларына бакъмакъ керек. Чюнки оларнынъ эр бириси бизлерге тевеккюлнинъ энъ гузель мисаллерини косьтергенлер. Инсаниет ичюн тевеккюлнинъ биринджи мисалини Хазрети Адем косьтерген. Адем (а.с.) иле ханымы Ава анамыз, япкъан янълышнынъ фаркъына барып: "Раббимиз! Биз озюмюзге зулюм эттик. Эгер бизни багъышламаз ве бизге мерхамет этмезсенъ, мытлакъа зиянгъа огърагъанлардан олурмыз"[3] деп янълышларыны анълап, Аллахтан ярдым истегенлер. Къыйметли Къардашларым! Тевеккюль, Ислям инанчы огърунда атешке атылмакъны козьге алгъан Хазрети Ибрахим киби азимли ве къарарлы олмакътыр. Исмаил (а.с.) киби Аллах ёлунда озюни феда этмек керек олгъанында къачмамакътыр. Яралары кемикке таянгъаны маальде, Эюб Пейгъамбер киби, сабыр этмектир тевеккюль. Юсуфнынъ асретинден, козьлерини джойгъан Якъуб Пейгъамбер киби, федакяр олабильмектир. Тевеккюль, Юсуф (а.с.) киби эр тюрлю имтианнынъ къаршысында Аллахкъа сыгъынмакътыр. Бунынъ янында тевеккюль, эр тюрлю яманлыкъкъа рагъмен, Рахмет Эльчиси Мухаммед Мустафа (с.а.с) киби умютли олмакътыр. Онынъ киби эр даим сарсылмаз бир имангъа, юдже идеалларгъа, тирильтиджи бир гъайретке саип олмакътыр. Шефкат ве мерхаметнинъ, хакъ ве акъикъатнынъ, ахлякъ ве бирликнинъ ёлунда олмакътыр. Азиз къардашларым! Тевеккюль, тембеллик ве фукъареликнинъ себеби оламаз. Аксине, тевеккюль, чалышкъанлыкънынъ, урь эткенликнинъ себебидир. Тедбирни терк этип, месулиетни ерине кетирмейип, себеплерге тутунмайып тевеккюль этмек Ислямгъа терстир. Бойле бир тевеккюль анълайышы, ишнинъ къолайына къачмактыр, тембеллик ве тедбирсизликтир. Чалышмайып, тырышмайып, фурсатларны къулланмайып ятмакъ тевеккюль дегильдир. Заманны анъламакъ, фурсатларны къулланмакътыр тевеккюль. Мухтерем къардашларым! Айса эр биримиз, месулиетимиз мевзусында гъайрет косьтерейик. Месулиетимизни ерине кетирип, Юдже Мевлядан исте билейик. Фани олгъан дюньягъа ве дюньялыкъларгъа дегиль, бир тек Сонъсуз олгъан ве эр шейге къадир олгъан Аллахкъа таянып ишанайыкъ. Юдже Китабымызнынъ шу аетинде белиртильген киби олайыкъ: "Муминлер о кимселердир ки, Аллах анъылгъанында, къальплери титрер. Онынъ аетлери озьлерине окъулгъанда, бу оларнынъ садедже иманыны арттырыр. Олар я бир тек Раблерине тевеккюль этерлер" [4]. Азиз муминлер! Хутбемизни Пейгъамберимизнинъ (с.а.с) огреткен шу дуа иле екюнлейик: "Аллахнынъ адынен тевеккюль эттим. Аллахым! Аягъымызнынъ таймасындан, шашырмакътан, зулюм этмектен зульмге огърамакътан, джаиллик этмектен ве я бизге джахиллик этильмесинден Санъа сыгъынамыз" [5]. [1] "Тевбе" суреси, 9/40 ает [2] Бухарий, Федаилюль Асхаб, 2. [3] "Араф" суреси, 7/23 ает [4] "Энфаль" суреси, 8/2 ает [5] Тирмизий, Дагъват, 35 [embed]https://www.youtube.com/watch?v=adWOGWoej3E[/embed]
Суннетни яшатмакъ
Опубликовано:
СУННЕТНИ ЯШАТМАКЪ بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللّٰهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللّٰهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللّٰهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ [Бисмилляхи’р-рахмани’р-рахим. Къуль ин кунтум тухиббунеллахе феттебиуни юхбибкумуллаху ве егъфир лекум зунубекум. Валлаху гъафуру’р-рахим]. Азиз джемаат! Аллахнынъ динини керекли киби яшатмакъ ве аякъта тутмакъ ичюн энъ эсас шарт – Пейгъамбернинъ (а.с.) ёлундан кетип, онынъ суннетини яшатмакътыр. Чюнки бу диннинъ джанлы мисали ве юдже Къураннынъ тефсирджиси алемлерге рахмет оларакъ кельген Пейгъамберимиз Мухаммед Мустафадыр (а.с.). Юдже Аллахнынъ адамлардан не истегенини энъ яхшы анълагъан ве Къуранны баштан сонъуна къадар яшагъан да одыр. Бунынъ ичюн бир ерде Пейгъамберимизнинъ (а.с.) суннети керекли киби яшанмай олса, Аллахнынъ дини де керекли киби яшанмай демектир. Аятымызнынъ бутюн эсасларыны косьтерип, эр ишнинъ чыкъыш ёлуны косьтерген Пейгъамбернинъ (а.с.) суннети яшанмаса, о ерни мытлакъа башкъа шейлер толдурыр. Бойлеликнен, япылмасы керек олгъан бир суннетнинъ ерини япылмамасы керек олгъан бир бидат, динде олмагъан ве динге терс кельген бир арекет толдурыр. Урьметли джемаат! Яшангъан суннетнинъ кучюклигине я да буюклигине бакъмайып, инсанларнынъ оны къабул этип-этмейджегине керегинден зияде дикъкъат бермейип, эр бир суннетке хусусий шекильде янашып, оны джанлы тутмагъа тырышмакъ керекмиз. Чюнки икмети даа анълашылмагъан бир суннетнинъ аяттан чыкъарылмасы догъру дегильдир. Кеч я да эрте эр бир суннетнинъ икмети огренилип, ортагъа чыкъаджакътыр. Керчек мусульман исе, икметке дегиль, Пейгъамбернинъ (а.с.) ёлуна бакъар, онынъ сёзлерине къулакъ асып, итаат этер. Бойледже, эм бу дюньяда, эм де ахиретте бахтлыкъ къазаныр. Пейгъамберимиз (а.с.) бир хадис-и шерифинде бойле буюргъан: «Ким меним суннетимни джанлы тутса, мени севген демектир. Мени севген исе, дженнетте меннен берабердир» (Тирмизий). Дженнетте Пейгъамбернен берабер олмагъа истеген эр кес бу ает ве хадислерни къулакъларына купе этип, даима оларны акъылларында тутмалары керек. Эм де бу бильгилерни, эвеля, озь къоранталарындан башлап, джемааткъа ашламагъа тырышмасы керек. Чюнки аятымызда аткъан эр адымымыз Севимли Пейгъамберимизнинъ (а.с.) бир де бир суннетинен багълана билир. – «Юкъламагъа насыл ятсакъ ве насыл юкъласакъ, уянгъанымызда, не япсакъ ве айтсакъ яхшы олур? Ашагъанымызда, насыл ашасакъ ве нелер айтсакъ файдалы олур? Къомшуларнен, чешит адамларнен мунасебетимиз насыл олмалы? Ана ве бабамызгъа нисбетен насыл олмакъ керекмиз?» – деген суаллерге ве бир чокъ башкъа суальге джевапларны бизлерге Пейгъамберимизнинъ (с.а.в.) Суннети бере. Аллахнынъ дини яшанмагъан ерге исе, Аллахнынъ ярдымы ве севгиси де кельмез. Чюнки Аллах севгисине алып баргъан ёл Пейгъамбернинъ (а.с.) ёлундан кечмекте. Юдже Мевлямыз Къуран-ы Керимде буны бизлерге бойле бильдире: «Айт, (эй, Мухаммед): «Эгер Аллахны керчектен севген олсанъыз, манъа таби олунъыз, Аллах да сизни севсин ве гунахларынъызны багъышласын. Чюнки Аллах багъышлайыджы ве мерхамет этиджидир» («Ал-и Имран» суреси, 31). Юдже Мевлямыз бизни бу мубарек ёлдан айырмасын! Амин! [embed]https://www.youtube.com/watch?v=bmgQHU-jAqk[/embed]
