Hutbe
АЛЛАХКЪА БОРДЖ БЕРМЕК
Опубликовано:
02.07.21 – АЛЛАХКЪА БОРДЖ БЕРМЕК وَاَقْرَضُوا اللّٰهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ اَجْرٌ كَرِيمٌ [… ве экърадуллахе къардан хасеней юдаафу лехум ве лехум эджрун керим]. Сайгъылы муминлер! Къуранда, бир чокъ аетте Аллахкъа «къарз-ы хасен» – «гузель бордж» бермек сёзю кече. Къарз, яни бордж, – белли бир паранынъ, малнынъ я да менфаатнынъ къайтарылмасы шартынен берильмесидир. «Гузель бордж» исе, тешеккюр истемеден, хатырлатып турмадан, устюнден фаиз къоймадан, элял малдан айырылгъан ве, энъ муими, Аллах ризасы ичюн берильген бордждыр. Бойле борджынынъ савабы буюктир. Бойле бордж садакъаларнен берабер Аллах ичюн япылмасы истенильген бир инфакътыр. Юдже Раббимиз бойле гузель борджларны садакъаланен берабер анъып, онъа берильген бордж олгъаныны бильдире. «Хадид» суресининъ 18-инджи аетинде бойле буюрыла: «Садакъа берген эркеклерге ве садакъа берген къадынларгъа ве Аллахкъа гузель бордж бергенлерге бергенлерининъ къаршылыгъы къат-къат оденир ве олар ичюн дегерли бир мукяфат бар». Урьметли муминлер! Эбу Хурейре (р.а.) севгили Пейгъамберимизнинъ (с.а.с.) бойле буюргъаныны ривает эте: «Аллах Къыямет куню хузурына алгъан инсангъа бойле сесленеджек: «Эй, инсан! Сен дюньяда экенде, Мен хасталангъан эдим, лякин сен Мени зиярет этмединъ. Не ичюн Мени зиярет этмединъ?» Инсан бойле джевап береджек: «Я, Раббим! Сен алемлернинъ Раббисинъ, хасталанмакъ киби нокъсанлыкълардан узакъсынъ, мен Сени насыл зиярет этип олур эдим?» Бунъа джевап оларакъ, Аллах Тааля бойле буюраджакъ: «Эбет, лякин фелян къулум хасталангъан эди де, оны зиярет этмеген эдинъ, эгер оны зиярет эткен олсанъ, Мени онынъ янында тападжагъынъны бильмей эдинъми?» Кене Аллах Тааля: «Эй, инсан! Сен дюньяда экенде, сенден ашайджакъ истеген эдим де, сен Манъа бермединъ. Не ичюн Мени тоюрмадынъ?» – деп сорайджакъ. Инсан да: «Раббим! Сен алемлернинъ Раббисинъ, мен Сени насыл тоюрып олур эдим?» – деп, джевап бергенде, Аллах Тааля бойле буюраджакъ: «Эбет, лякин фелян къулум сенден ашайджакъ истегенде, онъа бермединъ, эгер оны тоюрса эдинъ, Мени онынъ янында тападжагъынъны бильмей эдинъми?» Кене Аллах Тааля «Эй, инсан! Сен дюньяда экенде, сенден сув истеген эдим де сен Манъа сув бермеген эдинъ. Не ичюн Манъа сув бермедин?» – деп сорайджакъ. Инсан: «Я, Раббим, Сен алемлернинъ Раббисинъ, мен Санъа насыл сув берип олур эдим?» – дегени вакъыт, Юдже Аллах бойле буюраджакъ: «Эбет, амма фелян къулум сенден сув истегени алда, онъа сув бермеген эдинъ, эгер берген олса эдинъ, Мени онынъ янында тападжагъынъны бильмей эдинъми» (Муслим, «Бирр», 13). Азиз диндашларым! Шу ривает бизге косьтере ки, дюньяда япылгъан эр эйилик Аллах озюне япылгъан бир эйилик сайылыр. Севгили Пейгъамберимизнинъ «Аллахны корьгени киби ибадет этмек» оларакъ тариф эткени «ихсан», иште, тамам будыр (Бухарий, «Иман», 1). Билейик ки, эр эйилик Аллахкъа берильген бир бордж кибидир. Бойле экен, япкъанымыз ве япаджагъымыз эр эйиликнинъ Юдже Аллах къатында дегерленип, бизге лютуф, ихсан, рахмет, магъфирет ве Раббимизнинъ разылыгъы оларакъ къайтаджагъыны унутмайыкъ. Юдже Раббимиз эр биримизге эйиликлер япкъан, эйилик япмакъта бир-биримизнен ярышкъан къуллардан олмагъа насип эйлесин. Мухтаджларымызгъа ярдым этейик, джамилеримизге садакъа бирип, оларны джанландырайыкъ, бир-биримизге ярдым этейик ки, Аллаху Тааля шу эйиликлеримизни бизге, савапларыны арттыраракъ, къайтарсын.
КЪЫЙЫН ЗАМАНДА АЛЛАХКЪА ТАЯНМАКЪ
Опубликовано:
21.05.21 – КЪЫЙЫН ЗАМАНДА АЛЛАХКЪА ТАЯНМАКЪ يَا اَيُّهَا الَّذِينَ اٰمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ اِنَّ اللّٰهَ مَعَ الصَّابِرِينَ [Я эййуха’ллезине амену’стеину бис-сабри вес-салях. Иннеллахе меа’с-сабирин]. Мухтерем мусульманлар! Окъугъаным «Бакъара» суресининъ 153-юнджи аетинде Юдже Раббимиз бойле буюра: «Эй, иман эткенлер! Сабыр ве намаз иле Аллахтан ярдым истенъ, чюнки Аллах мытлакъа сабыр эткенлернен берабердир». Мевзунен алякъалы хадис-и шерифте исе, севгили Пейгъамберимиз (с.а.с.) бойле буюргъан: «Зор заманларда дуасынынъ къабул этильмесини истеген кимсе, раат заманында чокъча дуа этсин» (Тирмизий, «Деават», 9). Азиз муминлер! Аятымыз боюнджа пек чок сыкъынты, кедер ве мусибет иле къаршылаша билемиз. Нетиджелери не олса-олсун, башымызгъа кельген эр адисе дюнья имтианынынъ бир парчасыдыр. Омюр дегенимиз – асылында имтиан ичюн бизге танынгъан сынъырлы бир вакъыттыр. Муим олгъаны шу вакъытны иман ве салих амеллер иле кечирмек, къаршылашкъанымыз адиселер къаршысында догъру арекет япа бильмектир. Раббимиз «Бакъара» суресининъ 155-инджи аетинде бойле буюра: «Ант олсун ки, сизни бираз коркъу ве ачлыкъ; маллардан, джанлардан ве махсуллардан бираз эксильтювнен (фукъарелик иле) денъермиз. (Эй, Пейгъамбер!) Сабыр этеджеклерни мужделе!» Къыйметли мусульманлар! Эйи куньлеримизде олгъаны киби, къыйын заманларда да Аллахкъа олгъан севгимизден ве ишанчымыздан кучь алмакъ керекмиз. Агъыр сынавлар къаршысында мумин оларакъ биринджи месулиетимиз – элимизден кельгени бутюн тедбирлерни алмакътыр. Адиселерге сувукъкъанлы ве метинли якъынлашмакъ, мушкюллерни чезмек ичюн гъайрет этмели. Асыл да умютсизликке тюшмемек, инанчымызны джоймамакъ керекмиз. Азиз диндашларым! Себеплерге мураджат эткен, илимнинъ, акъылнынъ ве теджрибенинъ ярыгъында эр тюрлю тедбирни алгъан мумин, айны заманда, тевеккюль этмекни ве иляхий такъдирге разылыкъ косьтермеге бильмеси керек. Исьян ве ташкъынлыкънен дегиль, теслимиет ве сакинлик иле арекет этмек керекмиз. Къоркъу, къайгъы ве умютсизликтен узакъ къалып, Раббининъ мытлакъ ирадесине сыгъынмакъ керек. Энъ ишанчлы къале – Аллахнынъ эшсиз къудрети, илими ве икмети, ярдымы ве инаетидир. Онъа олгъан инанчыны бир ан биле джоймамакъ, Онъа таянмакъ, Онъа ишанмакъ ве Ондан ярдым тилемек мумининъ аят ышыгъыдыр. Дуа ве нияз иле, тёвбе ве истигъфар иле, хамд ве шукюр иле Аллахкъа сыгъынмакъ – къуллукънынъ озегидир. Урьметли муминлер! Севгили Пейгъамберимиз (с.а.с) бир хадисинде бойле буюргъан: «Муминнинъ алы не гузель! Эр алы онынъ ичюн хайырлыдыр. Бу ал анджакъ муминге махсустыр. Башына севиниледжек бир ал кельгенде, о, шукюр этер, ве бу онынъ ичюн хайыр олур. Башына бир сыкъынты кельгенде, о, сабыр этер, ве бу да онынъ ичюн хайыр олур» (Муслим, «Зухд», 64). Бойле экен, бир муминнинъ Раббине таянып, озюне ишанып, арекет этип ве къардашларынен ярдымлашып, эр бир зорлукънынъ устюнден чыкъа биледжегини унутмайыкъ. Яшагъан адиселеримизни ибрет ве ферасетнен окъуйыкъ. Оларны месулиет шууры ве нефис мухасебеси черчивесинде дегерлендирейик. Устюмизге тюшкен вазифелерни япкъанымыздан эмин олайыкъ. Бу дюньянынъ сынавларыны азим, сабыр ве шукюр теразесинде тартайыкъ. Аятта кучьлю олмакъ ичюн ибадет, дуа, тефеккюр ве тевеккюльнен маневиятымызны джанлы тутайыкъ.
