Hutbe
ШУКЮР ЭТКЕН ХУЗУРГЪА ИРИШИР
Опубликовано:
06.11.20 – ШУКЮР ЭТКЕН ХУЗУРГЪА ИРИШИР فَاذْكُرُونِى اَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوا لِى وَلَا تَكْفُرُونِ [Фезкуруни эзкуркум вешкуру ли ве ля текфурун]. Мухтерем мусульманлар! Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.с.) бир гедже, намаз къылгъанда, о къадар чокъ агълагъан ки, сакъалындан сюзюльген козьяшлары кокюсине, атта, ерге тамгъан. Бу алны корьген Айше анамыз, шашып: «Я, Ресуляллах! Юдже Аллах сенинъ кечкен ве келеджек бутюн гунахларынъны багъышлагъаны алда не ичюн агълайсынъ?» – деп сорагъан. Пейгъамберимиз (с.а.с.) де: «Аллахкъа шукюр эткен бир къул олмайым мы?» – деп, джевап берген (Бухарий, «Техеджджуд», 6; Муслим, «Сыфату’ль-мунафикъин», 79; Ибн Хиббан, «Сахих», ІІ, 386). Азиз муминлер! Пейгъамберимизнинъ козьяшларында сакълы олгъан шукюр япылгъан эйиликнинъ къыйметини бильмек ве эйиликке эйиликнен къаршылыкъ бермек манасындадыр. Шукюр – маддий ве маневий бутюн ниметлернинъ асыл саиби Аллах Тааля олгъаныны анъламакътыр, ве бу шуурнен ибадет къылмакътыр. Къулнынъ тилинде ве гонъюлинде эр вакъыт олмасы керек шукюр – Аллахкъа гонъюльден итаат этип, гунахлардан узакъ тураракъ, ниметке миннетдар олмакътыр. Къыйметли мусульманлар! Аллах Къуран-ы Керимде, «Бакъара» суресининъ 152-нджи айетинде бойле буюра: «Айса, сиз Мени анъынъ ки, Мен де сизни анъайым. Манъа шукюр этинъ; сакъын, манъа нанкёрлик этменъ!» Раббимиз бол ве джумертче бергендир. Кичик-буюк, бай-фукъаре, кучьлю-зайыф эр инсан аятыны ялынъыз Онынъ берген имкяны ве икрамынен яшамасы мумкюн. Бу керчекнинъ фаркъында олмакъ, ниметнинъ къыйметини бильмек ве ниметнинъ саибине шукюр этмек мумин бир къул олмакъ ичюн шарттыр. Мумин кимсе Раббине олгъан миннетдарлыгъыны бутюн барлыгъынен ис эте ве косьтере. Къальбинен шукюр эте, Раббини эр вакъыт гонъюлинде ташып, Онъа нисбетен борджлу олгъаныны биле. Тилинен шукюр эткен Раббини эр ан макътап анъа. Беденинен шукюр эте, элини, тилини, козюни, къулагъыны эйи ишлерде къулланып, эр тюрлю чиркинликтен узакъ тута. Мумин биле ки, акъылнынъ шукюри иман этмек ве файдалы бильги мейдангъа кетирмек, илимнинъ шукюри бильгенини огретмек ве уйгъуламакъ, малнынъ шукюри мухтаджларнен пайлашмакъ, сагълыкънынъ шукюри исе, хайырлы бир инсан олмакъ ичюн тырышмакътыр. Дегерли муминлер! Пейгъамбер Эфендимиз буюргъан ки: «Инсанларгъа тешеккюр этмеген, Аллахкъа да шукюр этмез» (Тирмизий, «Бирр», 35). Айса, мумин бир кимсе онъа япылгъан ич бир эйиликни кичик корьмез, нанкёрлюк ве кибир косьтермез, ана-бабасы, апайы ве балаларындан башлап, эйилик корьген эр кеске тешеккюр этмекнен бахтлы олур. Азиз мусульманлар! Раббимиз Шекурдыр, япкъан файдалы ишлеримизни мукяфатландыра. Карьерист ве ачкозь олмагъан, аксине, къанааткяр ве ниметке разы олгъан къулларыны севе. Хутбени бу акъикъатны анълаткъан «Ибрахим» суресиндеки 7-нджи аетнен битирем: «Хатырланъ ки, Раббинъиз сизге: «Эгер шукюр этсенъиз, эльбетте, сизге (ниметимни) арттыраджам, ве, эгер нанкёрлюк этсенъиз, ич шубесиз, азабым чокъ шиддетлидир!» – дие бильдирген эди». [embed]https://www.youtube.com/watch?v=Wf-zvN9gxek&t=6s[/embed]