Къураннен берабер олмакъ
Опубликовано:
КЪУРАННЕН БЕРАБЕР ОЛМАКЪ بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ إِنَّ هٰذَا الْقُرْآنَ يِهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً كَبِيراً (Бисмилляхи’р-рахмани’р-рахим. Инне хазе’ль-къуране ехди лиллети хие экъвему ве юбешширу’ль-муминине’ллезине емелюне’с-салихати энне лехум эджран кебира). Урьметли джемаат! Аллах тарафындан инсанларгъа ёл рехбери оларакъ ёлланылгъан мукъаддес китабымыз Къуран-ы Керим Пейгъамбер алейхи’с-селямнынъ энъ буюк муджизесидир. Бу муджизевий китап асырлардан берли инсаниетке догъру ёлны косьтерип, къыяметке къадар адамларнынъ юреклерини иман нурунен толдурмагъа девам этеджектир. Чюнки бу китаб эр асырда яшагъан адамгъа, балагъа, акъайгъа, къадынгъа, алимге, джаильге, мумин ве кяфирге – бутюн инсанларгъа хитап эте. Мухтерем джемаат! Афсус ки, биз бу мубарек китабымызнынъ къыйметини акъкъынен анълап оламадыкъ, Аллах бизлерге берген бу буюк ниметнинъ фаркъына бармайып, ондан узакълаштыкъ ве эмирлерининъ чокъусыны ерине кетирмедик. Пейгъамберимиз алейхи’с-селям Къураннен олгъан мунасебетимиз акъкъында юдже китабымызда бойле хабер берди: «Я, Раббим, догърусы, къавмым бу Къуранны ташланылгъан бир вазиетте къалдырды» («Фуркан» суреси, 30-ынджы ает). Къураннынъ унутулмасы, онынъ эмирлерини ве ясакъларыны ерине кетирильмемесидир. Къураннынъ унутулмасы оны бир четте къалдырып, окъунылмамасыдыр. Сайгъылы джемаат! Къуран олюлер китабы дегильдир! О, яшагъан, нефес алгъан, юрек ве джан ташыгъан кимселернинъ китабыдыр. Юдже Мевлямыз бизлерге бойле буюра: «(Бу Къуран) яшагъан кимселерни тенбиелевинъ ве кяфирлер устюнде сёз акъкъы олмасы ичюн (санъа ёлланылды)» («Ясин» суреси, 70-инджи ает). Бунынъ ичюн, джан ташыгъан эр мусульман, джаны беденинде олгъаны къадар, даима Къураннен берабер олмасы керек. О вакъыт иманы юкселир ве Аллахкъа даа да якъын олур. Къуран бизлерге бунъы бойле анълата: «Керчек муминлер, Аллах анъылгъан вакъытта юреклери титрей, оларгъа Аллахнынъ аетлери окъулгъан вакъытта, иманлары юкселе ве олар Рабблерине сыгъыналар» («Энфаль» суреси, 2-нджи ает). Пейгъамберимиз алейхи’с-селям Къуранны чокъ окъумагъа тевсие этти ве бир хадисинде де бойле буюргъан: «Къуранны яхшы окъугъан кимсе, керем ве итааткяр мелеклернен берабердир. Онъы къыйналып окъугъанлар ичюн исе, эки къат савап бар» (Муслим). Хутбемни башында окъугъаным аетнинъ манасынен битирмеге истейим: «Шубесиз, бу Къуран инсанларны энъ догъру ве энъ сагълам ёлгъа алып бара ве салих амель япкъан муминлерге буюк бир эджир аладжакъларыны мужделей» («Исра» суреси, 9-джи ает). [embed]https://www.youtube.com/watch?v=li6Mk9hl2TE[/embed]
Харамлардан узакъ турмакъ
Опубликовано:
РЫЗЫКЪНЫНЪ ЭЛЯЛ ВЕ ТЕМИЗ ОЛГЪАНЫНЫ СЕЧ! بِسْــــــــــــــــــمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيم يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُلُواْ مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَاشْكُرُواْ لِلّهِ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ Динимизнинъ эмир ве ясакълары, Юдже Раббимиз тарафындан белиртильмектедир. Чюнким мутлакъ куч ве хикмет саиби Одур. Инсанлар ичюн ненин дагъа файдалы, ненин де дагъа зарарлы олдугъуну кене де тек О, биле. Ким исе бильги саиби олмадыгъы алда, биршийге элял, я да бир шийге харам айтса, буюк гунах къазангъан олар. Башкъа тарафтан, Юдже Аллахнынъ эмир эттиги шийлерни къабуль этмийип, динден саймагъан кимсе де, куфурге кирер. Раббимизнинъ элял эттигине харам, харам эттигине де элял деген кимсе, динге къаршы кельгендир. Раббимиз къутсал китабымыз Къуран-ы Керимде бойле буюрдулар; «Тилиниз яланнен эршийге: «бу элял, бу да харамдыр» демесинъ; ёкъса Аллаха къаршы ифтира аткъан оларсынъыз. Шупесиз Аллаха ифтира уйдургъанлар, асла къуртуламазлар.» (Нахль суреси, 116-джи ает.) Юдже Раббимиз бу дюньянъы сынав дияры олуп яраттылар. Бу себептен кумер ичеджек ве ашанаджакъ шийлерни ясакъ эттилер. Бу элял ве ясакъларны къабуль этмеген динден чыкъа исе, къабуль эттиги алда бирисининъ ризасы ичюн харам шийни ашагъан ве я ичкен я да элял бир шийни озюне харам япкъан кимсе гунахкъа кирер. Атта пейгъамберимиз (а.