Ораза байрамы
Опубликовано:
13.05.21 - ОРАЗА БАЙРАМЫ اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَةٌ فَاَصْلِحُوا بَيْنَ اَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللّٰهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ [Иннемаʼль-муминуне ихветун феэслиху бейне эхавейум. Веттекъуллахе леаллекум турхамун]. Мухтерем мусульманлар! Фазилет, берекет ве магъфирет чешмеси олгъан Рамазан айыны аркъада быракътыкъ. Бу эр джеэттен берекетли муддет ичинде япкъан ибадетлеримизнинъ кетирген хузурыны ве сеадетнинъ къуванчыны эп беребер дуямыз. Бугунь, сабанынъ шу эрте саатларында, Аллахнынъ бирлигине инанмакънынъ ве Азрет-и Мухаммеднинъ (с.а.в.) изинден кетмекнинъ зевкъыны дуямыз. Чюнки инсан берильген вазифени ерине кетирсе ве буюк, къыйметли бир иш беджерсе, ондан зевкъ ала ве къувана. Биз де, мусульманлар оларакъ, Раббимиз бизге берген вазифени беджергенимиз ичюн, юрегимизде гъурур дуямыз. Бизге сайысыз ниметлер берип ве Рамазандан кечирип, байрам сабасына къавуштыргъан Аллахкъа хамд олсун! Урьметли джемаат! Байрамлар севги ве къуванч куньлеридир. Мусульманларнынъ бирлик ве бераберлик дуйгъулары юксельген, къатнашув ве ярдымлашув пекинген вакъытлардыр. Эр халкънынъ озюне коре миллий ве диний байрамлары бар. Мединеде яшагъан халкънынъ да джаиллик девиринден къалма 2 байрамлары бар эди. Мусульманлар олгъан сонъ, Пейгъамберимизге (с.а.с.) бу куньлер акъкъында айтылгъанда, о (с.а.с.): «Аллах сизге о эки къуванч кунюнден даа хайырлы эки кунь берди, олар – Ораза ве Къурбан байрамларыдыр», – деп буюргъан. Иште, бугунь бутюн дюньядаки мусульманларнен берабер Аллах бизге бахшыш эткен эки хайырлы куньлерден бири – Ораза байрамыны къаршылаймыз. Къыйметли муминлер! Бу куньлер эм къуванмакъ, эм де къувандырмакъ куньлеридир. Аллах ве пейгъамбери менменджи ве эгоист инсанларны севмей. Аллаху Тааля бутюн мусульманларнынъ бир вуджут олмаларыны истей. Онынъ ичюн, эр байрамда олгъаны киби, бу байрамда да, башта ана ве бабаларымыздан башлап, буюклеримизни, къомшуларымызны, сой-соп ве достларымызны зиярет этмек керекмиз. Фукъаре, оксюз ве кимсеси олмагъанларны къувандырмакъ керекмиз. Бунынъ бир весилеси де – фитир садакъасыны бермектир. Бай кимселер ичюн берильмеси ваджиб фитир садакъасынынъ микъдары – бир адамны бир куньде орта севиеде ашатмакъ къадар олмалыдыр. Бу йыл Муфтиятнынъ къарарынен фитир 300 рубледир. Мубарек байрам куньлеринде бир-бирине дарылгъанлар бар исе, оларны барыштырмакъ керек. Чюнки бир-бирине даргъын турмакъ динимиз ич де хош къаршыламагъан арекеттир. Хутбемнинъ башында окъугъаным аетте Юдже Аллах бойле буюра: «Керчектен де, муминлер агъа-къардаштыр. Айса, къардашларынъызнынъ арасыны тюзетинъиз ве Аллахтан къоркъунъыз ки, бельки (япкъан гунахларынъыз багъышланыр да) мерхамет этилирсинъиз». Бундан гъайры, хасталарымызны зиярет этейик ве бала-чагъамызны да къувандырайыкъ. Къорантамызнынъ бахт ве сеадети, халкъымызнынъ аманлыгъы ве бутюн мусульманларнынъ бирлик ве бераберлиги ичюн дуа этейик. Энъ эсасы да, къайтып бараджагъымыз ерни унутмайыкъ, Аллахнынъ хузурына чыкъып, бутюн япкъанларымыздан эсап береджегимизни эр даим акъылда тутайыкъ. Мусульман реалист инсандыр, иллюзияларнынъ пешинден кеткен инсан дегиль. Бу дюньянынъ исе, энъ буюк акъикъаты – фаний (кечиджи) олмасыдыр. Сайгъылы муминлер! Мусульман, керек олгъанда, раатлангъан ве шенъленген, керек олгъанда да, джиддиетнен ве догърулыкънен ишини япкъан кимседир. Амма, бутюн буларнынъ янында о, оны яраткъан ве сайысыз ниметлер берген Раббине нисбетен месулиетлерини ич бир вакъыт унутмагъан инсандыр. Бойле экен, ахиретнинъ бостаны олгъан бу фаний дюньяда бизлерге бакъий мейвалар береджек файдалы шейлер сачайыкъ, этрафымызгъа яхшылыкъ яяйыкъ, элимизден кельгени къадар бир-биримизге ярдым этейик, ниет ве арекетлеримизни феналыкълардан темизлемеге тырышайыкъ ве, энъ эсасы, Аллахкъа къуллукъ вазифелеримиз бар олгъаныны унутмайыкъ. Аллах эпинъизнинъ ве бутюн Ислям алемининъ Ораза байрамыны хайырлы ве мубарек этсин!
