Ольген адамнынъ артындан япылгъанлар онъа барып етеми? | ЦРО ДУМК

Четверг

28

марта

18
Рамазан
1445 | 2024
Утр.5:02
Вос.6:20
Обед.12:53
Пол.16:20
Веч.19:16
Ноч.20:34
Времена намазов
Календарь 2024

Намаз

Ольген адамнынъ артындан япылгъанлар онъа барып етеми?

Опубликовано:

Бутюн ишлер ниетке коредир. Хазрет-и Пейгъамбер бойле буюргъан: «Адем огълу (инсан) ольгенде, амели кесиле. Амма, учь шей бундан тыш:
1. Девам эткен садакъа;
2. Файда кетирген илим;
3. Дуа эткен хайырлы эвлят» («Р. Салихин», 2/953).
Насыл ки, биз Хазрет-и Пейгъамберге саляват кетирип, онъа барып етмесини истеймиз ве шефаатыны умют этемиз, бир инсан да якъыны ичюн бир шейлер япып, савабыны онъа багъышлай биле.
Мевтанынъ артындан багъырып, ай-вай этмек – мевтагъа насыл зарар берсе, мевтанынъ борджуны тёлемекнен о, насыл бордждан къуртула исе, бундан себеп азап корьмейджек исе, япылгъан эр хайырлы ишнинъ де ольгенге барып етеджегине ве файда береджегине инанмакъ керекмиз.
Дженаб-ы Аллах: «Керчектен, эр эйилик яманлыкъларны ёкъ эте», – деп буюра («Худ» суреси, 114 ает).
Аркъада къалгъан бала, яман олса, яманлыкъ япса, ольгеннинъ кемиги сызлар ве о, азап корер. Яхшы олгъан, эйилик япкъан эвлатнынъ исе, файдасы тиер.
Сонъки заманларда окъулгъан Къураннынъ олюге файда бермейджегини айтып, инсанларны бус-бутюн Къурандан алып къоймагъа чалышкъанларгъа дикъкъат этмек ве ёл бермемек керек.
Османлыда олсун, Къырымда олсун, ольген кимсесизлер ичюн «Ясин» окъуткъан, хатим эндиртип, рухларына багъышлаткъан вакъыфлар бар эди. О заман алимлер ёкъ эдими?
Кунюмизде окъугъанымызны Пейгъамбернинъ, къорантасынынъ, сахабелернинъ ве бизден дуа беклегенлернинъ рухларына багъышламамыз бошунамы?
Мезарлыкъны зиярет этмек, 3 «Ихляс», бир «Фатиха» окъумакъ манасыз оладжакъмы? Мезар ташындаки «Фатиха»-нынъ ич манасы ёкъмы?
Къуранда бойле дуа этмемиз истене:
«Раббимиз, бизни ве бизден эвель иман эткенлерни багъышла» («Хашр» суреси, 10 ает).
Олюнинъ артындан япылгъан шейлернинъ онъа файда кетирмейджеги айтылса, айса дженазе намазыны къылмамакъ, къабир башында ич бир шей окъумамакъ, «Рухуна «Фатиха» демемек ве борджларыны тёлемемек, васиетини ерине кетирмемек керек, дегильми? Булар эп янълыш шейлер. Бу тавыр ольген, бир «Фатиха»-гъа мухтадж кимселерни ондан махрум этмектен башкъа бир ишке ярамай.
Аллах ольгенлеримизге рахмет эйлесин, бизге де хайырлы бир сонънен бу дюньядан айырылмакъ, салих кимселерге къавушмакъ насип этсин, иншаллах.
Энъ башта айткъанымыз киби, Аллах инсангъа ниетине ве инанчына эсасен муамеле этеджегине коре, япылгъанларнынъ ольгенге барып етмейджегине инангъанларгъа да япылгъанлары иришмейджек.
Къуранда Дженаб-ы Аллах: «Пейгъамберге саляват кетиринъиз» деп эмир эте («Ахзаб» суреси, 56 ает). Пейгъамберимиз де: «Манъа саляват кетиринъиз, манъа барып етер» дей (Эбу Давуд, «Менасик», 97). Айны шекильде: «Къабирдеки (олю) богъулмакъ узьре олгъангъа ошай, дуа беклей. Дуа этильсе, къувана, раатлай. Бу – олар ичюн истигъфар ве садакъадыр» («Р. Салихин», 2/368).
Къуран-ы Керимни окъуп, савабыны вефат эткен кимселерге багъышламакъ да олар адына япылгъан эйилик ве хайыр сайыла. Къуран тилявети себебинден асыл оладжакъ иляхий рахметтен мевтанынъ да файдаланмасы ичюн, энъ башта, Ясин-и Шерифнинъ окъулмасы – эр кеснинъ бильгени ве уйгъулагъаны бир усулдыр. Чюнки хадис-и шерифте шойле буюрыла: «Ясин – Къураннынъ къальбидир. Бир кимсе оны Аллахнынъ ризасыны ве ахирет юртуны истеп окъуса, мытлакъа гунахлары багъышланыр. Олюлеринъизге де «Ясин»-ни окъунъыз» (Ахмед, «Муснед», V, 26).
Кене, Ресулюллах Эфендимиз бойле буюргъан: «Сизден бири вефат эткенде, оны чокъ беклетменъиз! Оны тез бир шекильде къабирине алып барынъыз! Къабирининъ баш уджунда «Фатиха» суреси ве аякъ уджунда да «Бакъара» суресининъ сонъу («Аменеррасулю») окъулсын!» (Табераний, «Муджему’ль-кебир», XII, 340; Хейсемий, «Меджмеу’з-зеваид», III, 44; Дейлемий, «Муснед», I, 284).
Аля бин Леджнинъ огълу Абдуррахман да бойле деген: «Бабам манъа бойле деди: «Балам! Ольгенимде, манъа ляхт тюрю бир къабир къаз! Мени къабириме къойгъанынъда
بِسْمِ اللّٰهِ وَعَلٰى مِلَّةِ رَسُولِ اللّٰهِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
– («Аллахнынъ адынен ве Ресулюллахнынъ (с.а.с.) дини узьре») айт! Бундан сонъ устюме курек-курек топракъ ат! Ондан сонъ, баш уджумда «Бакъара» суресининъ башыны ве сонъуны окъу! Мен Ресулюллах Эфендимизнинъ бойле буюргъаныны эшиттим» (Хейсемий, III, 44).
Сахабе-и кирамдан Амр бин Аснынъ вефаты эснасында васиети олып, этрафындакилерге айткъан шу сёзлери де дикъкъаткъа ляйыкътыр:
«Мени къабриме дефин эткенинъиз вакъыт бир деве кесип, этини парчалайджакъ къадар мезарымнынъ башында бекленъиз ки, сизинъ барлыгъынызнен янъы аятыма алышма имкяныны тапайым ве Раббимнинъ эльчилерине береджегим джевапларны азырлайым» (Муслим, «Иман», 192).
Буларнынъ эписи косьтере ки, ольген адамнынъ артындан япылгъанлар онъа барып ете. Аллаху Тааля япаджагъымыз бутюн дуаларны къабул этсин, кечмишлеримизнинъ яткъан ерлерини нурландырсын, оларнен корюшеджегимиз куньде бизлерни оларнынъ къаршысында утандырмасын.

Раим Гъафаров