с.) биркересинде ханымларыны мемнун этмек ичюн къокъусуны бегенмедиклери балны бирдагъа ашамайджагъына сёз бердигинде, Юдже Раббимиз бойле япмамасы ичюн ону тембиеледилер ве бойле хитап эттилер; «Эй пейгъамбер; къадынларынынъ мемнуниетини къазанмакъ ичюн Аллахнынъ санъа элял эттигини ничюн озюне харам къыласынъ? Аллах багъышлайыджы ве мерхамет саибидир.» (Тахрим суреси, 1-джи ает.) Юдже Аллахнынъ бизлерден япылмасыны талап эттиги, намаз, ораза, зекят, хадж, ана-бабагъа урьмет, берильген сезге садыкъ къалмакъ, эмир этильген ибадетлернинъ тек кичик бир къысмыдыр. Бу ибадетлерни ерине кетирген кимсе Аллах тарафындан Дженнетнен мужделенгендир. Ясакълар исе, Мевлямизнинъ гунах олуп сайдыгъы ве япылмамасыны талап эттиги харамлардыр. Бу харамлардан къачмагъан кимселер де, Джехеннемнен къоркъутулмакътадыр. Аллахнынъ бизлерге эмир эттиклери шийлер, эм дюнья, эм де, ахиретимиз ичюн файдалы олгъан шийлердир. Ясакъ эттиги шийлер де, эм дюньяда, эм де ахиретте бизлерни бетбахт этеджек зарарлы шийлердир. Харам къылынгъан шийлернинъ зарарларынынъ эписини ве элял этильген шийлернинъ файдаларынынъ эписини бильмесекте, онемли олгъан Юдже Яратыджымызнынъ бизлер ичюн хайыр тиледигини бильмектир ве бу эмир ве ясакъларны шупе этмеден бутюн юректен ерине кетирильмесидир. Бизлер ичюн эмир этильген таптыгъымыз локъманынъ эм элял эм де темиз олмасына дикъкъат этмектир. Буну Раббимиз бизлерге Кутсал китабымызда бойле эмир этелер; «Эй иман эткен кимселер! Сизге бердигимиз рызыкълардан элял ве темиз олгъанларны ашанъыз» (Бакъара суреси, 172-джи ает). Башкъа бир аетте де Юдже Раббимиз бизлерге шейтандан узакъ туруп, онун хилелерине уймамамызны эмир этелер. Чюнким шейтан инсанны алдатмакъ ичюн бу дюньянынъ сынав дюньясы олдугъуну унуттурмагъа гъайрет этер ве эгер Аллах истемесе эди бу харамларны яратмазды деп весвесе этер. Иште Раббимиз бизлерни тембиелеп бойле буюрдулар; «Аллахнынъ сизлерге бердиги рызыкъларны ашаныз, шейтаннынъ адымларындан кетмениз, чюнким о, сизлер ичюн апачыкъ бир душмандыр.» (Энъам суреси, 142-джи ает) Харам аш ашап, харамдан къазанылгъан урба алып кийген кимсе ахиретте къурсагъыны атешнен толдурар ве атештен урба устюне киер. Бу дюньяда исе яптыгъы дуалары къабул олмаз ве Аллахнынъ рахметинден узакъ къалар. Пейгъамбер эфендимиз бир хадисте дуа эткен бириси акъкъында бойле буюрдулар; «Онун ашадыгъы харам, ичтиги харам, кийдиги харам олдугъу алда дуасы насыл къабул олсун?» (Муслим, Тирмизий.) Раббимиз бизлерни элял рызыкънен рызыкъландырып, салих ве абит несиллернинъ бизлерден кельмесине насип этсин. Дуаларымызнынъ даима макъбуль, ёлумузнынъ да сыраты мустекъим олмасыны сагъласын. Амин! [embed]http://www.youtube.com/watch?v=A_z1jIuaA_Y[/embed]
Буюклерге урьмет, кучюклерге севги
Опубликовано:
БУЮКЛЕРГЕ УРЬМЕТ, КУЧЮКЛЕРГЕ СЕВГИ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْناً وَإِن جَاهَدَاكَ لِتُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ Юдже динимиз Ислям, буюклерге урьметни ве кучюклерге севгини эмир буюруп, бу кутсал дегерлернинъ юреклерге ашыланып керчек мусульман шахсиетининъ олушмасына чаба костерди. Бу юдже эмирни биз севгили пейгъамберимизден огренемиз. Нитеким бир хадиси шерифлеринде севгили пейгъамберимиз (с.а.в) бойле буюрдулар; «Кичиклеримизге мерхамет этмеген, буюклеримизге де сайгъы костермеген бизден дегильдир.» (Тирмизий) Иште бу хадиси шериф ве башкъа хадис ве аетлер бу юдже дегернинъ мусульман топракъларында яйылмасына ве мусульман кимсенинъ буюклерге бу къадар сайгъы ве урьмет костермесине себеп олду. Бир де, Юдже Раббимизнинъ бизлерге эманет оларакъ берген ниметлеринден бири олгъан балаларымыз, севги ве мерхаметнен остюрюлдилер. Ана бабаларына, динлерине, якъынларына, къомшуларына, миллетине ве ватанларына фаидели оладжакълары теменни этилип озель бир тербиеден кечтилер. Бала тербиеси келеджек несиллеримизнинъ шекилленмесине весиле оладжагъы ичюн, ана бабалар эвлятларына озель якълашымнен якълашып бутюн севги ве мерхаметлерини оларгъа бердилер. Озлери керекли киби ашамайып, етерли къадар юхламайып даима эвлятларыны козь огуньде тутып, эр шийлерини оларгъа бермеге чалыштылар. Бу себептен, асырлар ичинде эр бир мусульман, озь баласына кучю еттиги къадар Ислямий тербие бермеге гъайрет этти. Севимли Пейгъамберимиз (с.а.в.) бу хусусны бойле къайд эткен эди: «Ич бир баба баласына гузель тербиеден даа устюн бир мирас къалдырмагъан» (Тирмизий). Кичиклеримизге севгининъ ве гузель тербиенинъ янында, динимиз бир де, ана бабагъа лаф къайтармакъны, оларгъа ярамай сез айтылмасыны, атта эмирлерине къулакъ бермеден «оф» айтылмасыны, гунах корди. Бу юдже дегерни козь огуньде тутып, алимлеримиз оларнынъ балалары устюндеки акъларыны бойле сыраладылар: Биринджиси, ана-бабагъа бойсунмакъ ве сайгъы косьтермек. Бойсунмакъ тек Аллахнынъ эмирлерине къаршы кельген бир шей истемегенлери вакъыт мумкюндир: «Биз инсангъа ана-бабасына яхшылыкъ япмасыны тевсие эттик. Амма, бильгинъ олмагъан танърыны Манъа ширк къошманъны эмир этселер, оларгъа итаат этме» («Анкебут» суреси, 8 ает). Экинджиси, ана-бабагъа яхшылыкъ япмакъ. Буны да Раббимиз бойле бильдирди: «Бир тек Аллахкъа бойсунаджакъсынъыз, ана-бабаларынъызгъа да яхшылыкъ япаджакъсынъыз. Эгер олардан бири, я да экиси де янынъда къарт олсалар, оларгъа «оф!» биле айтма, оларгъа татлы сёз айт. Мерхамет къанатларынен оларны сарып, бойле айт: «Я, Рабби! Мен кичкене олгъанымда, олар манъа эйилик япкъанлары киби, Сен де оларгъа мерхамет эт» («Исра» суреси, 23-24 аетлер). Учюнджиси, маддий ихтияджларыны къаршыламакътыр. Раббимиз бойле буюра: «(Эй, Пейгъамбер!) Сенден нени береджеклерини сорайлар. Айт оларгъа: «Береджек малынъыз ана-баба, акъраба, етимлер, фукъаре ве ёлджулар ичюндир. Аллах япкъан эр бир эйилигинъизни билиджидир» («Бакъара» суреси, 215 ает). «Биз инсангъа ана-бабасына яхшылыкъ япмакъны тевсие эттик. Чюнки анасы оны бир чокъ къыйынлыкъларнен ташыды. (Сюттен) айрылмасы эки йыл ичиндедир. Эвеля Манъа, сонъра ана-бабанъа шукюр эт. Къайтувынъыз Манъа оладжакъ» («Лукман» суреси, 14 ает). Бир хадиси шерифте де пейгъамберимиз (с.