ФИТИР САДАКЪАСЫ ВЕ ЗЕКЯТ
Опубликовано:
30.04.21 - ФИТИР САДАКЪАСЫ ВЕ ЗЕКЯТ وَاَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَاٰتُوا الزَّكَاةَ وَمَا تُقَدِّمُوا لِاَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللّٰهِ اِنَّ اللّٰهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ [Ве экъиму’с-саляте ве ату’з-зекях. Ве ма тукъаддиму лиэнфусикум мин хайрин теджидуху инделлах. Иннеллахе бима темелюне бесыр]. Сайгъылы мусульманлар! Бизлер, иманымызнынъ кереги оларакъ, мумин агъаларымыз ве къардашларымызгъа гонъюльден севги беслеймиз, сайгъы ве шефкъат дуямыз. Санки бир беденнинъ азалары киби, бир-биримизге дестек оламыз. Базы вакъыт бир сухбетнен къардашымызны раатлатамыз, базы вакъыт юкюне омуз беремиз. Малий ярдымларымызнен муминлернинъ дердине дерман оламыз, дуаларымызнен, маневий оларакъ да, янларында ер аламыз. Чюнки юдже динимиз Ислам бизлерге бирдемлик ичинде олмамызны эмир эте. Раббимиз де, бунынъ ичюн зекят ве фитир садакъасы киби фаркълы ибадетлеримиз саесинде бир-биримизге ярдым этмек алышкъанлыгъыны къазанмамызны истей. Азиз муминлер! Зекят динимиз Ислямнынъ беш темель эсасындан биридир. Аллах тарафындан эмир этильген фарз бир ибадеттир. Диний джеэттен бай сайылгъанлар йылда бир кере малларынынъ белли бир къысымыны мухтаджларнен пайлашмакъ керек, бу – оларнынъ боюн борджу ве фукъарелернинъ акъкъыдыр. Зекят – Раббимизнинъ бергени бу къадар ниметке къаршы бир шукюр ифадесидир. Шу ибадет, къардашлыкъ дуйгъуларыны пекиштирип, бай ве фукъаре арасында севги ве ишанчны мейдангъа кетире. Саранлыкъ ве мал хырсы киби бир чокъ ярамай табиаттан къорчалай. Бир тарафтан малны, дигер тарафтан муминнинъ къальбини темизлей. Бергенинъ де алгъанынъ да аятына берекет кетире. Аллах Тааля «Тевбе» суресининъ 103-юнджи аетинде бойле буюра: «Оларнынъ малларындан садакъа ал; бунынънен оларны (гунахлардан) темизлерсинъ, оларны арындырып юджельтирсинъ». Бу эмирни алгъан Пейгъамберимиз (с.а.с) исе, бизлерге бойле деген: «Садакъа берип, хасталарынъыз ичюн Аллахтан шифа истенъиз, зекят берип де, малларынъызны къорчалама астына алынъыз» (Бейхакъий, «Эс-Сунену’ль-кубра», III, 542). Дегерли мусульманлар! Фитир садакъасы исе, – Рамазангъа ве, даа сонъра, Ораза байрамына иришмекнинъ шукюридир. Рамазанынъ сонъуна еткен эр бир бай мусульмангъа озю ве аилеси ичюн байрам намазындан эвель мухтаджларгъа белли бир микъдарда садакъа бермеси – ваджиптир. Бойледже, о, геджеси ве куньдюзинде ибадет эткен мубарек Рамазан айыны эйиликнен нетиджелендирген олур. Фитир садакъасы мухтаджларнынъ байрамгъа азырланмасына, байрамда севинип, раат олмасына бир себептир. Фитир садакъаларыны бай олмагъан кимселер де бермеси мумкюн. Фитир микъдары – бир инсаннынъ орта къарар бир куньлюк ашайт масрафындан аз олмамалы олмалы. Бу йыл фитир садакъасынынъ микъдары Муфтият тарафындан 300 рубле оларакъ бельгиленди. Къыйметли муминлер! Бир джемиетте фаркълы маддий имкянларгъа саип инсанларнынъ бир арада яшамасы пек табиий бир алдыр. Бу фаркълылыкънынъ учурымгъа чеврильмемеси байнынъ фукъареге ярдым къолуны узатмасынен мумкюндир. Малында фукъаренинъ акъкъы олгъаныны анъламагъан бай, акъкъыны саибине теслим этмегендже, озю зиянда олгъаныны бильмели. Зекятны ве фитир садакъасыны динимизге коре бай кимселерге ихмал этмек гунахтыр. Бу ибадетлернинъ ерине кетирильмеси исе, боюн борджу олмакънен берабер буюк саваптыр. Аллах Тааля Къуранда, «Бакъара» суресининъ 110-унджы аетинде бойле буюра: «(Эй, муминлер!) Намаз къылынъыз ве зекят беринъиз. Озюнъиз ичюн азырлагъанынъыз эйиликлеринъизни Аллах янында тапарсынъыз. Аллах бутюн япкъанларынъызны коре». Мухтерем мусульманлар! Мухтаджларымызны зекят ве фитир садакъасынен берекетлендирейик. Ярдым япкъанда, кимсени ынджытмайыкъ, гонъюль къырмайыкъ. Аллах ёлунда севгенимиз шейлерден бермегендже, эйиликке асыл да иришип олмайджагъымызны унутмайыкъ. Япкъанымыз ве япаджагъымыз бутюн ярдымларымызны Юдже Раббимиз къабул эйлесин. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=zcMgo9r-8U0[/embed]
ТЕРАВИХ НАМАЗЫ
Опубликовано:
23.04.21 - ТЕРАВИХ НАМАЗЫ قَالَ رَسُولَ اللّٰهِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: مَنْ قَامَ رَمَضَانَ اِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ [Къале Расулюллах (с.а.с.): «Мен къаме Рамазане иманан вехтисабан гъуфира леху ма текъаддеме мин зембихи»]. Азиз мусульманлар! Мубарек Рамазан айынынъ сюслеринден бири де, шубесиз, теравих намазыдыр. Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.с.) Рамазан айыны энъ гузель шекильде дегерлендирмемиз ичюн бизлерни шу намазны къылмагъа тешвикъ эткен. Теравих намазы ялынъыз Рамазангъа хас, ятсы ве витир намазлары арасында къылынгъан бир нафиле намаздыр. Ислам алимлери теравих намазынынъ эркек ве къадын эр мусульман ичюн муэккед суннет олгъаныны бильдирдилер. Бу намаз Рамазан-ы шерифте эр гедже йигирми рекят оларакъ, эки я да дёрт рекятта бир селям берилип, джемаатнен къылына. Эр дёрт рекят арасында ара берип, раатланмакъ суннет олгъаны ичюн, бу намазгъа «теравих», яни «раатланувлары олгъан намаз» деп айтылды. Эр дёрт рекят арасында бир шей япмадан раатланмакъ да мумкюн, амма гъайрет этип, ибадетнен мешгъуль олмакъ даа яхшыдыр. Адет узьре, Къырымда ве базы Ислям мемлекетлеринде шу намаз сырасында, селямлардан сонъ, Хазрет-и Пейгъамберге салават кетириле, я да иляхийлер окъула. Сайгъылы мусульманлар! Теравих намазынынъ суннет олмасы, Пейгъамберимизнинъ ве Хулефа-и Рашидиннинъ онъа девам этмелеринден себептир. Ресулюллах (с.а.