БЕРЕКЕТ: МАНЕВИЙ БОЛЛУКЪ
Опубликовано:
09.10.20. БЕРЕКЕТ: МАНЕВИЙ БОЛЛУКЪ وَلَوْ اَنَّ اَهْلَ الْقُرَى اٰمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْاَرْضِ [Ве лев энне эхле’ль-къура амену вет-текъав лефетехна алейхим беракятим мине’с-семаи вель-ард]. Мухтерем мусульманлар! Юдже Раббимиз Къуран-ы Керимде «Араф» суреси, 7/96-нджы аетте бойле буюра: «О (пейгъамберлер ёлланылгъан) улькелернинъ халкъы инансалар ве (гунахтан) сакъынсалар эди, эльбетте, оларнынъ устюне коктен ве ерден нидже берекет (къапыларыны) ачар эдик…». Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.с.) исе, бизни бойле тенбиелеген: «Бу дюнья малы джельп этиджи ве татлыдыр. Ким бу малгъа джумерт бир гонъюль иле саип олса, малы берекетленир. Амма ким де хырс ве ачкозлюликнен бу малны истесе, малынынъ берекети кетер» (Бухарий, «Зекят», 50). Азиз муминлер! Шу аетнен хадис бизге берекетнинъ сыррыны огрете: Аятына боллукъ кельмесини истесенъ, элиндекилерни топламагъа дегиль, пайлашмагъа бакъ! Чюнки мал, илим, рызыкъ ве севги ялынъыз пайлаяшкъанда чокълаша. Берекет гонъюль байлыгъы ве джуюмертлик иле келе. Исрафтан, хырс ве ачкозлюликтен, ниметке къаршы нанкёрлюктен ве къызгъанчлыкътан узакъ турмакъ керек! Чюнки берекет – саип олгъанларына эсир олмайып, иришкенинъ хузурдыр. Ялан, рия, косьтериш, алдатма ве акъсызлыкътан сакъынмакъ керек! Чюнки гунахлар ве ахлякъ эксикликлери берекетни ёкъ эте. Берекет Аллахкъа теслимиет иле, риза ве шукюр иле, догърулыкъ ве намускярлыкъ иле, тевазу ве тевеккюль иле къазаныла. Къыметли мусульманлар! Омюримизнинъ берекети – иман, ибадет, салих амель ве гузель ахлякътыр. Гонъюлимизнинъ берекети – Къуран-ы Керимдир. Эвимизнинъ берекети – ульфет, муаббет ве мерхаметтир. Малымызнынъ берекети – зекят, инфакъ (Аллах ёлунда масраф этмек) ве садакъадыр. Тиджаретимизнинъ берекети – дюрюстлик, манълай тери ве элял къазанчтыр. Ишимизнинъ берекети – онынъ акъкъыны бермек ве федакяр олмакътыр. Илимимизнинъ берекети – огренгенимизнен амель этмек ве бильгимизнен пайлашмакътыр. Заманымызнынъ берекети – онъы нафиле масраф этмемек, къыйметини билип дегерлендирмектир. Несилимизнинъ берекети – Ислям ве инсанлыкъ ичюн хайырлы эвлят етиштирмектир. Дегерли муминлер! Аллах, берекетнинъ екяне менбасы, Юджелер Юджесидир, Джумерттир. Бойле экен, къуллукъ ве ибадетимиз иле, дуа ве ниязымыз иле берекет берген Раббимизге ёнелейик. Унутмайыкъ ки, биз ниетимизни Рахман олгъан Аллахнынъ разылыгъына багъласакъ, О Къудрет Саиби де бизге берекет къапыларыны ачаджакътыр. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=dYNIu1VEqsE[/embed]
ЭЙИЛИКНИ ЭМИР ЭТМЕК, ЯРАМАЙЛЫКЪТАН САКЪЫНДЫРМАКЪ
Опубликовано:
25.09.20 - ЭЙИЛИКНИ ЭМИР ЭТМЕК, ЯРАМАЙЛЫКЪТАН САКЪЫНДЫРМАКЪ كُنْتُمْ خَيْرَ اُمَّةٍ اُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَاْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللّٰهِ وَقَالَ رَسُولُ اللّٰهِ :مَنْ رَاَى مِنْكُمْ مُنْكَراً فَلْيُغَيِّرْهُ بِيَدِهِ، فَاِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِلِسَانِهِ فِاِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِقَلْبِهِ وَذٰلِكَ اَضْعَفُ الْاِيمَانِ [Кунту хайра умметин ухриджет лин-наси темуруне биль-маруфи ве тенхевне аниʼль-мункери ве туминуне биллях. Ве къале Расулюллахи (с.а.с.): «Мен раа минкум мункеран фель-югъаййирху биедихи, феин лем естети фебилисанихи, феин лем естети фебикъальбихи ве залике эдъафуʼль-иман]. Мухтерем мусульманлар! Кяинатнынъ яратылышында ве барлыкъ алемининъ бир-биринен мунасебетинде асыл олгъан эйиликтир. Юдже динимиз Ислямнынъ ёлланув гъаеси де эйиликнинъ ер юзюнде яйылмасы, ярамайлыкънынъ исе, ёкъ этильмесидир. Мусульман эйи бир инсан, салих бир къул, эйилик эткен бир кимсе олмасы керек. Лякин, айны заманда, о, эйилик ниетини ве ярамайлыкънен курешмек гъайретини джемиетке де акис эттирмек керек. Бу месулиетнинъ ады – «эмр биль-маруф, нехий аниль-мункер», яни эйиликни эмир этмек, ярамайлыкътан сакъындырмакътыр. Юдже Аллах иманлы, виджданлы ве мерхаметли инсанлардан мейдангъа кельген Ислям умметини Къуранда, «Ал-и Имран» суресининъ 110-унджи аетинде бойле анълата: «Сиз инсанларнынъ эйилиги ичюн ортагъа чыкъарылгъан энъ хайырлы умметсинъиз, – эйиликни эмир этесинъиз, феналыкътан ред этесинъиз ве Аллахкъа инанасынъыз». Азиз муминлер! Иман ве эйилик бир-бирининъ айрылмаз. Пейгъамберимизнинъ ифадесинен, «Эйилик гузель ахлякътыр» (Муслим, «Бирр ве сыла», 14). Шу себептен, аятта адалет, мерхамет, сайгъы, догърулыкъ, вефа киби, гузель ахлякъкъа кирген насыл аслет бар исе, эписи бирер эйиликтир. Мумин исе, эйиликнинъ темсильджисидир. Бир тарафтан, арекетлеринен эйиликни яшатыр экен, дигер тарафтан да икметли бир тиль иле, гузель огют иле, догъру бильги иле этрафыны эйиликке давет этер. Пейгъамберимизнинъ тевсиесине уйып, аятны къолайлаштырыр, зорлаштырмаз, инсанлары мужделер, нефрет эттирмез (Бухарий, «Джихад», 164). Мумин хуснюзан иле бакъа, эйи тюшюнмекнинъ ве эйини айтмакънынъ иманнынъ кереги олгъаныны биле. Ярамайлыкъларнынъ битмеси ичюн, элинден кельген гъайретни косьтере. Ярамайлыкъкъа козь юммай, тилини ялан ве ифтира иле, акъылыны суизан иле кирлетмей. Фитне ве гъыйбет атешине агъач ташыгъан асылсыз сёзлернинъ артына тюшмей. Чюнки о биле ки, инсанларнынъ шереф ве намуслары бир-бирине эманеттир. Къыйметли мусульманлар! Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.с.) бир хадисинде бойле буюргъан: «Ичинъизден бири бир ярамайлыкъ корьсе, оны элинен денъиштирсин. Буна кучю етмесе, тилинен денъиштирсин. Буна да кучю етмесе, къальбинен (ачув дуйсын). Бу (сонъкиси) – иманнынъ энъ ашагъы дереджесидир» (Муслим, «Иман», 78). Айса, бильгимиз ве теджрибемиз, кучюмиз ве имкянымыз къадар, эр вакъыт эйиликни тевсие этейик, ярамайлыкъларгъа мани олайыкъ. Бунынъ эр биримиз ичюн боюн борджумыз ве инсаний бир вазифе олгъаныны унутмайыкъ. Мухтерем муминлер! Хутбенинъ сонъунда муим бир хусусны хатырлатмакъ истейим. Озюмизнинъ, севгенлеримизнинъ ве джемиетимизнинъ сагълыгъыны къорчаламакъ ичюн коранавируснен курешмеде тедбирни эльден быракъмайыкъ. Хасталыкъны джиддиетке алайыкъ, керек олгъан дикъкъатны косьтерейик. Маска, месафе ве темизликке дикъкъат этейик. Бойле эмиетли бир мевзуда ихмал ве къусурымызнынъ гуннах оладжагъыны унутмайыкъ. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=0hfTLHl1AOc[/embed]
ОМУЗ-ОМУЗГЪА КЪЫЛЫНМАГЪАН ДЖУМА НАМАЗНЫНЪ КЕЧЕРЛИ ОЛМАСЫ
Опубликовано:
ОМУЗ-ОМУЗГЪА КЪЫЛЫНМАГЪАН ДЖУМА НАМАЗНЫНЪ КЕЧЕРЛИ ОЛМАСЫ 11.09.20 قالَ رَسولُ اللّٰهِ : سُوُّوا صُفُوفَكُمْ، فَاِنَّ تَسْوِيَةَ الصَّفِّ مِنْ تَمَامِ الصلاةِ [Къале Расулюллах: «Сувву суфуфекум, феинне тесвиетеʼс-саффи мин темамиʼс-салях] Мухтерем мусульманлар! Джемаатнен намаз къылмакъ ниетинен джамиге кельген мусульманларнынъ риает этеджеклери энъ муим хусуслардан бири – саф тутмактыр. Хазрет-и Мухаммед (с.а.с.) сафларны сыкъ ве бир сызыкъта тутмакънынъ намазны гузеллештиргенини, атта, оны тамамлагъан ве мукеммеллештирген бир унсур олгъаныны ифаде эткен (Муслим, «Салят», 126; Бухарий, «Эзан», 74 ве Муслим, «Салят», 124). Бир кересинде де мелеклернинъ Аллах къатында саф тутмаларыны мисаль берип, асхабынынъ да олар киби олмаларыны истеген ве бойле буюргъан: «(Мелеклер) биринджи сафларны тамамлайлар ве сафта сыкъ туралар» (Муслим, «Салят», 119; Эбу Давуд, «Салят», 93). Азиз муминлер! Аллах Ресулю (с.а.с.) сафларнынъ тертип ве низамына ойле эмиет берген ки, намазгъа турмадан эвель шахсен озю джемаатнынъ сафларыны тюзельткен (Муслим, «Салят», 128) ве омузларына тийип: «Бир сырада турунъыз, къарышыкъ турманъыз, – юреклеринъиз де къарышыкъ олмасын!» – тенбиелей эди (Муслим, «Салят», 122). Имамнынъ биринджи сафнынъ огюне ве орта еринде турмасы ве даа сонъра сырасынен сафлардаки бош ерлернинъ толдурылмасы эмирини берген Ресулюллах (с.а.с.) (Эбу Давуд, «Салят», 98), имамнынъ аркъасына, эвеля, илим саиби ве акъыллы кимселернинъ сыраланмасыны истеген (Муслим, «Салят», 123). Эфендимиз (с.а.с.): «Биринджи сафтакилерге Аллах мерхамет этер, мелеклер де дуа этерлер», – буюрып, ильк сафнынъ эмиетине ишарет эткен (Эбу Давуд, «Салят», 93; Несаий, «Имамет», 25), джамининъ энъ аркъасында намаз къылгъанларны ве огюнде бошлукъ олгъан сафкъа къошулмагъан кимселерни де бойле тенбиелеген: «Аллах да оларны (рахметинден) махрум этер» (Муслим, «Салят», 130). Сайгъылы мусульманлар! Пейгъамберимиз (с.а.с.) эркеклер ичюн ильк сафнынъ, къадынлар ичюн исе, сонъ сафнынъ энъ фазилетли сафлар олгъаныны беян эткен (Муслим, «Салят», 132; Тирмизи, «Салят», 52), балачыкъларны да бу эки джемаатнынъ арасында сафкъа къойгъан (Ибн Ханбель, «Муснед», В, 344). Сафларнынъ сыкъ ве бир сызыкъта тутулмасы мусульманларны эм шекиль оларакъ, эм де рухен бирликте тутмакъ макъсадыны ерине кетирмек ичюндир. Ич бир сыныф, макъам ве статус фаркъы козетильмейип, мусульманларнынъ омуз-омузгъа тизилип турмасы