Rehberiyet
Qırım musulmanlarınıñ Müftisi hacı Emirali Ablayev
Опубликовано:
Emirali Seitibraim oğlu Ablayev 1962 senesi, iyül 11 künü Özbekistanda, Taşkent vilâyetine bağlı Bekabad rayonınıñ Dalverzin köyünde dünyağa keldi. 1978 senesi o, №11 Dalverzin orta mektebini yekünledi. O, sovet ateistik akimiyetiniñ yasaqlarına baqmadan, İslâmnı kütken, saqlağan ve onı balalarına aşlağan qorantada östi. Bir çoq qırımtatar yaşdaşlırı kibi, yaşlıqta Emirali Ablayev qırımtatarlarnıñ tarihiy Vatanına qaytması içün küreş saflarına qoşula. 1988 senesi qorantasınen beraber Qırımğa qayta ve mında İslâm Terek rayonınıñ Aqçora (Gvardeyskoye) köyünde yerleşe. 1993 senesinden başlap, Aqçora köyüniñ camisinde itibarlı İslâm ilâhiyatçısından şahsiy dersler ala. 1995 senesi Caylav (Zolotoye Pole) köyüniñ imamı olaraq saylana, soñra, İslâm Terek rayonınıñ bölge imamı olıp hızmet ete. Şu vazifeni o, 1999 senesine qadar eda etti. 1998 senesi Türkiyede, Manisa şeerindeki medresede bilgi ala ve, aynı şu sene, hacılıqqa barıp kele. 1999 senesi Livanda arap tili boyunca bilgilerini tekmilleştire. 1999 senesi qırımtatar milletiniñ içtimaiy ayatında faal iştirak etkeni ve Qırımda urf-adetler ve İslâmnıñ ğayrıdan tiklenilüvi işinde salmaqlı isse qoşqanı içün Qırım musulmanlarınıñ II Qurultayında Qırım musulmanlarınıñ Müftisi olaraq saylana. Qırım Müftisi vazifesindeki ilk müddeti devamında, özüni güzel teşkilâtçı, işiniñ mütehassısı ve yetekçi olaraq kösterdi. III ve IV Qurultayda hacı Emirali Ablayev tekrar Qırım Müftisi vazifesine saylandı. Hacı Emirali Ablayevniñ esas maqsadı – evelâ Qırım musulmanları diniy idaresiniñ taqımına, ileride de – yerli musulman din cemiyetlerine aliy diniy tasili olğan yaş mütehassıslarnı celp etmektir. O, hususiy diqqatnı qadimiy musulman diniy binalarnıñ qaytarıluvı ve yañı camilerniñ qurulmasına ayıra. Müfti efendi Qırım musulmanlarınıñ bütün diniy binalarınıñ ve İslâmnıñ medeniy mirası obyektleriniñ qaytarılması içün çalışa. Vazifede olğan müddeti içinde QMDİ-ne aman-aman 80 musulman diniy obyekt qaytarıldı, 60 cami quruldı ve 3 medrese açıldı. Onıñ idareciligi devamında Qırım Müftiligi Aqmescit akimiyetinen Büyük Cuma camisiniñ qurulması içün topraq arsasınıñ ayırılması maqsadınen küreşni alıp bardı, Bağçasaraydaki tarihiy "Azizler" mekânınıñ qaytarılması içün büyük gayrte ler sarf etti. Onıñ, Qırım musulmanlarınıñ Müftisi olaraq, müim işlerinden biri – Qırım musulmanları arasında milletimizge, İslâm qıymetlerine ters kelgen ekstremistik mefkürelerniñ yayılmasınen küreşidir. Bundan da ğayrı, Emirali Ablayev IV ve V Milliy Qurultaylarınıñ vekili, Qırımtatar halqı Milliy Meclisi prezidiumınıñ azasıdır. 2013 senesi, sentâbr ayında keçirilgen Qırım musulmanlarınıñ V Qurultayında hacı Emirali Ablayev bir ağızdan Qırım musulmanlarınıñ müftisi olaraq dörtünci müddetke saylandı. 2018 sene, oktâbr 27 künü olıp keçken Qırım musulmanlarınıñ VI Qurultay vekilleriniñ açıq rey berüvi ile hacı Emirali Ablayev ğayrıdan Qırım Cumhuriyetiye ve Sevastopol şeeri musulmanları Müftisi olaraq saylandı. Emirali Ablayev evlidir, onıñ eki qızı, bir oğlu ve beş torunı bar.