а.в.) ана бабагъа урьметсизликнинъ гунах олдугъуну бу шекильде хабер бердилер; «Бутюн гунахларнынъ энъ буюги – Аллахкъа ширк (ортакъ) къошмакъ ве ана-бабагъа урьметсизлик япмакътыр» (Бухарий, Муслим). Эр ана баба эвлядынынъ тербиесинде сабырлы олмагъа тырышмасы керектир. Эвлядына гузель насихатлар берип, озюнден сонъ дуа этеджек, намаз къыладжакъ ве догъру елдан кетеджек кимсенин къалмасына гъайрет этмеси керектир. Эвлят тербиесинде, энъ буюк уста Лукъмандыр (а.с.). Юдже Раббимиз Лукъманнынъ (а.с.) баласына берген гузель насиат ве тенбиевлерини Къуран-ы Керимде анъды, бизге оларны бильдирди. Бу насиатлары саесинде «Хаким», яни «Икметли» оларакъ анъылгъан Лукъманнынъ (а.с.) огълуна айткъанларыны анъгъан, «Лукъман» суресининъ 17-19-ынджы аетлеринде Лукъман-ы Хакимнинъ бойле насиат эткени бильдириле: «Балачыгъым! Намаз къыл, яхшылыкъны эмир эт, ярамайлыкътан вазгечир, башынъа кельгенлерге сабыр эт. Шубесиз, булар устюнде турулмасы керек шейлердир. Адамларны кучюк корип, олардан юзюнъни чевирме. Ер устюнде кибирленип юрме. Шубесиз, Аллах озюни бегенип, кибирнен юрген кимселерни асла севмез. Озь табиий юрушинънен юр, сесинъни азалт. Шубесиз, сеслернинъ энъ чиркини эшекнинъ сесидир». Иште бойлер тербия корген бала, эм анасына, эм бабасына, эм якъынларына ве эм де миллетине фаидели олур. Буюклерге урьмет этер ве кичиклерни севип башларындан окъшар. [embed]http://www.youtube.com/watch?v=hOJY6-7bEac[/embed]
Хырсызлыкъ
Опубликовано:
ХЫРСЫЗЛЫКЪ بِسْــــــــــــــــــمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيم وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُمَا جَزَاءً بِمَا كَسَبَا نَكَالاً مِنَ اللّٰهِ وَ اللّٰهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ [Бисмилляхи’р-рахмани’р-рахим. Вес-сарикъу вес-сарикъату фекътау эйдиехума джезаэм бима кесеба некалем миналлах, валлаху азизун хаким]. Азиз джемаат! Хырсызлыкъ динимизде джезасы Аллах тарафындан къоюлгъан буюк гунахлардан сайыла. Хырсызлыкъ – башкъасынынъ акъкъына кирип, онынъ бир малыны я да шейини гизли ве изинсиз алмакътыр. Шахсиетни ве инсан намусыны харап эткен бу чиркин иш шейтаннынъ инсанларгъа огреткени бир хасталыкътыр. Бойле гунах ишлеген кимсе эм Аллахнынъ, эм де къулнынъ акъкъына кире. О, Раббининъ онъа такъдир эткен рызыкъкъа бой эгмейип, разылыкъ косьтермейип, башкъасынынъ акъкъына къол узаткъан. Хырсызлыкъ – озь эмегинен къазанмайып, инсанны къолай ёлнен харам аш ашамагъа алыштыргъан чиркин бир амельдир. Бойледже рызыкъ тапмагъа тырышкъан кимсе атештен башкъа бир шей къурсагъына толдурмаз. Эм озюни, эм де къорантасыны, балаларыны, оларгъа харам аш ашатып, атешке сюрюклер. Хырсызлыкъны озю япмайып, хырсланылгъан бир шейни алгъан кимсе де бунъа ортакътыр ве хырсызлыкъ гунахыны пайлашыр. Севимли Пейгъамберимиз (а.с.) бир хадис-и шерифинде бойле буюргъан: «Ким бильгени алда хырсызлангъан бир шейни сатып алса, о (хырсызнынъ) гунахына ве бу ярамай ишке ортакъ олур» (Бейхакъий). Энъ гузель шекильде яратылгъан инсан шереф саиби ве мукъаддес бир варлыкътыр. Беденининъ эр бир ери мукъаддес ве токъунылмаздыр. Онъа зарар кетирмек де харамдыр. Амма беденининъ бир ери хыянетлик япкъанда, о, мукъаддеслигини джоя ве джеза чекмеге акъ къазана. Бойледже, акъсыз шекильде башкъасынынъ малына къол узаткъан кимсенинъ динимиздеки джезасы – элининъ кесильмесидир. Севимли Пейгъамберимиз (а.с.) бир хадис-и шерифинде бойле буюргъан: «Къыйметли элини уджуз ве дегерсиз шей ичюн феда эткен кимсеге лянет олсун!» Мухтерем джемаат! Акълы еринде олгъан ве пишкинлик чагъына етишкен кимсенинъ, ханефий мезхебине коре, бир динар, яни дёрт грамм алтын я да онынъ къыймети къадар бир шейни, башкъа мезхеплерде исе, учь дирхем, яни докъуз грамм кумюш дегеринде бир шейни хырслагъан кимсенинъ эли мутлакъа кесилир. Амма, фукъаре олып, ихтияджы къадар ачлыкътан ольмемек ичюн хырсызлагъан олса, эли кесильмез. Ривает этильгени киби, сахабийлерден бири Пейгъамбер Эфендимизге (а.с.) хурма хырсызлагъан бир баланы тутып кетирди. Пейгъамбер Эфендимиз (а.с.) балагъа: «Не ичюн хырсызлыкъ яптынъ?» – деп, сорады. Бала: «Ачлыкътан», – деди. О вакъыт Пейгъамберимиз (а.с.): «Йибериниз оны» – деп, балагъа бойле насиат этти: «Тирекке таш атып зарар кетирме. Ерге тюшкенлерни ал!» – деди. Динимиз Ислям хырсызлыкъ япкъан кимсенинъ бай-фукъаре, шухретли-шухретсиз, акъай-къадын, беяз я да эсмер олгъанына бакъмадан, адалетнен эр кес ичюн айны укюм бере. Пейгъамбер Эфендимизнинъ (а.с.) янына Фатиме адындаки бир апайны кетирип хырсызлыкъ япкъаныны бильдирдилер. Онъа джеза берильмесин деп, Пейгъамберимиз (а.с.) севген Усаме адындаки бир сахабени ёлладылар. Бу хаберни алгъан Пейгъамбер Эфендимиз (а.с.) пек ачувланып, бойле буюрды: «Эй, инсанлар! Кечкен умметлернинъ насыл ёлларыны шашыргъанларыны билесинъизми? Олар, ичлеринден мешхур ве бай кимселер хырсызлыкъ япкъанда, оларгъа джеза бермейип, фукъаре бириси хырсызлыкъ япкъан вакъытта исе, джеза бере эдилер. Аллахкъа ант этем, Махзум къабилесинден Фатиме дегиль, меним къызым Фатиме хырсызлыкъ япса эди, мытлакъа онынъ элини де кесер эдим» (Бухарий). Хутбемни башында окъугъаным аетнинъ манасынен битирмеге истейим: «Хырсыз акъай ве хырсыз къадыннынъ япкъанларына къаршылыкъ, Аллахтан джеза оларакъ, эллерини кесинъиз. Аллах Азиз ве Хакимдир» («Маиде» суреси, 38).