джемиетнинъ бирлик ве тирилигининъ энъ гузель косьтергичидир. Мухтерем муминлер! Нетиджеде сафлардаки тертип ве низам намазнынъ текмиль олмасынен алякъалыдыр. Омузларнынъ бир-бирине тиймеси де бу джумледендир. Асылында, омузлар бир-бирине тиймесе, я да намаз къылгъанлар арасында аралар олса – бу, мекрух олмакънен берабер, намазны бозгъан бир ал дегильдир. Коронавирус себебинен сафларнынъ ачылмасы, ичтимаий месафенинъ тутулмасы – намазымызны бозмай, ве хасталыкънынъ таркъалмамасы ичюн алынгъан бир тедбирдир. Бу тедбир динимиздже зарурдыр. Коронавирус хасталарынынъ я да бу хасталыкъ рискинден себеп козетим астында тутулгъан хасталарнынъ джума намазы, яхут да башкъа бир себепнен инсанларнынъ топлу алда олгъаны джамилерге я да дигер мекянларгъа бармалары джаиз дегиль. Хасталыкънынъ яйылмамасы ичюн карантинде тутулгъан кимселерге джума намазы фарз дегиль. Бу кишилер джума намазы ерине эвлеринде уйле намазыны къыларлар. Джумагъа бармамакъ ичюн башкъа кечерли бир себеби олмайып, хасталыкъ юкъаджагъы къоркъусынен джума намазына бармамакъ джаиз дегиль. Керекли тедбирлер алып, джамиге бармакъ ве джума намазны къылмакъ керек. Джумагъа кельгенде исе, техликесизлик шартларына риает этмек, маска, ичтимаий месафе, темизлик, мусафаха ве къол тутушув олмадан селямлашмакъ киби шартларгъа уймалы. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=e33C0iiBrko[/embed]
ИЛИМ ОГРЕНМЕКНИНЪ ЭМИЕТИ
Опубликовано:
ИЛИМ ОГРЕНМЕКНИНЪ ЭМИЕТИ 04.09.2020 اِقْرَاْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِى خَلَقَ ﴿١﴾ خَلَقَ الْاِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ ﴿٢﴾ اِقْرَاْ وَرَبُّكَ الْاَكْرَمُ ﴿٣﴾ اَلَّذِى عَلَّمَ بِالْقَلَمِ ﴿٤﴾ عَلَّمَ الْاِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ [Икъра бисми раббикеʼллези халякъ. Халякъаʼль-инсане мин алякъ. Икъра ве раббукеʼль-экрам. Эллези аллеме билль-къалем. Аллемеʼль-инсане ма лем ялем]. Азиз диндашларым! Инсанлыкъкъа бильдирген биринджи сёзю «ОКЪУ!» олгъан Ислям дини, илимге ве илимни огренмеге буюк дегер бере. Заман, мекян, макъам, джынсиет ве яш сынъыры танымадан, эркек ве къадын – эр кеснинъ бешиктен мезаргъа къадар илим огренмесини эмир эте. Ислям дини къуртулыш ёлундаки ильк чагърысыны Къуран-ы Керимде бу ифаделернен сеслендирген: «Окъу! Яраткъан Раббинънинъ адынен (окъу)! О, исанны бир къан томарындан яратты. Окъу! Раббинъ энъ буюк керем саибидир. О, къалемнен (язмакъны) огретти. Инсангъа бильмегенлерини огретти» («Алякъ» суреси, 1-5). Къуран-ы Керимнинъ дигер аетлеринде исе, Раббимиз бойле буюра: «Бильгенлернен бильмегенлер ич тенъ олурмы?» («Зумер» суреси, 39/9), ве «Аллах ичинъизден инангъанларнынъ ве илим берильгенлернинъ дереджелерини юксельте» («Муджаделе» суреси, 58/11). Къыйметли мусульманлар! Динимизде илим огренмек ве огретмек ибадеттир. Аллахкъа сайгъы ве къуллукъ да, дженнетке кеткен ёл да анджакъ илимнен олмасы мумкюн. Мумин оларакъ, дереджемизни юксельтмемиз де динимизни огренмекнен мумкюндир. Юдже Аллах «Фатыр» суресининъ 28-инджи аетинде: «Аллахкъа нисбетен къуллары ичинден анджакъ алим олгъанлар терин сайгъы дуя» буюра; Севгили Пейгъамберимиз (с.