Бирлик ве бераберликни къорчаламакъ – динимизнинъ эмиридир.
Аллахнынъ йипине эп берабер багъланмакъны эмир эткен Юдже Раббимиз «Али-Имран» суресининъ 103-джи аетинде бизлерге эмир этип, мусульманларны къардаш оларакъ илян этти. «Энфаль» суресининъ 46-джи аетинде де шойле хабер этиле:
«Аллахкъа ве Ресулине итаат этинъиз ве бири-биринъизнен чекишменъиз, ёкъса гевшерсинъиз ве кучюнъиз къолунъыздан кетер. Сабырлы олунъыз. Чюнки Аллах сабырлы кимселернен берабердир». Бейхакининъ ривает эткен бир хадисте Пейгъамберимиз (с.а.в.) шойле буюрдылар:
«Бирлик ве бераберликте рахмет бар, айырылыкъта исе азап бардыр». Тирмизининъ ривает эткен бир хадисте де Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.в.) шойле буюрдылар:
«Шейтан инсаннынъ къашкъырыдыр. Сюрюден айырылгъан къойны къашкъыр ёкъ эткени киби, шейтан да джемааттан айырылгъан кимсени ёкъ этер. Сакъын джемааттан айырылманъыз!»
Бу ает ва хадислер айырылмайып, айырылмагъа себеп оладжакъ шейлерден сакъынып, бирлик ве бераберлик ичинде арекет этмемизни эмир этелер. Бунынъ янында динимиз белли сёзлерни къулланып, башкъа мусульманларны кучюк корьмемемизни эмир буюра. Юдже Раббимиз «Худжурат» суресининъ 11-джи аетинде шойле эмир этелер: «Эй, муминлер, бирилеринъиз, башкъаларынъызны кучюмсемесин! Бельки де кучюк корюнгенлер, олардан даа хайырлыдыр. Бири-биринъизни айыпламанъыз, ярамай лагъапларнен чагъырманъыз!..».
Динимиз бирисини кучюмсеп онынъ бегенмейджек сёзлернен оны чагъырмакъны, джаныны агъыртып лагъап такъмакъны ясакъ этти. Шурет, акъча ве дигер менфаат чокъусы алларда кибир ве буюкликнинъ себеби ола. Тек озь джемаатынынъ къуртуладжагъына ве башкъа мусульманларгъа тёпеден бакъып, оларгъа кяфир деп, айтмакъ, пек телюкели ёлдыр. Чюнки эгер бу сыфат о мусульманда ёкъ исе, бу сёз, оны айткъан кимсеге къайтыр. Юдже Раббимиз «Неджм» суресининъ 32-джи аетинде шойле хабер этмектедир.
«Олар, кучюк ве уфакъ янълышлыкълардан гъайры, буюк гунахлардан ве чиркин ишлерден узакъ тургъан кимселердир. Шубесиз, Раббинъ, чокъ багъышлайыджыдыр. Сизни, топракътан яраткъанда да ве аналарынызнынъ къарнында олгъанынъызда да, энъ яхшы бильгендир. Бунынъ ичюн озюнъизни темизге (гунахсызлыкъкъа) чыкъарманыз. Чюнки Аллах Озюне къаршы кельмектен сакъынгъанларны энъ яхшы бильгендир». Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.в.) Муслимнинъ ривает эткен бир хадисте шойле буюрдылар:
«Буюклик – акъ олгъан (динни) къабул этмемек ве адамларны кучюк корьмектир». Имам Ахметнинъ ривает эткенине коре де, Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.в.) шойле буюрдылар:
«Ичинъизден энъ ярамай олгъанынъыз – къатты юрекли ве кибирли олгъанынъыздыр».
Динимизнинъ бу ве бунъа бенъзеген эмирлери мусульман умметининъ бирлик ве бераберлик ичинде тек бир уммет олып айрылыкъкъа тюшмемизни талап этмектедир. Айрылыкъкъа себеп оладжакъ, джан агъыртысыны догъураджакъ сёз ве амеллерден узакъ турулмасы эмир этильмектедир. Кибир ве буюкликке себеп оладжакъ арекетлерден къачып, бутюн мусульманларны къардаш корьмек бойнумызнынъ борджудыр. Бунынъ ичюн озь арамызда айрылыкъкъа себеп оладжакъ ве джан агъыртысыны пейда эткен, кимерде атта текфирге къадар ёл ачкъан сёзлерден ве арекетлерден узакъ турайыкъ. Нитеким, бизим макъсадымыз инсанларны больмек дегиль, топламакътыр, айырылмакъ дегиль, бирлешмектир. Атта диннинъ яйылмасы, насихатларнынъ ве даветнинъ къабул этильмеси ичюн, бирдемлик ичинде олгъан джемиетнен чалышмакъ керектир. Бир къысмыны къабул этип экинджи къысмыны белли лагъапларнен муурьлегенимизде, озюмизден ве энъ муими, динден узакълаштыргъан сайылырмыз. Сёзде бутюн мусульманларны къан къардашы, атта бундан да якъын корюп, иш ве арекетте исе санки эки догъмуш, я да учь, беш, он догъмуш къардаш киби корюп, арекет этмек – кунюмизнинъ асыл айырылыкъ себеплеринден олмакътадыр. Бизим ичюн орьнек олгъан Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.в.) ич бир вакъыт болюнюв ёлундан кетмейип, джемиетни текмиль къабул этип, эр кеснен багъ къурып чалышмакъта эди. Раббим, бизлерни бир уммет олып, бирлик ве бераберлик ичинде арекет эткен кимселерден эйлесин. Амин!
Ридван Макъсудов