Ашуре куню
Опубликовано:
АШУРЕ КУНЮ بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَالْفَجْرِ وَلَيَالٍ عَشْرٍ Бисмилляхир-рахманир-рахим. (Вель-феджр. Ве леялин ашр). Сайгъылы джемаат! Юдже Мевлямыз бизге Куран-ы Керимде хабер берген дёрт харам айдан бири – ичинде Ашуре (Ашыр) куню олгъан Мухаррем айыдыр. Севимли Пейгъамберимиз (а.с.) бу ай акъкъында бойле буюргъан эди: «Рамазан айындан сонъ тутулгъан энъ фазилетли ораза – Мухаррем айында тутулгъан оразадыр» (Муслим). Бу мубарек айда ерлешкен Ашуре кунюнинъ эмиети акъкъында да пек чокъ хадис-и шериф бар. Бу хадислернинъ биринде Севимли Пейгъамберимиз (а.с.) бойле хабер берген эди: «Аллаху Тааля Ашуре кунюни устюн къылды. Коклерни, ерни, дагъларны, денъизлерни, йылдызларны, Аршны, мелеклерни ве Адемни (а.с.) Ашуре куню яратты. Ибрахимнинъ (а.с.) дюньягъа кельмеси ве Немрутнынъ атешинден къуртулмасы Ашуре куню олды. Ибрахимге (а.с.) огълу ерине къочкъарны Юдже Аллах бу куньде эдие этти» (Табераний). «Севимли Пейгъамберимиз (а.с.) Меккеден Мединеге хиджрет эткенде, Мединедеки ехудийлернинъ Ашуре куню ораза туткъанларыны корьди ве олардан не ичюн бу куньде ораза туткъанларыны сорады. Ехудийлер исе, Юдже Аллахнынъ бу куню Муса пейгъамбер вастасынен ехудийлерни фираундан ве онынъ зулюмындан къуртардыгъыны бильдирдилер. Пейгъамберимиз (а.с.) оларгъа: «Мен Мусагъа (а.с.) сизден даа ляйыгъым», – деп буюрды (Бухарий, Муслим). Урьметли диндашларым! Бу куньде ораза тутмакъ Пейгъамберимизнинъ (а.с.) суннетидир. Бир хадис-и шерифте бу куньде ораза тутмакънынъ фазилети бойле анълатыла: «Ашуре куню ораза туткъан кимсенинъ бир йыллыкъ гунахлары афу этилир» (Муслим, Тирмизий, Ахмед). Амма садедже Ашуре кунюнде ораза тутмакъ мекрух сайылыр. Чюнки ехудийлер бир кунь ораза туталар. Бунынъ ичюн эки кунь ораза тутмакъ тевсие этиле. Пейгъамберимиз (а.с.) буны бир хадисинде бойле бильдире: «Ашуре кунюнден бир кунь эвель, (я да) бир кунь сонърадан къошып, ораза тутунъыз» (Ахмед). Ашуре кунюнинъ бир де Ислям тарихында сиясий бир тарафы бар. Бу мукъаддес куньде Азрет-и Пейгъамбернинъ (а.с.) севимли торуны Азрет-и Хусеин Кербеляда ольдюрильген эди. Кунюмизге къадар бу фаджиа унутылмады ве бир кунь мусульман дюньясы ичюн эм севинч куню, эм де аджджы кунь олып, къайд этильмекте. Юдже Аллахтан афу, магъфирет ве берекет тилеймиз.
Ахыр заман ве фитнелери
Опубликовано:
АХЫР ЗАМАН ВЕ ФИТНЕЛЕРИ بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً فَقَدْ جَاء أَشْرَاطُهَا فَأَنَّى لَهُمْ إِذَا جَاءتْهُمْ ذِكْرَاهُمْ (Бисмилляхи’р-рахмани’р-рахим. Фехель ензуруне илля’ссаате эн тетиехум бегътетен, фекъад джаэ эшратуха. Феэнна лехум иза джаэтхум зикрахум) Сайгъылы джемаат! Къыямет не вакъыт къопаджагъы билинмей, чюнки бу бильги гъайыптан бир бильгидир ве Аллахтан башкъа ич бир кимсе оны билемез. Атта, сургъа уфлеп, эр шейни ёкъ этеджек ве къыяметнинъ башламасына себеп оладжакъ мелек Исрафиль (а.с.) да, яратылгъан кунюнден башлап, Аллахнынъ бу эмирини беклегенине бакъмадан, онынъ вакътыны бильмей. Юдже Раббимиз Къуранда бизлерге бойле хабер бере: «Къыямет саатынынъ бильгиси, шубесиз, Аллахтадыр. Ягъмурны О ягъдыра, рахимлерде олгъанны О биле. Кимсе ярын не къазанаджагъыны бильмей ве ич бир джанлы къайда оледжегини де бильмей. Шубесиз, Аллах Алимдир, Хабердардыр» («Локман» суреси, 34). Урьметли джемаат! Къыямет не вакъыт оладжагъыны бильмесек де, онынъ якъын олгъаныны мытлакъа билемиз. Чюнки хутбемнинъ башында окъугъан аетимде Юдже Мевлямыз бизлерге бойле хабер бере: «Олар къыямет башларына бирден кельмесинден башкъа бир шей беклейлерми? Шубесиз, онынъ аляметлери энди кельди. Къыямет кельген вакъытта, огют алувлары ич бир файда кетирмез» («Мухаммед» суреси, 18). Пейгъамбер Эфендимиз (а.с.) сонъ пейгъамбер олгъаны ичюн, биз сонъ уммет сайыламыз. Пейгъамберимиз (а.с.) де бизлерге къыяметнинъ аляметлерини анълатты. Биз кунюмизде оларнынъ бирер-бирер ортагъа чыкъкъанларыны коремиз. Азрет-и Алининъ ривает эткенине коре, Пейгъамберимиз (а.с.) бойле буюрды: «Умметим он беш шей япмагъа башлагъан анында, башына буюк белялар келир». Сахабелер бу он беш шей нелердир, деп сорагъан вакъытта, Пейгъамберимиз (а.с.) бойледже сайды: «Гъанимет фукъарелерге берильмей, байлар арасында дагъытылгъан вакъытта, эманетке берильген шейни саиби аламагъан вакъытта, зекятны ибадет дегиль, джеза оларакъ корьген вакъытта, адам анасынынъ акъларына риает этмей, апайынынъ сёзюни динлеген вакъытта, бабасындан узакълашып, достуна якъын олгъан вакъытта, джамилерде уйгъун олмагъан сеслер юксельген вакъытта, бир миллетнинъ башына уйгъун олмагъан кимселер реис олгъан вакъытта, адамдан зарар кельмесин деп, онъа урмет этильген вакъытта, ракъы чешитлери чокъалгъан вакъытта, ипектен урбалар кийильген вакъытта, къадын йырджылар ве музыка алетлери чокълашкъан вакъытта, инсанлар озьлеринден эвель яшагъан кимселерни сёгмеге башлагъан вакъытта, къырмызы рузгярны, зельзелени, ернинъ чёкмесини, Деджалны ве коктен таш ягъмасыны бекленъиз» (Тирмизий). Булар ве даа чокъ аляметлер Пейгъамберимиз тарафындан сыраланды, ве кунюмизде Къыяметнинъ кичкене аляметлери энди ортагъа чыкъты. Ама биз билемиз ки олюм бу дюньяда эркеснинъ ахыр заманыдыр. Эркес озюню олюмге азырламасы керек, эр дакъкасыны Аллах ризасыны къазанмакъ ичюн къулланмасы керек. Аллаху Теаля джумлемизнинъ ахирет инанджыны къувветлендирсинъ ве ахирет кунюне энъ гузель бир шекильде азыр олгъан салих къулларындан эйлесин.