а.в.) де: «Илим огренмек ичюн бир саат отургъаным манъа гедже сабагъа къадар ибадет этмектен даа севимлидир», – деген. («Эт-Тергъиб», 1/102). Бундан да гъайры, Пейгъамберимиз (с.а.с.): «Эр шейнинъ бир ёлу бар, дженнетнинъ ёлу да – илимдир» («Эль-Джамиу’с-сагъир», 2318) ве «Ким илим огренмек ичюн ёлгъа чыкъса, Аллах о инсангъа дженнетнинъ ёлуны къолайлаштырыр» (Бухaрий, «Илим», 10), – буюрып, илим огренмекнинъ инсаннынъ эм Аллахнынъ ризасына, эм де дженнетке ириштиреджегини ифаде эткен. Дегерли мусульманлар! Келеджегимиз – эвлятларымызгъа эманеттир. Эвлятларымыз да дюнья аятында бизим козь айдынлыгъымыз, Раббимизнинъ бизлерге энъ буюк эманетидир. Дюньямыз ве ахиретимиз адына энъ буюк месулиетимиздир. Эвлятларымызгъа эйи бир тахсиль ве гузель бир тербие берип олсакъ, бу – ана-бабалар оларакъ оларгъа къалдырып оладжагъымыз энъ къыйметли эдие оладжакъ. Чюнки Севгили Пейгамберимиз бир ана-бабанынъ,эвлядына берип оладжагъы энъ гузель эдиенинъ оларнынъ гузель бир шекильде етиштирильмеси олгъаныны ифаде эткен (Тирмизий, «Даават», 68). Къабилиетлерине коре балаларымызны келеджекке азырламакъ, оларгъа тахсиль бермек, анна-бабалар оларакъ, эвеля, бизим месулиетимиздир. Эвлятларымызнынъ даа эйи бир аят ве келеджек ичюн къабилиетлери ве истеклерине коре етиштирильмелери не кадар муим исе, маневий ве ахлякъий тахсиль ве тербиелери де о дередже муидир. Шу себептен, балаларымызны джамилерде девам эткен Къуран ве диний бильгилер курсларына берейик. Аркъамыздан хайыр дуа этеджек салих эвлят къалдырайыкъ. Амель дефтерлеримиз къыяметке къадар ич къапалмасын. Окъушларыны девам эткенлерге Юдже Аллахтан мувафакъиетлер тилеймиз. Раббимиз оларгъа зеин ачыкълыгъы берсин, эмеклерини зая этмесин. Янъы тахсиль йылы бутюн явруларымыз, оджаларымыз ве ана-бабаларымыз ичюн хайырлы ве семерели олсун. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=_hQn321Vm9Q[/embed]
АШЫР КУНЮ
Опубликовано:
АШЫР КУНЮ 28.08.20 وَعَنْ اِبْنِ عَبَّاسٍ رَضِىَ اللّٰه عَنْهُمَا اَنَّ رَسُولَ اللّٰهِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ صَامَ يوْمَ عَاشُورَاءَ وَاَمَرَ بِصِيَامِهِ [Ве ан Ибни Аббасин (р.анхума): «Энне расуляллахи (с.а.с.) саме евме ашураэ ве эмера бисыямих]. Мухтерем джемаат! Якъынлашкъанымыз Ашыр (я да Ашура) куню аман-аман бутюн пейгъамберлернинъ аятларында ер алгъан бир мубарек куньдир. Меселя, бутюн самий халкъларда, шу джумледен Ислямдан эвельки арапларда Хазрет-и Нухтан (а.с.) башлап, шу куньде ораза тутулгъан. Хазрет-и Муса (а.с.) ве къавмы, фиравуннынъ зулумындан къуртулгъанлары ичюн, яхудийлер де бу куньде ораза тутмакъ кереклер. Къуранда, бойле айтыла: «Аллах Нухкъа буюргъан шейлерни сизге де дин оларакъ буюрды. Санъа (Мухаммед) вахий этик, Ибрахимге, Мусагъа ве Исагъа да буюргъан эдик: «Динге багълы къалынъыз, дин меселесинде айырылыкъкъа тюшменъиз» («Шура» суреси, 42/13). Шу аетте ишарет этильгени киби, Пейгъамберимиз де эвельки пейгъамберлер кетирген базы укюмлерге уйгъан. Бойле укюмлерден бири де – Ашыр кунюнен алякъалыдыр. Хазрет-и Айше (р.