Пейгъамберимизнинъ (с.а.в.) суннет оразалары | ЦРО ДУМК

Среда

24

апреля

15
Шевваль
1445 | 2024
Утр.4:04
Вос.5:32
Обед.12:46
Пол.16:34
Веч.19:50
Ноч.21:18
Времена намазов
Календарь 2024

Намаз

Пейгъамберимизнинъ (с.а.в.) суннет оразалары

Опубликовано:

Ораза айы олгъан мубарек Рамазан келип кечти, биз, шимди, шевваль айындамыз. Рамазан айынынъ фарз оразасындан гъайры, ораза тутуладжакъ дигер куньлер де бардыр. Келинъиз, макъалемизде нафиле – боюн борджумыз олмаса да, савабы чокъ олгъан оразалар акъкъында тариф этейик.
Давуд (а.с.) оразасы.
Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.с.) бойле буюргъан эди: «Энъ фазилетли ораза – Давуд (а.с.) оразасыдыр. Давуд (а.с.) бир кунь ораза тута, бир кунь тутмай эди». Буны эшитен Абдуллах бин Умер: «Мен даа зиядесини тута билирим», – деген, яни эр кунь. Пейгъамберимиз (с.а.с.): «Бундан даа зиядеси ёкътыр», – буюргъан (Муслим, Ибн Мадже). Яни йыл-йылдан эр кунь ораза тутмакъ олмаз. Эм де, инсан алышса, Рамазаннынъ дады къалмаз.
«Эйям-ы бид» оразасы.
Шу чешит ораза «эйям-ы бид», яни «беяз куньлер» дие адландырылгъан, къамерий такъвимдеки айларнынъ эр 13, 14, 15 куньлеринде тутула. Пейгъамбер (с.а.с.) Эбу Зерге (р.а.): «Эр айда оразаны айнынъ 13, 14, 15 куньлери тут», – деп буюргъан (Бухарий, Муслим). Хазрет-и Айшенинъ риваетине коре, – «Аллах ресули (с.а.с.) эр айда 3 кунь ораза тута эди» (Санаий).
Базар эртеси ве джума акъшамы оразалары.
Усаме бин Зейднинъ риваетине коре, Пейгъамберимиз (с.а.с.) шу куньлерде ораза тута эди. Ондан не ичюн хусусан шу куньлерни оразанен кечиргени акъкъында соралгъанда, о, бойле деген: «Инсанларнынъ амеллери Аллаху Таалягъа базар эртеси ве джума акъшамы куньлери такъдим этиле. Мен амеллерим такъдим этильгени вакъыт оразалы олмагъа севем» (Эбу Давуд, Ибн Мадже).
Шевваль оразасы.
Рамазандан сонъра кельген айгъа шевваль дейлер. Шу айда алты кунь ораза тутмакъ мустехаптыр. Бу алты кунни байрамдан сонъра тутмакъ исе, – фазилетлидир. Хадиске коре, – «Ким Рамазан айыны оразанен кечирип, сонъра алты кунь шеввальда ораза къошып тутса, бир йыл ораза тутулгъаны киби савапны алыр» (Ибн Мадже, Тирмизий). Нетиджеде, бойле сайылыр: оразанынъ эр бир куню ичюн он къат савап бериле. Оразанынъ 30 куню = 300, шевваль айында да 6 кунь къошулса, 60 олур. Нетиджеде 36 х 10 = 360 кунь. Къуранда бойле келе: «Ким эйи амель япмагъа истесе, онъа ондан он къат зиядеси берилир» («Энам» суреси, 6/160 ает).
Шабан оразасы.
Шабан айы Рамазандан эвель кельген айдыр. Хазрет-и Айшенинъ риваетине коре, – «Пейгъамберимиз шабан айында чокъусы куньлери ораза тута эди, аман-аман, бутюн айны оразалы кечире эди (Муслим, Эбу Давуд).
Къурбан байрамынынъ арефесинде ораза тутмакъ.
Шу ораза суннеттир. Хадиске коре, – «Бу куньде тутулгъан ораза бир йыл эвельси ве бир йыл сонъра япылгъан гунахларны орьте» (Ибн Ханбель).
Харам айларында ораза тутмакъ.
Шу айларда тутулгъан ораза да суннеттир. Харам айлары булар – реджеб, зулькаде, зульхидждже ве мухаррем. Айрыджа, Зульхидждженинъ 9-ынджы куню (Къурбан байрамындан эвель), Арефе куню ораза тутмакъ мумкюн. Хазрет-и Хафса бойле буюргъан: «Пейгъамбер шу 4 шейни ич къачырмай эди: Ашуре оразасы, Зульхидждженинъ 9 куню ораза тутмакъ, эр айда 3 кунь ораза тутмакъ ве саба намазынынъ суннети» (Несаий).
Мухаррем айынынъ 10-ынджы кунюне Ашуре (Ашыр куню) дейлер. Бу куньде де ораза тутмакъ суннеттир, амма, бир кунь эвельсини я да сонъракисини къошмакъ керек. Яни кунь ораза тутулмалы. Рамазан оразасы фарз этильмеден эвель, Ашуре кунюнде ораза тутмакъ фарз эди, сонъра исе, суннет олды.
Иште, суннет оразалар шулардыр. Ораза тутулмасы мекрух олгъан джума кунюнде, эгер ораза пеш-пешине бир къач кунь тутула исе, ораза тутмакъ да мумкюндир. Рамазандан бир къач кунь эвель ораза тутмакъ тевсие этильмей.
Аллаху Тааля туткъан ве тутаджакъ оразаларынъызны къабул этсин!

 

Айше Дуран