Хиджретнинъ икметлери
Опубликовано:
ХИДЖРЕТНИНЪ ИКМЕТЛЕРИ (Ве къале инни мухаджирун иля Рабби. Иннеху хуве’ль-азизу’ль-хаким. Къале Расулюллахи салляллаху алейхи ве селлем: «Эль-муслиму мен селиме’ль-муслимуне миль лисанихи ве едихи, вель-мухаджиру мен хаджера ма нехаллаху анх»). Mухтерем мусульманлар! Ислям алеми даa бир хиджрий янъы йылгъa иришмекте. Mусульманлар ичюн пек муим oлгъaн вe тарихта янъы бир саифе aчкъaн хиджрет Аз. Aлининъ теклифинен Аз. Умернинъ халифелиги девиринде мусульман хиджрий такъвимининъ башлангъычы оларакъ бельгиленди. Весиледен файдаланып, хиджрий янъы 1437-инджи йылнынъ ватанымыз, Ислям алеми вe бутюн инсаниет ичюн хайырлы oлмасыны Юдже Раббимден тилейим. Билингени киби, Ислям дини яйылмагъa башлагъан Meккe девринде Севимли Пейгъамберимиз (с.а.в.) вe ильки мусульманлар даима зорбалыкъ вe зулумгъа нишан ола тургъанлар. Иджтимаий, икътисадий вe медений тарафлардан эмбаргогъa огъратылдылар. Ильки мусульманлар, эвеля, Хабешистангъa, сонърa дa Meдинегe хиджрет эттилер. Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.в.) вe сахабелери догъып оськен вe чокъ севген шеэрлери Meккeден вe мукъаддес Kябeден aйрылмагъа меджбур къaлдылар. Kъыйметли муминлер! Биз, мусульманлар ичюн хиджрет Aллaхкъa вe Oнынъ севимли эльчисинe гонъюльден багълы олмакънынъ бир ифадесидир. Аллахкъa, акъикъаткъа, илимгe, ирфангъa вe, энъ муими – медениеткe япылгъан бир сеяаттыр. Хиджрет, Aллaх ризасы ичюн, aнaдaн, бaбaдaн, баладан, севгенлерден, ватандан, мал-мульктен, aттa, джaндaн вазгечмекнинъ ибретли вe мешакъкъатлы бир икяесидир. Юджe динимизнинъ рахмет юклю бильдирювлерини бутюн инсанларгъa бильдирмек ичюн чыкъылгъан мубарек сеяатнынъ aдыдыр хиджрет… Хиджрет ярдым этюв, бирдемлик, пaйлaшув, достлукъ вe агъа-къардашлыкънынъ ифадесидир. Хиджрет маддий зорлукълар вe зорлавлар къаршысындa къачмакъ дегиль, aксинe, Ислямны огренмек, огретмек, яшамакъ вe яшатмакъ ичюн янъы бир имкян, янъы бир ер арамакъ демектир. Азиз джемаат! Aсылындa, Meдинегe хиджрет – медениеткe таба япылгъан бир хиджреттир. Пейгъамбер Эфендимизнинъ (с.а.в.) хиджрети нетиджесинде Eсриб шеэрининъ ады Meдине олды. Meдине дe –медениет пейда олгъан меркез олды. Рахмет Пейгъамбери (с.а.в.) Meдинедe кин, нефрет вe интикъам толу бир къач айры топлулыкътан бир севги вe мерхамет толу джемиетни мейдангъa кетирди. Kъaтты юрекли инсанлардан эр варлыкъкъа, aттa, эшьяларгъa да шeфкъaт вe мерхаметнен янашкъан бир джемиет къурды. Инсанларны эм маддий, эм маневий джеэттен aрындырды. Шахсий менфаатчылыкъ, менменлик, айдутлыкъ, къан давалары, таланлар яйылгъан бир джемиетке озю ичюн истегенини къардашы ичюн де истемекни, башкъасыны тюшюнмекни вe къайгъырмакъны огретти. Kъoмшусы aч олгъаны вакъыт, токъ кезилемейджегини косьтерди. Догърулыкъны, ишанчлы бир кимсе олмакъны, алдатмамакъны, элял къазанчны, aлын терини, aкъ вe укъукъыны, мусавийлик вe aдaлeтни огретти. Яхшылыкъны, гузелликни, хайырны, aхлякъны, самимиетни, пишкинликни, такъваны косьтерди. Kъыйметли муминлер! Бугунь бизлер ичюн дe бир хиджрет керек. Амма, бу хиджрет – кочеджегимиз eр вe ватан aрaмaкъ дегиль, эр aл-вазиетте яхшынынъ, савапнынъ артындан чапмакъ, Ислямны самимиет ичиндe яшамагъa чалышмакътыр. Хиджрет, иштe, бу ёлджулыкънынъ aды. Аз. Ибрахим (а.с.) киби, эпимиз Раббимизге хиджрет этемиз[1]. Кечиджи oлгъaн бу дюньядан эбедий oлгъaн кeрчeк алемгe догъру кочемиз. Бу манада хиджрет, Севимли Пейгъамберимиз буюргъаны киби, Aллaх ясакъ эткен шейлерни ташламакътыр[2]. Нe бахтлы гунахтан севапкъа хиджрет эткенлергe! Нe бахтлы юреклеринде хиджрет рухуны ташыгъанларгъa! [1] Къуран-ы Керим, «Aнкебут» суреси, 29/26. [2] Хадис-и шериф, Бухарий, «Иман», 4. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=QXEeUZh0Myk[/embed]
Диний къыйметлерни къулланмакъ
Опубликовано:
Диний ве инсаний къыйметлерни къулланмакъ وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَٰكِن لَّا يَشْعُرُونَ و قال عليه الصلات و السلام مَنْ غَشَّنَا فَلَيْسَ مِنَّا {Ве иза къыле лехум ля туфсиду филь эрды къалю иннема нахну муслихун.Эля иннехум хумуль муфсидуне ве лякин ля еш’урун} Къыйметли муминлер! Юдже Раббимиз, хутбемнинъ башында окъугъаным аетте шойле буюра: «Оларгъа ер юзюнде фесат чыкъарманъыз, деп айтылгъанда, «Биз ислах этиджилермиз!» дерлер. Ячшы билинъиз ки, олар фесад чыкъаргъанларнынъ озьлеридир. Ялынъыз олар, не япкъанларнынъ фаркъында дегиллер.» (Бакъара 2/11-12) Ает-и керимеден де анълашылгъаны киби, инсанлыкъ тарихы боюнджа ер юзюнде энъ буюк фесад «ислах» ады алтында япылгъандыр. Энъ буюк фесад (бозулма), диннинъ юдже къыйметлерни озь менфааты ичюн къулланып инсанларны алдатмакътыр. Бу акъта Севимли Пейгъамберимиз, хутбемнинъ башында окъугъаным хадис-и шерифте «Бизни алдаткъан бизден дегильдир» (Муслим) буюргъандыр. Азиз Муминлер! Диний ве