а) бойле анълата: «Ашыр – Къурейшнинъ джахилие девиринде ораза туткъан бир кунь эди. Ресулюллах да бу кунь ораза тута эди. Мединеге хиджрет эткен вакъытта, бу оразагъа девам этти, ве башкъаларына да эмир эткен эди. Амма, Рамазан оразасы фарз этильген сонъ, озю Ашыр кунюнде ораза тутмакъны токътаткъан, бундан сонъра, мусульманлардан истеген бу куньде ораза туткъан, истеген тутмагъан» (Бухарий, «Савм», 69). Ашыр кунюндеки оразанынъ фарз сайылмасындан сакъынгъан Пейгъамберимиз (с.а.с.) бу оразаны кимерде туткъан, кимерде тутмагъан. Бундан да гъайры, яхудийлерге ошамамакъ ичюн, ялынъыз Ашыр куню дегиль, Мухаррем айынынъ докъузынджы, онунджы ве он биринджи куньлеринде де ораза тутмаларыны тевсие эткен. Азиз муминлер! Ашыр кунюнинъ, биз, мусульманлар ичюн бир хусусиети де – Пейгъамберимизнинъ торуны Хазрет-и Хусейннинъ (р.а), къоранта азаларынынъ ве янындакилернинъ бу куньде шеит этильмесидир. Бутюн мусульман дюньясыны сарскъан ве нетиджелери аля даа умметни раатсыз эткен бу вакъиа, ибрет ве элем бериджидир. Юдже Раббим асырлар эвель яшангъан бойле аджы куньлерни яшатмасын. Бу куньде мусульманларнынъ къардашлыгъы хатырлансын, бу къардашлыкънынъ девамы ичюн дуалар этильсин, Аллах ризасы ичюн оразалар тутулсын, хайыр ве эйиликлер япылсын, садакъалар дагъытылсын. Ашыр куню мубарек олсун. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=QBu9lgAZGk8[/embed]
ТЕСЕТТЮР
Опубликовано:
ТЕСЕТТЮР 21.08.2020 يَا بَنى اٰدَمَ قَدْ اَنْزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِى سَوْاٰتِكُمْ وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذٰلِكَ خَيْرٌ ذٰلِكَ مِنْ اٰيَاتِ اللّٰهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ [Я, бени Адеме, къад энзельна алейкум либасей ювари севъатикум вериша. Ве либасуʼт-такъва залике хайр. Залике мин аятилляхи леаллехум еззеккерун]. Мухтерем мусульманлар! Юдже Раббимиз «Тин» суресинде инсанны энъ гузель шекильде ве корюниште яраткъаныны бильдирди. Инсанны яратылгъанлар ичинде энъ устюн оларакъ яраткъан Мевлямыз суретимизнинъ гузеллигинден де бизни месуль тутты. Сурет – бир кимсенинъ ичи, алы, арекети ве ахлякъы демектир. Кене «Тин» суресинде, суретнинъ бозулмасы ве чиркинлешмеси алында, инсаннынъ барлыкълар алемининъ энъ ашагъы дереджесине эндириледжегини де тенбиеледи. Азиз муминлер! Бир инсаннынъ ич дюньясыны ве ахлякъыны гузеллештирген энъ муим шейлерден бири – иффеттир. Иффет – динимиз сынъырларыны бельгилеген намусны къорчаламакъ, арекетлерде ольчюли ве алчакъгонъюлли олмакътыр. Иффет – нефиснинъ динге терс кельген истеклерине къаршы турмакъ, эль, тиль, козь, къулакъ ве дигер бутюн беден мучелерини ахлякъкъа келишмеген арекетлерден узакъ тутмакътыр. Севгили Пейгъамберимиз Мухаммед Мустафа (с.а.