18.09.20 – КЪАРДАШЛЫКЪКЪА ЗАРАР БЕРГЕН ШЕЙЛЕР
يَا اَيُّهَا الَّذِينَ اٰمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ اِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا
Азиз муминлер!
Окъугъаным «Худжурат» суресининъ 12-нджи аетинде Юдже Раббимиз бойле буюра: «Эй, иман эткенлер! Зан этювнинъ зиядесинден узакъ турунъыз. Чюнки заннынъ бир къысымы гунахтыр. Бир-биринъизнинъ къусурыны къыдырманъыз. Биринъиз дигеринъизнинъ артындан гъыйбет япмасын».
Мевзунен алякъалы хадис-и шерифте исе, Эфендимиз (с.а.с.) бойле буюргъан: «Бир-биринъизнинъ къусурларыны араштырманъыз. Бир-биринъизнинъ шахсий алларыны араштырманъыз. Бир-биринъизге асет этменъиз. Бир-биринъизге сырт чевирменъиз. Бир-биринъизге къаршы кин тутманъыз. Эй, Аллахнынъ къуллары, агъа-къардаш олунъыз!» (Бухарий, «Эдеб», 57).
Сайгъылы джемаат!
Шерефли барлыкъ оларакъ яратылгъан инсан иман иле кемалаткъа иришир. Пейгъамберимиз (с.а.с.) бу иманнынъ бир нетиджеси оларакъ муминнинъ «ишанчлы инсан» олмакъ кереклигини бильдире. Ишанчлы инсан исе, бир башкъасына тилинен ве элинен зарар бермез.
Юдже динимиз, муминлер арасындаки къардашлыкъны бизлерге бенъзерсиз мисаллернен такъдим эте. Бу къардашлыкъ бир беденнинъ уюм ичинде чалышкъан азалары кибидир. Бу къардашлыкъ бир бинанынъ бир-бирине пекитильген бина ташлары кибидир. Бу къардашлыкъта къардашымызнынъ джаны бизим джанымыздыр, шерефи бизим шерифимиздир, барлыгъы барлыгъымыздыр. Бу къардашлыкъта къардашнынъ джаны, малы, иззет ве шерефи сайгъындыр, токъунылмаздыр.
Азиз агъаларым, къардашларым!
Куньлюк аятымызда зеинлеримиз тюрлю хаберлерден болдура. Къулакъларымыз арзу этильмеген нидже сёзлер эшите. Базан тиллеримизден, фаркъында олмадан, ерли-ерсиз ифаделер чыкъмасы мумкюн. Амма Пейгъамберимиз (с.а.с.) эр эшиткенини айтмасынынъ инсангъа гунах оларакъ етеджегини (Эбу Давуд, «Эдеб», 80), инсанларнынъ, тюшюнмейип агъызларындан чыкъкъан сёзлер себебинден джеэннемге кетеджеклерини бильдирген (Муслим, «Бирр ве сыла», 105). Аллах Ресули (с.а.с.), лаф эткени вакъыт, пек хассас олгъан, ве ич кимсе акъкъында ярамай сёз айтмагъан. Бунынъ ерине, инсанларнынъ менфий арекетлерини корьгенде, оларны тюзельтмек ичюн: «Инсанларгъа не ола да, бойле япалар?» киби умумий ифаделер къуллангъан. Эфендимиз (с.а.с.) гъыйбет, ошек, суизан, хусусий алларны араштырмакъ киби муминге ярашмагъан алардан узакъ турмакъны, я хайырлы олгъанны айтмакъны я да сусмакъны эмир эткен.
Азиз муминлер!
Юдже Раббимиз «Исра» суресининъ 36-нджы аетинде «Акъкъында бильгинъ олмагъан шейнинъ пешине тюшме. Чюнки къулакъ, козь ве юрек, буларнынъ эписи, ондан месульдир», – буюра. Бу керчекке бакъмайып, кунюмизде базы асылсыз хаберлер себебинден намусларгъа леке ташлана, аилелер дагъыла, къардашлыкъ ве достлукълар зарар коре. Унутмайыкъ, догърулыгъыны араштырмайып, асылсыз хаберлернинъ пешине тюшкенлер де энъ аз буларны ортагъа чыкъарып яйгъанлар къадар джевап бреджек.
Сайгъылы семетдешлерим!
Ошек, ялан, ифтира ве ярамай тюшюнмек киби ахлякий нукъсанлыкълар, инсанлар арасындаки ишанч, севги ве сайгъыны ёкъ эткен кин, нефрет, душманлыкъ киби, Ислямгъа асыл да келишмеген алларгъа себеп ола. Унутмайыкъ ки, эр шейнинъ энъ индже ольчюсинен тартыладжагъы, ич бир пешманлыкъ файда бермейджеги о буюк куньде эр сёзюмизден ве заннымыздан сораладжакъмыз. Унутмайыкъ ки, о кунь эбедий ниметлерге иришеджек олгъанлар, зеинине, гонъюлине, тилине, элине, бутюн беденине саип чыкъкъан ве аяткъа мумин киби бакъкъанлар оладжакъ.