28.05.21 – ЭЛЯЛ-ХАРАМ ХАССАСИЕТИ
وَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّٰهُ حَلَالًا طَيِّبًا ۚ وَاتَّقُوا اللّٰهَ الَّذِى اَنْتُمْ بِهِ مُؤْمِنُونَ
[Ве кулю мимма разекъакумуллаху халялян таййиба. Вет-текъуллахе’ллези энтум бихи муминун].
Азиз муминлер!
Инсан, аятыны девам эте бильмеси ичюн, базы темель ихтияджларгъа аджет дуя. Аллахнынъ эмиринен, мусульман бир киши шу ихтияджларынынъ къаршыланмасында сёзлернинъ, арекетлернинъ, ашайтнынъ элял олмасына дикъкъат этмели, ясакъ олгъан харам шейлерден сакъынмалы.
Элял – инсан яратылышына келишкен, файдалы ве диний джиэттен япылмасы сербест олгъан гузелликлердир. Харам исе, – инсаннынъ озюне, намусына ве шерефине зарар берген, динде де япылмасы ясакълангъан чиркин шейлердир.
Мерхаметли Раббимиз инсанны яратып, оны чаресиз къалдырмады, дюнья ёлджулыгъы вакъытында къаршылашаджагъы меселелерни ве чезим ёлларыны ачыкълады. Аллахнынъ Яратыджы оларакъ сызгъан сынъырлары бизни хорламакъ ичюн дегиль, аксине, ахлякъ джеэтинден пишкин, акъыл ве беден тарафындан сагълам, намуслы ве дегерли олмамыз ичюндир.
Сайгъылы мусульманлар!
Къурангъа коре кесильмеден ольген айван эти, Аллахнынъ ады анъылмадан чалынгъан айванлар, акъкъан къан, домузнынъ эти ве ондан япылгъан маллар да харамдыр. Акъылны ве ирадени гъайып эткен, бунъа коре де инсанны инсанлыкътан чыкъаргъан эр тюрлю ички ве наркотик мадде харамдыр. Эмек бермейип, тер тёкмеден къазанылгъан, шанскъа таялы къумар – азарт оюнлары да харамдыр («Маиде» суреси, 5/90). Алдатып, акъсыз оларакъ къазанылгъан келирлер де динимизде харамдыр («Ниса» суреси, 4/29).
Дегерли мусульманлар!
Хусусан, ашайт меселесинде де элял ве харамгъа дикъкъат этильмек керек. Аят китабымыз Къуран, ашайтнен алякъалы принциплерни анълаткъанда, элял, темиз ве файдалы рызыкъ меселесинде сонъ дередже хассас олмакъ кереклигини ифаде эте.
«Маиде» суресининъ 88-инджи аетинде Юдже Раббимиз бойле буюра: «Аллахнынъ сизге элял ве темиз оларакъ берген рызыкъларындан ашанъ». Шу аетте ашайтнынъ «элял» олмасынынъ янында темиз ве файдалы олмасынынъ да анъылмасы чокъ эмиетлидир. Догъру ве ольчюли шекильде къулланылгъаны вакъыт элял олгъан ашайтлар, ашыры дереджеде ве шуурсыз бир шекильде къулланылгъаны вакъыт темиз ве файдалы олмакътан чыкъып, зарарлы гъыдаларгъа чевирильмеси мумкюн. Темиз олмагъан ерлерде азырлангъан ашайт мадделери, тюрлю зарарлы ве ясакъ мадделер къошулгъан ашайтлар кунюмизни, ярынымызны ве несиллеримизнинъ келеджегини техликеге ата биле.
Машинамызгъа якъарлыкъ алгъанда, машинаны япкъан ширкетнинъ тевсиесине коре, бензин чешитини алгъанымыз киби, беденимизни яраткъан Аллахнынъ элял деп бельгилегени ашайт ве ичимлик мадделеринен бесленмек керекмиз.
Къыйметли муминлер!
Аллах Ресулининъ балаларны не къадар чокъ севгенини билемиз. Амма, бир башкъасынынъ хурмасыны ашагъан кичкене торунына, – «уфакъ хурмадан бир шей олмаз», – демеден, агъызындаки хурманы чыкъарткъаныны билемиз (Бухарий, «Зекят», 60). Балаларымызгъа элял олгъан, элял къазанчнен алынгъан ашлар ашатмакъ керекмиз ки, эвлятларымыз гунахкяр ве исьянкяр дегиль, гузель табиатлы ве сёз динълеген олсунлар. Халкъымызда гузель табиатлы бир кимсе ичюн «элял сют эмген сою» деп, нафиле айтмагъанлар.
Бизлер де Пейгъамберимизнинъ шу хассасиетини эм къазангъанымыз вакъыт, эм масраф эткенимиз вакъыт акъылымыздан чыкъармайыкъ. Джебимиздеки парамыз, эльбетте, муим, амма къальбимиздеки иманымыз ве севгенлеримизге нисбетен месулиетимиз ондан къат-къат даа дегерлидир. Раббим бизлерге элял ве харамларнен алякъалы сарсылмаз бир хассасиет лютф эйлесин. Элялындан къазанып элялындан ашамагъа ве севгенлеримизге элялындан ашатмагъа насип эйлесин.