с.) бу мевзугъа дикъкъат чекип: «Эр ким агъызына ве джынсий арзуларына аким оладжагъына даир манъа сёз берсе, мен де онынъ дженнетке кирмесине кефиль олурым», деген (Бухарий, «Худуд», 19). Иффет утанмакъны ифаде эткен ая дуйгъусынен алякъалыдыр. Шу хусуста хадисте бойле буюрылгъан: «Эр диннинъ бир ахлякъы бар. Ислямнынъ ахлякъы – аядыр» (Малик, «Муватта», «Хуснуль-Хулюкъ», 9). Азиз джемаат! Этрафымыздаки муит маневий дюньямызгъа мусбет я да менфий тарафтан тесир эте. Эгер менфий тесирлер къаршысында ахлякъымызны къорчалагъан тедбирлер алмасакъ, вакъыт ичинде ич дюньямызнынъ йыкъылмасына мани оламайджакъмыз. Иффетнинъ къорчаланмасында тесирли тедбирлерден бири исе, Аллахнынъ бизге эмир эткен энъ муим шиарларындан бири олгъан тесеттюрдир. Яни динимиз тарафындан къапатылмасы эмир этильген аврет ерлерини къапатмакътыр. Юдже Аллах Къуранда эркек ве къадын олгъан бутюн мусульманларгъа бойле буюра: «(Ресулим!) Мумин эркеклерге козьлерини (харамгъа) тикмемелерини, ырызларыны да къорчаламаларыны сёйле. Чюнки, бу – олар ичюн даа темиз бир давраныштыр. Шубесиз, Аллах оларнынъ япкъанларындан хабердардыр. Мумин къадынларгъа да сёйле, – козьлерини (харамгъа бакъмакътан) къорчаласынлар, намус ве иффетлерини сакъласынлар. Корюнген къысымларындан башкъа, зийнетлерини косьтермесинлер. Баш орьтюлерини якъаларынынъ устюне (къадар) орьтсинлер» («Нур» суреси, 24/30-31). «Араф» суресининъ 7/26-нджы аетинде де бойле буюрыла: «Эй, Адемнинъ эвлятлары! Сизге айып ерлеринъизни орьтеджек кийим, сюсленеджек урба яраттыкъ. Такъва урбасы... Иште, о даа хайырлыдыр. Булар Аллахнынъ аетлериндендир. Бельки, тюшюнип огют алырлар». Сайгъылы муминлер! Тесеттюрге уймакъ – мусульман эркекни ве къадынны бинъ бир белядан къуртарыр. Муминлер оларакъ, бизлер Аллахнынъ буюрукъларыны акъкъынен ве ихляснен ерине кетирмеге тырышкъанымыз вакъыт, такъва саиби олурмыз. Мевлямыз бизлерни иффет саиби олгъан кимселерден, тесеттюрге риает эткенлерден ве такъва урбасыны кийгенлерден эйлесин. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=Ld0rkJbt5zo[/embed]
НАМАЗ
Опубликовано:
Бисмилляхи’р-рахмани’р- рахим. Хафизу аля’с-салявати ве’с-саляти’ль- вуста ве къуму лилляхи къанитин. (more…)
Устюнлюк такъвададыр
Опубликовано:
Бисмилляхи’р-рахмани’р-рахим. Я аййухеннасу инна халекънакум-мин зекерин ве унса ве джеалнакум шуубен ве къабаиле литеарафу, инне акрамекум инделлахи аткъакум, иннеллаха алимун хабир. (more…)
Шукюр
Опубликовано:
Бисмилляхи’р-рахмани’р-рахим. Ве из тээззене Раббукум леин шекертум леэзиденнекум ве леин кефертум инне азаби лешедид. (more…)
КЪАДЫННЫНЪ ДИНИМИЗДЕКИ ЕРИ
Опубликовано:
Бисмилляхи’р-рахмани’р-рахим. Ве аширухунне биль-маруфи феин керихтумухунне феаса эн текраху шейэн ве еджалеллаху фихи хайран кесира. (more…)
ГЪЫЙБЕТ
Опубликовано:
Бисмилляхи’р-рахмани’р- рахим. Я аййюхаллезине амену иджтенибу кесирам-минез-занни инне бадаз-занни исмун ве ля теджессесу ве ля егътеб-бадукум бада, аюхиббе ахадукум ай-йакуле лехме ахихи мейтен фекерихтумуху веттекъуллахе иннеллахе теввабур-рахим. (more…)