с.) умметине фарз олур да, ерине кетиремезлер къоркъусынен теравих намазыны джамиде джемаатнен къылмакъны токътатып, оны эвинде къылгъан. Хазрет-и Айше анамыздан (р.а.) ривает этильгенине коре, Пейгъамберимиз (с.а.с.) Рамазаннынъ биринджи геджесинде теравих намазыны къылгъан, ве инсанлар да аркъасындан бу намазны къылгъанлар. Экинджи гедже де джемааткъа къылдыргъан. Олар учюнджи ве дёртюнди геджеде де топлангъанлар, лякин Аллахнынъ Ресули (с.а.с.) чыкъмагъан. Сонърадан чыкъып деген: «Топлангъанынъызны корьдим, амма янынъызгъа чыкъмадым, чюнки сизге фарз оладжагъындан сакъындым» (Бухарий, «Саляту’т-теравих», 1; Муслим, «Саляту’ль-мусафирин», 177). Хазрет-и Пейгъамбер вефат эткенден сонъ, бу ихтимал ёкъ олды ве Хазрет-и Умер (р.а.) теравихни йигирми рекят оларакъ, витр намазынен берабер джемаатнен къылмагъа эмир этти. Сахабелерден Убейй бин Каб теравихни кечирген имам олды. Теравих намазы къылынгъандан сонъ, Хазрет-и Умер (р.а.): «Не де гузель яптыкъ!» – деген. Сахабелер бунъа таби олып, намаз къылдылар ве бир кимсе къаршы чыкъмады. Бунъа коре, бу мевзуда сахабенинъ иджмасы бар, ве кунюмизге къадар биз теравих намазы эп бойле япамыз. Теравих намазыны тек башына ве эвде де къылмакъ мумкюн, лякин джамиде ве джемаатнен къылмакъ – эм суннеттир, эм де къат-къат зияде саваптыр. Эгер джамилер къадынларнынъ намаз къылмалары ичюн азырлыкълы олса, къадынларнынъ да теравих намазларыны джамиде джемаатнен къылмалары мумкюндир. Урьметли джемаат! Теравиз намазыны имамнынъ пешинден сонъуна къадар къылмакъ буюк саваптыр. Пейгъамберимиз буюргъаны узьре: «Ким имам айырылгъангъа къадар пешинден теравих намазыны къылса, онъа бутюн гедже намаз къылгъаны киби савап язылыр» (Тирмизий). Дигер тарафтан, бу ибадетте, дигер ибадетлерде олгъаны киби, девамлылыкъ муимдир. Теравих намазыны Рамазаннынъ бутюн геджелеринде къылмагъа тырышмалы. Хадисте анълатылгъанына коре, Пейгъамберимиз (с.а.с.) мусульманларны Рамазанда теравих намазларыны къылмагъа рагъбетлендире, амма буны эмир этмей эди, ве бойле айта эди: «Эр ким ишанып ве къаршылыгъыны Аллахтан беклеп, Рамазанны (теравих) намазларыны къыларакъ кечирсе, кечкен гунахлары багъышланыр» (Бухарий, «Иман», 25). Азиз муминлер! Теравих намазлары ичюн джамилеримизге кельгенде, джами адабына риает этейик, кимсени раатсыз этмейик, имамларымызнынъ ваазларына къулакъ асайыкъ, динимизни даа теренден огренмеге тырышайыкъ, якъынларымызгъа бу ибадетнинъ буюклигини анълатайыкъ, ве, ибадетлеримизден сонъ, Юдже Раббимизге гонъюллеримизнен ёнелип, къорантамыз, Ватанымыз, миллетимиз, джумле Ислям уммети ичюн дуа этейик. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=Jw1mfNd1uSw&t=12s[/embed]
РАМАЗАН АЙЫ
Опубликовано:
16.04.21 - РАМАЗАН АЙЫ يَا اَيُّهَا الَّذِينَ اٰمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ [Я эййюха’ллезине амену кутибе алейкуму’с-сыяму кема кутибе але’ллезине мин къабликум леаллекум теттекъун]. Азиз джемаат! Он бир айнынъ султаны, уммет-и Мухаммеднинъ айы, дженнет къапылары ачылгъаны, джеэннем къапылары къапалгъаны, Аллахнынъ берекети ве рахмети чокъ олгъаны Рамазан-ы шериф эпимизге ве бутюн Ислям алемине мубарек олсун! Хутбе башында окъугъаным «Бакъара» суресининъ 183-юнджи аетинде Юдже Аллах бойле буюра: «Эй, иман эткенлер! Ораза сизден эвельки умметлерге фарз этильгени киби, сизге де фарз этильди. Бельки де (Аллахкъа къаршы кельмектен) сакъынырсынъыз». Даа сонъра кельген аетлерде исе, фарз оразанынъ Рамазан айында тутуладжагъы бильдириле. Рамазан оразасыны тутмакъ эм боюн борджумыз, эм буюк саваптыр. Рамазан оразасы Аллахкъа къул олмакъ ве бельгилегени харамларны ишлемемек ичюн бир чешит сабыр тербиесидир. Бу – ялынъыз иман саиби бир инсаннынъ япа биледжеги бир ибадеттир ве, Аллахнынъ изининен, шу ибадет эр мусульманнынъ иманына шааттыр. Ораза ибадетинде косьтериш ёкътыр. Чюнки бир инсаннынъ керчектен ораза туткъаныны бир шу инсан, бир де Аллах биле. Бунъа коре, бир къудсий хадисте Аллах Тааля бойле буюра: «Ораза меним ичюндир, онынъ мукяфатыны анджакъ мен береджем» (Бухарий, «Савм», 9; Муслим, «Сыям», 163). Мухтерем мусульманлар! Шу айда тутаджагъымыз, Ислям динининъ беш темелинден бири олгъан ораза ибадети маддий ве маневий эксиклеримизни даа эйи анъламагъа ярдым этеджек, бай-фукъаре бутюн мусульманларнынъ агъа- къардашлыкъ ичинде бир-бирине якъынлашмаларына себеп оладжакътыр. Бу айгъа махсус теравих намазы, фитир садакъасы ве Рамазанынъ сонъ он кунюнде джамиде озюни ибадетке адамакъ манасында итикаф ибадетлери бар. Мусульманларнынъ бу айда зекятларыны бермеге чалышмалары да бу айда япылгъан ибадетлерге къат-къат зиядесинен савап берильгени себебинден. Куньдюзлери, фарз оларакъ, ораза туткъан, геджелери, сунет-и муэккеде оларакъ, теравих намазларыны къылгъан мусульманларнынъ багъышланаджагъыны Пейгъамберимиз бойле буюргъан: «Эр ким Рамазанда фарз олгъанына инанып, ве анджакъ Аллахнынъ разылыгъыны умют этип, ораза тутса, кечкен гунахлары багъышланыр» (Бухарий, III/33; Муслим, 1/423); «Эр ким ишанып ве къаршылыгъыны Аллахтан беклеп, Рамазанны (теравих) намазларыны къыларакъ кечирсе, кечкен гунахлары багъышланыр» (Бухарий, «Иман», 25). Азиз муминлер! Рамазан айы, айны заманда, Ислям къардашлыгъы, мусульман бирдемлиги пекинген бир айдыр. Аллах Ресулю (с.а.