маневий дегерлерни озь аджети ичюн къулланмакъ,эр заман энъ телюкели бир вирюс оларакъ мусульман топлумнынъ кучюни, бирлигини зайыфлаткъандыр. Энъ буюк фесаднынъ омургъасыны «алдатма» тешкиль этмектедир. Олгъанындан фаркълы корюнмек, ялан ве бенъзери давранышларнынъ аркъасындаки асыл макъсат, къаршысындакини алдатмакътыр. Анджакъ Къурангъа коре, къаршысындакини алдаткъаныны тюшюнгенлер, озь озьлерини алдаткъанларындан хаберлери биле ёкътур. Мевзунен багълы ает-и керимеде Юдже Раббимиз шу шекильде буюрмакътадыр: «Олар (озь акъылларынджа) санки Аллахны ве муминлерни алдатырлар. Албуки олар тек озь озьлерини алдатырлар ве бунынъ фаркъында дегъиллер.» (Бакъара 2/9) Бир де бу вазиетте олгъанларнынъ алыны Аз. Пейгъамбер (ас) бир бенъзетменен пек яхшы анълатыр: «Мунафыкъ эки къой сюрюси арасында къарарсыз кетип кельген къой кибидир. Де бир тарафкъа барыр де обюр тарафкъа барыр ангисине таби оладжагъыны бильмез.» (Муслим) Къыйметли къардашларым! Къуран-ы Керим, мунафыкъларнынъ ве динни къуллангъанларнынъ къонушма шекиллерини бизлере шу шекильде танытыр: «Ёкъса къальблеринде хасталыкъ булунгъан мунафыкълар, Аллахнынъ оларнынъ муминлерге къаршы исс эткенлери кинлерини ачыкъкъа чыкъармайджагъыны мы тюшюнелер? Эгер истесе эдик оларны санъа тек тек косьтерир эдик, сен де оларны сималарындан таныр эдинъ. Атта сен оларны сёзлериндеки сес тонларындан ве къонушма услулларындан мутлакъа танырсын. Аллах, бутюн ишлеринъизни билир» ( Мухаммед 47/29-30) Мухтерем мусульманлар! Бу аетлер ве хадислер бизге косьтере ки, ихляслы бир ниетке таянмагъан амель ве давранышлар, нетиджеде азап ве пешманлыкътан башка бир ишке ярамайджакътыр. Ибадет, илим ве зенгинлик киби озьлерине берильген имкянларны, тек косьтериш ве белли бир макъсат огъруна къуллангъанлар, ярын Аллахнынъ узурында бу яптыкъларындан себеп сюрюндюрилип джеэннемге атыладжакълар.(Муслим) Бу демектир ки, диннинъ юдже къыметлерини дюнья менфааты ичюн къуллангъан кимселер , ким олсалар олсунлар иляхий джезадан озьлерини къуртарамайджакълар. Къыйметли муминлер ! Диний ве инсаний къыйметлернинъ къулланувнынъ огюне кечебильмек ичюн, аятымызда ялынъыз Къуран-ы Керимнинъ ве Аз. Пейгъамбернинъ (сав) месажларыны рехбер оларакъ къабул этип, Аллахнынъ бизлерге берген акълымызны, юрегимизни ве виджданымызны диний ве дюньевий менфаатлар ичюн дегиль де самимий ве ихляслы бир ниетнен, амеллеримизни ве давранышларымызны ортагъа къоймакъ керекмиз. Хутбемни ихляс ве самимиетнинъ эммиетини вургъулагъан, диний дегерлерни дюньялык ичюн къулланмакънынъ ярамай нетиджесини бизлерге бильдирген, Севимли Пейгъамберимизнинъ (сав) бир хадис-и шерифининъ меалинен екюнлемеге истейим: «Аллахнынъ разылыгъыны казанмагъа ярагъан бир илимни, тек дюньялыкъ эльде этмек ичюн огренген биреви, къыямет куню дженнетнинъ къокъусыны биле аламаз.» ( Эбу Давуд). Аллах джумлемизни ихляслы къулларындан эйлесин! [embed]https://www.youtube.com/watch?v=Sdb-N0AQQXY[/embed]
Къурбан байрамы
Опубликовано:
КЪУРБАН БАЙРАМЫ بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ. فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ. إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ. [Бисмилляхи’р-рахмани’р-рахим. Инна а’тайна кель-кевсер. Фесалли лираббике венхар. Инне шаниэке хуве’ль-эбтер]. Сайгъылы джемаат! Динимизнинъ эки буюк байрамларындан бири олгъан Къурбан байрамы къапумызгъа келип етти. Бу байрам бизлерге эм шенълик кетире, эм де озьара ярдымлашувны ве акъраба мунасебетлерини пекитмеге ярдым эте. «Къурбан» – арап тилинде якъынлашмакъ, демектир. Яни бу, мал иле япылгъан ибадет бизни Аллахкъа якъынлаштыра. Бу юдже ибадет атамыз Адем алейхи’с-селямгъа къадар узана, ве, эмиетинден долайы, Юдже Мевлямыз бу ибадетни бутюн кечмиш умметлерге эмир буюрды. Юдже Мевлямыз буюргъаны киби: «Биз эр бир миллетке къурбан чалмакъны буюрдыкъ. Олар Аллах рызыкъ оларакъ берген айванларны чалгъанда, Аллахнынъ адыны анъсынълар. Сизинъ иляхынъыз тек бир иляхтыр. Онъа теслим олунъыз. Алчакъ гонъюлли (ве ихляслы) олгъан кимселерни мужделе» («Хадж» суреси, 34-юнджи ает). Къурбан, инсангъа къыйметли олгъан бир шейни Аллах ёлунда бермек, къурбан этмек демектир. Федакярлыкъ ве теслимиетнинъ энъ гузель мисали исе, Къуран-ы Керимде Мевлямыз тарафындан Ибрахим (а.с.) иле огълу Исмаил (а.с.) араларында кечкен адисе иле бизлерге бильдириле. Бу адиседе биз Ибрахимнинъ (а.с.) джанындан да чокъ севген огълуны Аллахнынъ эмиринен Онынъ ёлунда къурбан этмеге разы олгъаныны коремиз. Урьметли джемаат! Юдже Мевлямызнынъ кесильген къурбанларнынъ не къанына, не де этине ихтияджы ёкътыр. Юдже Мевлямиз Къуран-ы Керимде бу хусусны бойле бильдире: «(Къурбанлыкъларнынъ) не этлери, не де къанлары Аллахкъа барып етмей. Онъа барып етеджек олгъан садедже сизинъ такъваныздыр» («Хадж» суреси, 37-нджи ает). Сояджагъымыз къурбанлыкъ айван хаста, топал, козю кёр, бир де бир азасы эксик олмайджакъ. Энъ яхшысыны ве энъ семизини сайламакъ керекмиз. Бойле япсакъ, эм дюньяда малларымызны темизлермиз, эм де ахиретте Аллах ризасына наиль олурмыз. Севимли Пейгъамберимиз (а.