Qırım Müftisiniñ muavini Ayder İsmailov
Опубликовано:
Ayder Suleyman oğlu İsmailov 1977 senesi, mayıs 24 künü Özbekistanda, Ferğana vilâyetiniñ Marğilan şeerinde dünyağa keldi. 1978 senesi qorantası Krasnodarğa (Rusiye) köçip keldi, bundan soñ, 1987 senesi Qırımda, Bağçasaray şeerinde yerleşti. 1994 senesi Ayder İsmailov №2 Bağçasaray orta mektebini yekünledi, 1995 senesi ise, Türkiye Cumhuriyetiniñ Könya şeerinde yerleşken Selcuq universitetiniñ ilâhiyat fakultetine oquşqa kirdi. 2001 senesi, o, universitetni yekünledi ve "ilâhiyatçı, İslâm temelleri ocası" ihtisasını qazandı. Aynı şu sene İstanbul şeerinde (Türkiye) yerleşken Marmara universitetiniñ İçtimaiy ilimler institutındaki "İslâm uquqı" kafedrasına aspiranturağa oquşqa kirdi. 2004 senesi "Qırımtatar cemiyetinde peyda olğan diniy-uquqiy meseleler ve olarnı çezüv yolları" mevzusında dissertatsiyanı qorçaladı ve İslâm uquqı (fıqıh) boyunca ilimler namzeti ilmiy dereceni qazandı. Aspiranturanı yekünlegenden soñ, o, Qırımğa qaytıp keldi ve 2004-2008 seneleri boyunca Qırım musulmanları diniy idaresi erkânında çalışqan Qalay islâmiy ilimler medresesinde ocalıq yaptı. 2008 senesi, Qırım musulmanlarınıñ IV Qurultayında Qırım Müftisiniñ muavini olaraq saylandı. 2011 senesi "Azizler" cemaat teşkilâtınıñ esabat-saylav konferentsiyasında teşkilâtnıñ reisi vazifesine saylandı. 2013 senesi, Qırım musulmanlarınıñ V Qurultayından soñ, Qırım musulmanları diniy idaresi Şurasınıñ qararı ile Qırım musulmanları Müftisiniñ muavini vazifesine yañıdan saylandı. 2018 senesi, noyabrniñ 6 künü Qırım musulmanları diniy idaresi Şurasınıñ qararı ile Qırım musulmanları Müftisiniñ muavini vazifesine yañıdan saylandı. Ayder İsmailov evli, onıñ eki oğlu ve eki qızı bar.
Qırım Müftisiniñ muavini Esadullah Bairov
Опубликовано:
Esadullah Talât oğlu Bairov 1980 senesi, sentâbr 22 künü Qazahstannıñ Alma-Ata vilâyetindeki Kaskelen rayonınıñ Kamenka qasabasında dünyağa keldi. 1989 senesi qorantası Qırımğa köçip keldi ve Cürçi rayonınıñ Sarıbaş köyünde yerleşti. 1997 senesi Qurman litseyini yekünledi ve Türkiye Cumhuriyetiniñ Ankara şeerindeki Anqara universitetiniñ ilâhiyat fakultetine oquşqa kirdi. 2003 senesi Anqara universitetinde oquşnı bitirdi ve "ilâhiyatçı, İslâm ilimleri ocası" ihtisasını qazandı. Oquşnı bitirgen soñ, Qırımğa qayttı ve 2003-2009 seneleri devamında Qırım musulmanları diniy idaresi erkânında çalışqan Qalay islâmiy ilimler medresesinde oca olıp çalıştı. 2009-2013 seneleri devamında QMDİ-niñ neşriyat bölüginde, Qırım medreseleri içün dersliklerniñ azırlanuvı boyunca komissiyanıñ başında çalıştı. 2009-2012 seneleri Esadullah Bairov cumhuriyet teleyayınlarında diniy-maarif programmalarnı alıp bardı. 2013 senesi, Qırım musulmanlarınıñ V Qurultayından soñ, Qırım musulmanları diniy idaresi Şurasınıñ qararı ile Qırım musulmanları Müftisiniñ muavini vazifesine saylandı. 2018 senesi, noyabrniñ 6 künü Qırım musulmanları diniy idaresi Şurasınıñ qararı ile Qırım musulmanları Müftisiniñ muavini vazifesine yañıdan saylandı. Esadullah Bairov evli, onıñ üç qızı ve oğlu bar.