с.) бойле буюргъан: «Ораза туткъан бир кимсени ашатмакъ, о кишининъ савабы къадар савап къазандыра. Ораза туткъан кимсенинъ савабындан да ич бир шей эксильмей» (Тирмизий, «Савм», 82). Ифтарлар васытасынен дост ве къомшуларымызнен бир арагъа келип, агъа-къардашлыгъымызны пекитейик, амма Аллахнынъ: «Ашанъыз, ичинъиз, анджакъ исраф этменъиз» эмирини унутмайыкъ («Араф» суреси, 7/31). Маневий илерилев айы олгъан Рамазанда джанымыз агъыргъан якъын ве узакъ бутюн инсанларны багъышлайыкъ, бир-биримизден эляллыкъ сорайыкъ, япкъан арекетлеримиз ве сёзлеримизни тюшюнип, келеджекте арекетлернинъ ве сёзлернинъ яманындан узакъ олайыкъ. Дуалар къабул этильген бир ай олгъан Рамазанда якъынларымызнынъ эйилиги, хасталарымызнынъ савушмасы, халкъымызнынъ бирлиги, ватанымызнынъ барышыкълыгъы ве умметнинъ тирилиги ичюн дуа этейик. Бу рахмет ве магъфирет айынынъ эр бири бир омюрге бедель олгъан куньдюзлерини, ве эр бири Къадир геджеси киби фазилетли олгъан геджелерини энъ гузель шекильде дегерлендирмеге чалышайыкъ. Хайырда ве гузелликте, джумертлик ве анълайышта бир-биримизнен ярышайыкъ. Рамазан айы боюнджа бизлер ичюн ачылгъан дженнет къапыларындан эр весиленен кирмеге тырышайыкъ. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=d-_f9BIjElg[/embed]
ИСЛЯМДА КЪАДЫН
Опубликовано:
12.03.21 - ИСЛЯМДА КЪАДЫН رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ اَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ اَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ اِمَامًا [Раббена хеб лена мин эзваджина ве зурриййатина къуррате эюнив веʼджъальна лиль-муттекъине имама]. Азиз мусульманлар! Юдже Раббимиз инсанларны эркеклер ве къадынлар оларакъ яратты. Бунда сайысыз икметлер бардыр. Эркек ве къадыннынъ джемиетте фаркълы вазифелери олса да, олар, инсан ве къул оларакъ, Аллахнынъ къатында тенъдир. Аллахнынъ ризасына келишкен бир шекильде яшамакъ, дюньяда эйилик, адалет ве мерхаметнинъ яйылмасы, ярамайлыкъ, зулум ве акъсызлыкънынъ токътатылмасы ичюн тырышмакъ эм эркекнинъ, эм де къадыннынъ вазифесидир. Сайгъылы муминлер! Къуран-ы Керимде къадыннынъ джемиет ичиндеки ерини ве акъларыны анълаткъан пек чокъ ает бар. Атта, Къуранда «Ниса», яни «къадынлар» деп адландырылгъан бир суре бар. Инсанлыкънынъ анасы Хз. Хаввадан башлап, тарихта из къалдыргъан нидже къадын Къуранда анълатыла. Иманы ве джесаретинен Хз. Асие, иффети ве диндарлыгъынен Хз. Мерьем, сабыр ве теслимиетинен Хз. Хаджер эпимизге мисаль косьтериле. Севгили Пейгъамберимизге ильк инангъан ве оны бутюн кучюнен дестеклеген Хз. Хатиджедир. Ислям ёлунда ильк шеит олгъан къадын – Хз. Сумейедир. Пейгъамберимизнинъ ханесинден илимни инсанларгъа еткизген – Хз. Айшедир. Яни Ислам медениетинде къадынлар эркеклернен берабер юдже дегерлерни къорчаламакъ ичюн бир сырада куреше эди. Бу нумюнелер ярыгъында динимиз, миллетимиз ве медениетимизнинъ къадынгъа эр даим сайгъынен бакъмагъа ве акъларыны къорчаламагъа эмир эткен. Амма, кунюмизде динден узакълашув себебинден къадын акъларыны бозувлар чокълаша. Даа кучьлю яратылып, аиленинъ башчысы оларакъ тайин этильген эр киши, кучюни къорантасыны къорчаламакъ ерине, озюнден даа зайыф олгъан къадыны ве балаларына зулум этмек ичюн къуллана биле. Лякин Пейгъамберимиз: «Апайына къол котергенинъиз сизинъ хайырлынъыз дегильдир», – деп буюра. Языкъ ки, диндар корюнген кишилер де бойле зорбалыкъ япа, къадынларыны ынджыта ве акъларыны аякъ астына ала. Базылары «къоранта реиси меним» деп, деспотлыкъ япа ве къадыныны ыргъат еринде коре; башкъасы «мен Аллахкъа ишанам» деп, тенбеллик япа ве къорантасына бакъмай; дигери бала япа, сонъра исе, «мен джихад этем» деп, аилесини ташлап кете; биреви «экинджи апай олмакъ суннеттир» деп, алдатып, бир къадынны озюнен эвлендире; бир башкъасы да айырыла, «рызыкъ Аллахтандыр» деп, алимент биле тёлемей. Ойле сою да бар, даа тюневин абдест алмагъа огренди, энди ана-бабасына «сиз джаильсинъиз» деп акъарет эте. Бу адиселернинъ энъ худжур тарафы – инсанларнынъ динни озь менфаатына къуллангъаныдыр. Санки олар динге хызмет этмейлер де, дин оларгъа хызмет эте. Бойле бир акъай, бойле бир баба, бойле бир мусульман олурмы? Пейгъамберимиз (с.а.с.) не буюргъан? «Къадынлар акъкъында Аллахтан къоркъунъыз. Чюнки сиз, оларны Аллахнынъ эманети оларакъ алдынъыз ве Аллахнынъ адыны анъаракъ (никях къыйып), озюнъизге элял эттинъиз» (Муслим, «Хадж», 147). Бир дигер хадисинде де бойле буюргъан: «Сизинъ энъ хайырлынъыз апайына энъ гузель мунасебетте олгъанынъыздыр» (Тирмизий, «Рада», 11). Башкъа тарафтан феминизм фикирлерине къапылып кеткен къадын-къызларымыз де аз дегиль. Эр тарафлама Френкистан апайларына ошамагъа тырышалар. Къарардан зияде акъ талап этелер. Шу себептен къорантада хузурсызлыкъ пейда ола. Албуки, Ислам эм апайнынъ, эм де акъайнынъ табиатына коре акъ ве месулиетлерини тайин этти. Сайгъылы мусульманлар! Къадын-къызлар бизим аналарымыз, къызларымыз, къардашларымыз, апайларымыздыр. Эписининъ устюмизде акъкъы бар. Адалетли олайыкъ. Келинъиз, эманетни къорчалайыкъ, харам-элялны оларгъа огретейик ве, «Фуркъан» суресинде Раббимиз огреткени киби, дуа этейик: «Раббимиз! Бизге козюмизни айдынлатаджакъ къадынлар ве эвлятлар багъышла, ве бизни такъва саиплерине рехбер эт!» [embed]https://www.youtube.com/watch?v=jyzVqB2D41M&t=2s[/embed]
САКЪАТЛЫЛЫКЪ: ДЖЕННЕТКЕ ИРИШТИРГЕН ИМТИАН
Опубликовано:
26.02.21 – САКЪАТЛЫЛЫКЪ: ДЖЕННЕТКЕ ИРИШТИРГЕН ИМТИАН اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللّٰـهِ اَتْقَاكُمْ [Инне экрамекум инделлахи эткъакум]. Азиз муминлер! Окъугъаным «Худжурат» суресининъ 13-юнджи аетинде Юдже Аллах бойле буюра: «Шубесиз, Аллах къатында энъ дегерлинъиз – Ондан энъ чокъ сакъынгъанынъыздыр». Мевзунен алякъалы хадис-и шерифте исе, Ресулюллах (с.а.с.) бойле буюргъан: «Аллах сизинъ корюнишлеринъизге ве малларынъызгъа бакъмай, юреклеринъизге ве ишлеринъизге бакъа» (Муслим, «Бирр», 34). Мухтерем мусульманлар! Инсангъа Раббимиз къатында дегер къазандыргъан – шан-шухрети, намы, къудрети, гузеллиги, сагълыгъы я да байлыгъы дегильдир. Инсан, затен, варлыкъларнынъ энъ шерефлиси оларакъ, Аллах къатында дегерлидир ве бу дегерни юксельтмесининъ ёлу ялынъыз иман, ибадет, эйи ишлер ве гузель ахлякънен мумкюндир. Шу себептен догъувдан я да сонърадан ортагъа чыкъкъан хасталыкъ ве сакъатлылыкъ аллары, аятнынъ керчеги олып, инсаннынъ нокъсаны дегильдир. Аксине, сабыр, себат ве гъайретнен дженнетке ириштирген бирер имтиан весилелеридир. Къйметли мусульманлар! Сагълыгъымызны къорчаламакъ ве керек олгъаны вакъыт тедавий ёлларына мураджаат этмек Раббимизнинъ эмири, Пейгъамберимизнинъ суннетидир. Бугунь къаршы-къаршыгъа олгъанымыз юкъунчлы хасталыкъ бизлерге бу месулиетимизни бир кере даа хатырлата. Эпимиз мытлакъа тедбирлерге уймакънен, озюмизни ве миллетимизни къыргъынлыкътан къорчаламакънен мукеллефмиз. Бутюн гъайретимизге бакъмадан, Аллахнынъ такъдирининъ нетиджеси оларакъ, хасталансакъ, о вакъыт да тедавий олайыкъ, маневиятымызны кучьлю тутайыкъ ве сабыр этейик. Дегерли диндашларым! Элимиздеки эр бир нимет киби, яшагъанымыз эр зорлукъ да Раббимизнинъ разылыгъыны къазанмакъ ичюн бир себептир. Унутмайыкъ ки, эр инсан кучю нисбетинде месулиетлидир. Хасталангъан агъаларымызгъа, таталарымызгъа, къардашларымызгъа ве къоранталарына дестек олмакъ, дуаларымыз ве ярдымларымызнен оларгъа ялынъыз ве чаресиз олмагъанларыны дуйдурмакъ эпимизнинъ вазифесидир. Айны шекильде, юрегимизде беслегенимиз севгинен сакъат къардашларымызгъа умют ашлайыкъ, олар ичюн аятларыны къолайлаштырмагъа тырышайыкъ. Бу – оларнынъ джемааттан аладжакълары акъкъыдыр, дигерлерининъ исе, – вазифесидир. Дерди не олса-олсун, корип оламагъан кимсеге козь, лаф этип оламагъан кимсеге тиль, эшитип оламагъан кимсеге къулакъ, кезип оламагъан кимсеге аякъ, тутып оламагъан кимсеге эль олмакъ, бизлер ичюн эм вазифе, ве эм де шереф, хузур ве эджир къапысыдыр. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=2ThNg4YiFGU&t=2s[/embed]
ХАЙЫРЛЫ НЕСИЛЬ ЕТИШТИРМЕК
Опубликовано:
29.01.21 – ХАЙЫРЛЫ НЕСИЛЬ ЕТИШТИРМЕК يَا اَيُّهَا الَّذِينَ اٰمَنُوا قُوا اَنْفُسَكُمْ وَاَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ [Я эййухаʼллезине амену къу энфусекум ве эхликум нарав векъудухаʼн-насу вель-хиджарах]. Мухтерем муминлер! Кечмишнинъ инанч ве дегерлеринден мейдангъа кельген мираскъа саип чыкъып, келеджекке оны азырлайджакъ эр тюрлю бильги ве беджерикликнен донангъан, озь ишини озю беджерип, сагълам шекильде аякъ устюнде тургъан ве инангъан мукъаддес шейлерини келеджекке ташыйджакъ бир несиль етиштирмек эр бир самимий идареджининъ, – пейгъамберлернинъ, алимлернинъ, зиялыларнынъ, акъыл саиби инсанларнынъ дуасы ве арзусыдыр. Къуран-ы Керимде адлары кечкен аман-аман бутюн пейгъамберлер эп юксек ахлякълы, кучьлю ве Аллахкъа къуллукъ эткен несиллер етиштирмеге тырышып, кетиргенлери дин ве даваларыны ишанчлы яшларгъа эманет этип, бу алемден кочьмеге арзулагъанлар. Юдже Китабымызда, «Фуркан» суресининъ 74-нджи аетинде: «Раббимиз! Бизге козюмизни айдынлатаджакъ эшлер ве несиллер багышла, ве бизни такъва саиплерине етекчи эт», – деп, дуа эткен муминлер оларнынъ энъ семерели мисалини тешкиль этелер. «Дегерлерине саип яш несили олмагъан миллетлер ёкъ олмагъа махкюмдир» буюргъан Хазрет-и Умер Эфендимиз (р.а.) не къадар да догъру айткъан! Дегерли мусульманлар! Ислам давасы яш ве хайырлы несиллернинъ омузларында юджельген ве, асырларны кечип, бизге иришкен. Биринджи мусульманларнынъ буюк къысымыны яш инсанлар тешкиль эте эди. Эфендимиз (а.с.) оларны етиштирген ве мубарек Ислям давасыны оларгъа эманет этип: «Энъ хайырлы несиль мен араларында олгъаным несиль» (Муслим, «Федаилю’с-сахабе», 216), «Асхабым йылдызлар кибидир, ангисине таби олсанъыз, догъругъа ириширсинъиз», – буюрып, оларны макътагъан. Маневий дегерлер джеэтинден менфий девир яшагъанымыз дюньяда динимизни, давамызны, дегерлеримизни ве келеджегимизни эманет этеджегимиз несильни етиштирмек ичюн пек буюк гъайрет ве федакярлыкъларгъа ихтияджымыз бар. Айса, азиз мусульманлар, бугуньден башлап, келеджегимизнинъ кефалети, козьлеримизнинъ нуру олгъан эвлятларымызгъа саип чыкъайыкъ. Оларнынъ дин ве дюньяларыны къазандыраджакъ тахсиллерине дикъкъат этейик. Джамиге, Къуран дерслерине ёллап, динлерини огренмелерине имкян берейик. Мектеп деслерини яхшы тешкерип турып, асырнынъ бильги ве беджериклеринен етишмелери ве инсанлыкъкъа бирер файдалы инсан олмалары ичюн бутюн дикъкъатларымызны айырайыкъ. Не ичюн Марста намаз къылгъан мусульман бир космонавтымыз олмасын! Не ичюн илим ве технология сурьатнен илерилеген бу асырда дюньяны денъиштереджек бир кешифнинъ муэллифи бир мусульман олмасын! Не ичюн махкемелернинъ башында зулумгъа къаршылыкъ косьтереджек, эр кеске, айырым япмадан, адалетни къулланаджакъ Хазрет-и Умерлеримиз олмасын! Хутбемизни Хазрет-и Ибрахим ве Хазрет-и Исмаилнинъ (а.с.) дуасынен ве Пейгъамбер Эфендимизнинъ (с.а.с.) бир муждесинен битирейик: «Раббимиз! Бизни санъа боюн эггенлерден эт, несилимизден де санъа итаат эткен бир уммет чыкъар, бизге ибадет усулларымызны косьтер, тевбемизни къабул эт. Чюнки тевбелерни чокъча къабул эткен, чокъ мерхаметли олгъан ялнъыз сенсин» («Бакъара» суреси, 2/128). «Еди киши бар ки, Аллах, ич бир кольге олмагъан Къыямет кунюнде оларны Аршнынъ кольгесинде кольгелендирир. Булардан бириси де, – Аллахкъа ибадет этип оськен яштыр» («Рамузуʼль-эхадис», стр 383). Не бахтлы бу муждеге ляйыкъ олгъан яшларгъа! [embed]https://www.youtube.com/watch?v=GLUVcq6YsGQ[/embed]