с.) бойле буюргъан эди: «Кимнинъ имкяны олгъаны алда, къурбан чалмаса, бизим месджидимизге якъынлашмасын» (Ибн Мадже, «Муснед»). Юдже Раббимиз бойле буюра: «Шубесиз, биз санъа (эй, Мухаммед!) Кевсерни бердик. Айса, Раббинъ ичюн намаз къыл ве (къурбан) чал. Асыл сагъа нефрет костерген кимселернинъ сою кесиктир» («Кевсер» суреси, 1-3). Раббиме Къурбан байрамыны бирлик, бераберлик, къардашлыкъ ве якъынлашмамызгъа весиле олмасыны нияз этем. Шу ан мукъддес топракъларда «Леббейк» сеслеринен иляхий рахметке догъру чапкъан диндашларымызнынъ аджылыкълары къабул олмасыны тилейим. Мухтерем мусульманлар! Байрам куньлеринде намаздан сонъ, буюклер зиярет этилир, эллери алыныр. Уфакъларгъа эдиелер берилир. Даргъын олгъанлар барышмакъ керек. Биз Аллахнынъ ярдымыны ве мерхаметини анджакъ бир-биримизге сайгъы ве урьмет костерип, бирлик олуп къазана билирмиз! Омюринъиз севаплы ишлернен толу олсун, ахиретинъиз байрам олсун! Юдже Раббимиз чаладжагъымыз къурбанларымызны, япкъан ве япаджакъ хайырлы ишлеринъизни къабул эйлесин!
Хадж ибадети
Опубликовано:
ХАДЖ بِسْــــــــــــــــــمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيم وَلِلّٰهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً [Бисмилляхи’р-рахмани’р-рахим. Ве лилляхи але’н-наси хиджджу’ль-бейти менистетаа илейхи себиля]. Урьметли диндашлар! Эр бир бай, сербест, мукеллеф ве аджылыкъкъа бармакъ имкяны олгъан мусульман ичюн омрюнде бир кере белли вакъытта «Бейтуллахны» – Аллахнынъ эвини – зиярет этмек фарздыр. Юдже Раббим бойле буюра: «Онъа (Кябеге) кетмеге кучю еткен эр кеснинъ о Эвни хадж этмеси, инсанлар устюнде Аллахнынъ бир акъкъыдыр» («Ал-и Имран» суреси, 97-нджи ает). Бу мукъаддес ёлджулыкъкъа чыкъаджакъ кимсенинъ азырлыкъ корьмеси шарттыр. Раббининъ эвини зиярет этеджек, эвинде мусафир оладжакъ кимсе сайлангъан кимседир. Бойле кимсе, эвеля, озюни бунъа маддий ве маневий тарафтан азырламасы керек. Ёлджулыкътан эвель, беден темизлигини япар, бой абдести алыр, эки рекят намаз къылар, гузель къокъуларнен къокъуланыр, «Я, Раббим! Сенинъ ризанъ ичюн хадж ибадетини ерине кетирмеге ниетлендим, меним ичюн оны къолайлаштыр ве къабул эт», – деп, ниет этер. Хадж ибадетини ерине кетирген эр киши тикишли урба киймез, «рида» ве «изар» деп айтылгъан эки без парчасыны киер. Бирисинен аврет ерини къапатыр, экинджисини исе, омузларына атар. Къадынлар исе, кениш ве индже олмагъан хиджап киерлер. Хаджылар Юдже Рабблерине «тельбиелер» кетирип, Кябеге къадар ёл алырлар. Кябени корьгенинен, къолларыны ачып, дуа этерлер. Чюнки Кябени корип, юректен дуа эткен кимселернинъ дуалары къабул олур. Сонъра, еди кере Кябени таваф этерлер. Бунынъ учюну тез адымларнен, къалгъан дёртюни де орта къарар сурьатнен япарлар. Земзем сувуны Кябеге къаршы турып, аякъта ичерлер ве эки рекят намаз къыларлар. Бундан сонъ, Сафа ве Мерве тёпелери арасында «сай» юрюши япылыр. Зильхидждже айынынъ секизинджи куню исе, сабадан Минагъа кетилир. Минадан сонъ, Арафат дагъына барылыр, сонъра, акъшам вакътында Музделифеге кетилир, сонъра къурбанлар чалыныр. Бундан сонъ, бутюн хаджылар Меккеге кетип, зиярет тавафыны япарлар, ве эртеси куню къайтып, сабадан къалгъан шейтанларгъа таш атарлар ве тыраш олып, ихрамдан чыкъарлар. Севимли Пейгъамберимиз (а.с.) хадис-и шерифлеринде бойле буюргъан эди: «Хадж ве умре ичюн Бейтуллахкъа кеткенлер, мусульманларнынъ Аллахкъа ёлланылгъан темсильджилеридир. Дуа этселер, Аллах дуаларыны къабул этер, багъышлав тилеселер, багъышлар» (Ибн Мадже). Башкъа бир хадисте де: Ярамай сёз айтмадан ве буюк гунах япмадан, хаджылыкъны ерине кетирген кимсе анасындан догъгъан кунюнде киби, гунахсыз къайтар», – деген (Бухарий). Мухтерем мусульманлар! Хаджылыкъ – дунья зевкъларындан узакълашмакъ ве Аллахнынъ узурына чыкъмакъ демектир. Аджылыкъкъа кетеджек къардашларымыз бильмели ки, беяз урбалар – кефен, Арафатта туруш – махшер мейданыдыр. Хаджы санки Аллахкъа эсап бермектедир. Онынъ ичюн эр кезнен эляллашып, борчларыны къапатып хаджгъа кетиле. Бу дуйгъуларнен япылгъан хадж эльбетте ки инсанны темизлер, юджельтир ве Аллахкъа якълаштырыр. Бунъа хадж-ы мебрур деп, айтылмакъта. Ама феналыгъыны быракъмагъан, фена сёзлер, ялан ве алдатувгъа девам эткенлер бу макъсадкъа иришмеси зор олур. Ойле исе аджылар дуйгъуларына, сёзлерине ве арекетлерине дикъкъат этмелилер. Аллах хаджылыкъкъа бармагъанларгъа къысмет эйлесин. Кеткен къардашларымызгъа да ёлларыны къойлаштырсын, дуа ве ибадетлерини къабул эйлесин. Хаджлары – хадж-ы мебрур олсун! [embed]http://www.youtube.com/watch?v=JW-Ci5rmhTk[/embed]