ДЖАМИ ВЕ АЯТ
Опубликовано:
01.01.21 – ДЖАМИ ВЕ АЯТ اِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللّٰهِ مَنْ اٰمَنَ بِاللّٰهِ وَالْيَوْمِ الْاٰخِرِ وَاَقَامَ الصَّلَاةَ وَاٰتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللّٰهَ فَعَسَى اُولٰئِكَ اَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ Мухтерем мусульманлар! Окъугъаным «Тевбе» суресининъ 9/18-инджи аетинде Юдже Раббимиз шойле буюра: «Аллахнынъ месджитлерини анджакъ Аллахкъа ве ахирет кунюне иман эткен, намазны дос-догъру къылгъан, зекятны берген ве Аллахтан башкъасындан къоркъмагъан кимселер абаданлаштырыр. Иште, догъру ёлгъа иришкенлерине умют олгъанлар булардыр». Мевзумызнен алякъалы хадис-и шерифте Пейгъамберимиз (с.а.с.) бойле буюргъан: «Шеэрлернинъ Аллахкъа энъ севимли олгъан мекянлары – джамилердир» (Муслим, «Месаджид», 288). Азиз муминлер! Ислям медениети – джами меркезли бир медениеттир. Джамилер эскиден кунюмизге къадар иджтимаий аяткъа шаатлыкъ эткен, мусульман шеэрлернинъ озегини тешкиль эткен, муминлернинъ юреклери къаршылашкъан мукъаддес ерлердир. Джамилеримиз ялынъыз ибадетлеримизнинъ дегиль, айны заманда, тарихымызнынъ, эдебиятымызнынъ, урф ве адетимизнинъ, медениетимизнинъ меркезидир. Дегерли мусульманлар! Пейгъамберимиз (с.а.с.) джами япылмасына айры эмиет берген. Ресулюллах (с.а.с) Меккеден Мединеге хиджрет эткенде, эвеля Месджид-и Небевийни къургъан ве оны илимнинъ меркези япкъан. Рахмет Пейгъамбери къургъаны шу джами иле джами меркезли бир шеэр модели ортагъа къойгъан, джами иле аят арасында кучьлю багълар къургъан. Пейгъамбер Эфендимиз Ислям медениетининъ темеллерини бу джамиде аткъан. Бир хадис-и шерифинде Аллах Ресули (с.а.с.) къальби джамилерге багълы олгъан кимселерни Юдже Раббимиз Къыямет куню Аршнынъ кольгесинде кольгелендиреджегини мужделеген (Муслим, «Зекят», 91). Пейгъамберимиз муминлерни джамилерни къурмагъа бойле тешвикъ эткен: «Бир кимсе Аллах ризасы ичюн бир джами къурса, Аллах да онъа Дженнетте бу джамиге ошагъан бир сарай къурар» (Муслим, «Зухд», 44). Къыйметли муминлер! Ашамакъ-ичмек, алыш-вериш бизлер ичюн не къадар керек исе, джамилеримизни аятымызнынъ меркезине алмакъ да о къадар керек. Чюнки джамилер аятнынъ куньделик чапкъалувлары ичинде гонъюлимизни раатлата олгъанымыз, къуббелери астында Раббимизге къуллугъымызны арз этеджегимиз мукъаддес ерлердир. Бу мекянлар, мусульманлар оларакъ, агъа-къардашлыгъымызны пекиштирмеге, бирлик ве бераберлигимизни сагъламлаштырмагъа бирер весиледир. Афсус ки кунюмизде, радикал акъымлар джамилерни озь идеологияларны яймакъ ичюн къуллана. Мусульман къардаш, фукъаре киби корюне джемаатнынъ ичине сыза, зайыф ерлерни огрене ве парчаламагъа тырыша. Имамнынъ къусурларыны араштыра, джемаат ичинде антипропоганда алыпбара, бозгъунджылыкъ чыкъарып курсюни элине кечирмеге арекет эте. Базы инсанлар исе джамиге Аллах ризасы ичюн дегиль де озь фыркъасына тарафтар топламагъа келе. Бутюн буларгъа дикъкъат этмек керек. Азиз мусульманлар! Минарелеримизден юксельген эзан сеслери бизни ялынъыз вакъыт намазларымызны эда этмеге чагъырмай, айны заманда, такъвагъа, илимге ве гузель ахлякъкъа давет эте. Бойле экен, Раббининъ хузурында хушу ичинде турып, Онъа къуллугъыны арз эткен эр мумин, аятынынъ эр сафхасында къуллукъ анълайышыны ташымакъ керек, такъва ве гузель ахлякъ узьре яшамалы. Бир адам джемааткъа чыкъкъанда ошек, ифтира ве яланларынен чыкъа исе, этрафтаки инсанларнынъ акъылларына ве гонъуллерине зеэр акъыта исе бойле инсанны ниети бозукътыр. Бу такъдирде не сакъалы, не намазы не де джамиге келиши оны къуртарамаз, хайырыны корьмез, чюнки бир мусульман – ахлякъынен мусульмандыр! Къыйметли джемаат! Пандемия вакъытында джамилеримизнинъ маддий ве маневий аятымыз ичюн не къадар эмиет ташыгъаныны эп берабер яшап огрендик. Ама джамилерни гузеллештирген джемаатнынъ гузеллигидир, мабетлигидир. Ойле исе джамилеримизнинъ къыйметини билейик, девамлы умметнинъ хызметинде олмасы ичюн де бельгиленген къаиделерге уяйыкъ, оларнынъ бакъымы ичюн иссемизни къошайыкъ, садакъаларымызны эксик этмейик. Унутмайыкъ – аз садакъа чокъ беляны узакълаштырыр! [embed]https://www.youtube.com/watch?v=cXxX0cdKCmo[/embed]
КОЗЕТИЛЬМЕ ВЕ ЭСАПКЪА ЧЕКИЛЮВ АНЪЛАЙЫШЫ
Опубликовано:
20.11.20 – КОЗЕТИЛЬМЕ ВЕ ЭСАПКЪА ЧЕКИЛЮВ АНЪЛАЙЫШЫ وَهُوَ مَعَكُمْ اَيْنَ مَا كُنْتُمْ ۚ وَاللّٰهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ وَ قَالَ رَسُولُ اللهِ (ص):أَنْ تَعْبُدَ اللهَ كَأَنَّكَ تَرَاهُ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاكَ [Ве хуве меакум эйне ма кунтум. Валлаху бима тамелюне бесыр. Ве къале Расулюллахи (с.а.с.): «Эн табуделлахе кеэннеке тераху фе ин лем текун тераху феиннеху ераке»]. Мухтерем мусульманлар! Къуран-ы Керимде, «Хадид» суресининъ 4-юнджи аетинде Аллах бойле буюра: «Не ерде олсанъыз, О, сизнен берабердир. Аллах япкъанларынъызны коре». Окъугъаным хадис-и шерифте исе, Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.с.) бойле буюргъан: «(Ихсан, –) санки Оны коресинъ киби, Аллахкъа къуллукъ этменъдир. Сен Оны коремесен де, О сени коре» (Бухарий, «Тефсир», «Локман», 2). Азиз муминлер! Аллах кяинатнынъ козь бебеги оларакъ яраткъан инсанны озь башына къалдырмагъан, озь алына ташламагъан. Инсан эр вакъыт иляхий незарет ве козетим астындадыр. Вакъыты кельгенде, эсапкъа чекильмек ичюн бутюн япкъанларымыз къайд этиле. Къуран-ы Керимде бу керчек «Каф» суресинде, 18-инджи аетте бойле ифаде этиле: «Инсан ич бир сёз айимай ки, янында козетиджи, язмагъа азыр мелек олмасын». Дегерли мусульманлар! Дюнья ахиретнинъ тарласыдыр. Эр кельген кетер ве эр къул эккенини пичер. Ким дюньяда зерре микътары къадар эйилик япса, онынъ къаршылыгъыны кореджек. Ким де зерре микътары къадар ярамайлыкъ япса, ахиретте онен къаршылашаджакъ («Зильзаль» суреси, 99/7, 8). Раббимиз «Хашр» суресининъ 18-инджи аетинде: «Эй, иман эткенлер! Аллахкъа итаатсызлыкътан сакъынынъ. Эр кес ярын ичюн не азырлагъанына бакъсын!» – буюрып, ахирет ичюн азыр олмамызны эмир эте. Бизлерни ич дюньямызгъа бакъып, озь-озюмизни эсапкъа чекмеге давет эте. Озюмизни эсапъа чекмек – не ичюн яратылгъанымызны, къаерден келип, къаерге кеткенимизни озюмизге сорамакътыр. Хаталарымызнынъ ве гунахларымызнынъ эсабыны этип, тазмин этмек ичюн чалышмакътыр. Аллах эр вакъыт бизнен берабер олгъаны анълайышынен яшамакътыр. Иманымыздан кучь алып, акъылымызны къулланаракъ, нефисимизге аким олмакътыр. Шейтанынъ тузакъларына ве дюньянынъ битмеге бильмеген арзуларына алданмамакъ ичюн, эр вакъыт уяныкъ олмакътыр. Гонъюльни Аллахкъа багълап, самимиетнен ибадет этмек, хайырда ве такъвада ярышмакътыр. Мухтерем муминлер! Озюнъни билип ве Раббине ишанып яшамакъ бир мусульманынъ аят сермиясыдыр. Кечмишинден дерс алып, бугуннинъ дегерини бильген, келеджегини иман ве ихсан узьре планлаштыргъан кимсе кемалаткъа иришир. Пейгъамберимиз де бизлерни бойле бир ич контролине чагъыра: «Къыямет куню инсан бу беш шейден эсапкъа чекильмегендже, Раббининъ хузурундан бир ерге къыбырдамаз: Омюрини не ичюн тюкеткенинден, яшлыгъыны насыл кечиргенинден, малыны къаерден къазангъанындан, къаерге масраф эткенинден ве бильгени иле амель этип-этмегенинден» (Тирмизий, «Сыфату’ль-къыяме», 1). Азиз мусульманлар! Сонъунда, юкъуджы хасталыкъ иле курешмек меселесинде де озюмизни эсапкъа чекмек керек олгъанымызны хатырлатмакъ истейим. Бу куреште устюмизге тюшкени киби, анълы арекет этемизми? Чюнки алынгъан тедбирлер къадар шу тедбирлерге уймамыз да сонъ дередже муимдир. Тенбеллик ве ихмаллыкъ косьтермейик. Тенбиелерге къулакъ берейик ве къул акъкъына кирмейик. Хасталыкънынъ башланмасындан бу куньге къадар косьтерильген гъайретлерни бошкъа чыкъармайыкъ. Бу весиленен, Юдже Раббимден юкъуджы хасталыкътан вефат эткен бутюн диндашларымызгъа рахмет, хасталарымызгъа да тез вакъытта шифа тилейим. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=pJh7PezQyTo[/embed]
МУМИН ЙЫМШАКЪ ОЛМАЛЫ
Опубликовано:
13.11.20 – МУМИН ЙЫМШАКЪ ОЛМАЛЫ فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللّٰهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ وَ قاَلَ رَسُولُ اللّٰهِ (ص): اَلْمُؤْمِنُ مُأْلَفٌ وَلَا خَيْرَ فِي مَنْ لَا يَاْلَفُ وَلَا يُؤْلَفُ [Фебима рахметим минеллахи линте лехум. Ве лев кунте феззан гъализаʼль-къальби ленфеззу мин хавлик. Ве къале Расулюллах (с.а.с): «Эль-мумину мулефун ве ля хайра фимен ля елефу ве ля юлефу]. Мухтерем мусульманлар! Ислям дининде иман, ибадет ве гузель ахлякъ бир бутюндир. Динимиз биз, муминлерге, самимиетнен ибадетке девам этмекнинъ янында гузель ахлякъ саиби ве инсанларнен уюшкъан кимсе олмагъа насиат эте. Хусусан, аилемиз иле, къомшуларымыз иле, сой-соп ве аркъадашларымыз иле эйи ниет, акъ-укъукъ ве мерхаметке таянгъан мунасебетлер къурмамызны истей. Янымызда олгъан эр кесни Аллах яраткъаны ве козеткени анълайышынен, оларнен сайгъылы ве незакетли олмамызны тевсие эте. Азиз муминлер! Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.с.) инсанлыкъ ичюн энъ гузель орьнектир. О, бизлерге фазилетли бир къул олмакънынъ ве инсанлар иле гузель мунасебетте олмакънынъ ёлларыны озю яшап огреткен. Аллах Ресулю (с.а.с.) йымшакъ давранышлы, назик ве индже рухлу бир инсан эди. Эдепли, аялы ве алчакъгонъюлли эди. Этрафындакилерге хузур ве ишанч бере, къоркъу ве къайгъы яймай эди. Аилесине ве асхабына нисбетен юреги севги ве шефкъат толу эди. Эйи куньде олгъаны къадар, къыйын заманда да сабырлы, анълайышлы ве афу этиджи эди. Аллах Пейгъамберимизнинъ бу хусусиетини «Аль-и Имран» суресиндеки 159-ынджы аетте бойле макътай: «О вакъытта Аллахтан бир рахмет иле оларгъа муляйим даврандынъ! Эгер сен къаба, къатты юрекли олса эдинъ, ич шубесиз, этрафынъдан даркъап кетер эдилер». Дегерли мусульманлар! Севгили Пейгъамберимизни озюне рехбер оларакъ алгъан муминлер олып, къаршылыкъсыз ве самимий арекет этмеге тырышайыкъ. Вефалы ве федакяр, темиз юзьлю ве догъру сёзлю олмакъ ичюн чалышайыкъ. Унутмайыкъ ки, риякяр, менфаатчы, кибирли ве экиюзьлю киши Аллах къатында да, инсанлар арасында да севги ве дегер корьмез. Яхшы характерли бир мумининъ аятында ярамай сёзге, къаба арекетке, офке ве нефретке ер ёкътыр. Чюнки о, Пейгъамберимизнинъ бу сёзлерини эр даим акъылында тутар: «Мумин джангъа якъындыр. Инсанларнен якъынлыкъ къурмагъан ве озюнен де якъынлыкъ къуруланмагъан кимседе хайыр ёкътыр» (Ибн Ханбель, ІІ, 400); «Озю джеэннем атешине ве джеэннем атеши де онъа харам олгъан кимсе акъкъында сизге хабер берейимми? Джангъа якъын, йымшакъ табиатлы, къолайлаштырыджы кимсе» (Тирмизий, «Сыфату’ль-къыяме», 45). Мухтерем муминлер! Ичинде яшагъанымыз азиз миллетимизнинъ ве этрафтаки джемиетнинъ дегерини билейик. Севинчни ве кедерни, барлыкъны ве ёкълукъны пайлашайыкъ. Ал ве арекетлеримиз иле бир-биримизге тынчлыкъ, хузур ве муаббет ашлайыкъ. Башта къорантамыз олмакъ узьре, кулер юзюмизни, гузель сёзюмизни, инсаф ве анълайышымызны кимседен къызгъанмайыкъ. Бойледже, эм озюмиз, эм де этрафымыздакилер ичюн аятны къолайлаштырайыкъ. https://www.youtube.com/watch?v=-Z5rDGHA1fw