Умму Харам | ЦРО ДУМК

Вторник

23

апреля

14
Шевваль
1445 | 2024
Утр.4:06
Вос.5:34
Обед.12:46
Пол.16:33
Веч.19:49
Ноч.21:16
Времена намазов
Календарь 2024

Намаз

Умму Харам

Опубликовано:

Умму Харам – белли ханым сахабелеринден биридир. Энес бин Маликнинъ тизесидир. Энъ шерефли акъраба багъы исе Пейгъамберимизге (с.а.с.) сют тизеси олмасыдыр.

Биринджи акъайы Амр бин Кайс эди. Умму Харам Мединеде Ислямнынъ ильк кирювинен мусульман олды ве акъайынынъ да бу нур иле шерефленмесини джан-юректен истей эди. Лякин, бу ёлда не къадар гъайрет этсе де, ич бир нетидже олмады. Акъайы, мусульман олмакънынъ ерине омюрини къаранлыкъ  ичинде девам этмеге истеди. Умму Харам омюрини Ислям давети ичюн адагъан эди, амма мушрик олгъан акъайы онъа бу ёлда даима кедер эте эди. Ве бу мубарек ханым акъайындан айырылды. Арадан чокъ кечмеден, бу фазилетли ханымгъа белли сахабе Убаде бин Самит эвленмеге теклиф эте. Ве, ниает, Умму Харам бу юдже давада озюне ляйыкъ бир инсаннен ёлуна девам этти.

Пейгъамберимиз (с.а.с.) бу мубарек ханымны, сют тизесини, сыкъ-сыкъ зиярет эте эди. Базы вакъытлары, онынъ эвинде уйле вакъытында ятып «кайлюле»[1] япа эди.

Куньлерден бир кунь, Пейгъамберимиз (с.а.с.) кене уйле вакъытында онынъ эвинде юкъугъа дала. Уянгъанында, юзюнде тебессюм бар эди. Буны корьген Умму Харам: «Эй, Аллахнынъ Пейгъамбери! Анам, бабам санъа феда олсун! Не ичюн кулесинъиз?», –  деп сорады.  Севгили Пейгъамберимиз (с.а.с.):

 – «Эй, умму Харам! Умметимден базыларынынъ гемилерге отурып, кяфирлернен дженк этмеге кеткенлерини корьдим».

Бу сёзлерни эшиткен Умму Харамнынъ козьлери йылтырамагъа башлады ве: «Эй, Аллахнынъ Пейгъамбери! Дуа этсенъиз де, мен олардан бири олсам!», – деп риджа этти о анда. Пейгъамберимиз: «Я, Раббим! Бу ханымны да олардан эйле», – деди ве кене юкъугъа далды.  Бираздан, кене тебессюм этип уянды ве: «Умметимден базыларынынъ падишаларнынъ тахтларына отургъанлары киби дженкке кеткенлерини корьдим», – деди. Умму Харам, Пейгъамберимизнинъ текрар дуа этмесини истеди. Амма Пейгъамберимиз (с.а.с.): «Сен биринджилерденсинъ», – деп буюрды.

Пейгъамберимизнинъ (с.а.с.) вефатындан сонъра, Умму Харамнынъ акъайы Убаде бин Самит (р.а.) Хумус шеэрине инсанларгъа Ислямны анълатмакъ ичюн ёлланылды. Берабер Хумускъа кочип, Ислямнынъ нуруны даркъатмакъ ичюн хызмет эттилер.

Хазрети Османнынъ (р.а.) халифелик девиринде стратегик эмиети себебинден  Кипр адасына бир сефер азырлана. Бу ордуда[2] Убаде бин Самит ве апайы Умму Харам да бар эдилер. Ве бизим къараманымыз Умму Харам о вакъыт 86 яшында эди! Юдже Аллахнынъ динини юджельтмек ичюн насыл бир гъайрет! Кунюмизде инсангъа бу имкянсыз киби корюнебиле, амма оларгъа кучь берген, оларны рухландыргъан Иман нуру эди.

Бу фетих мусульманларнынъ ильк денъиз сефери эди.  Бу себептен ёлда чокъ къыйынлыкълар чектилер. Умму Харам бу сеферни аяты боюнджа бекледи. Юдже Аллахнынъ шехитлерге береджеги дереджени тюшюнип, сабыр эте эди. Бир къач афта ичинде Кипр къамачавы[3] девам этти. Сонъунда, ромалылар[4] теслим олып[5], берги[6] бермеге разы олдылар. Бойледже, Кипр адасы хиджретнинъ 28-джи сенесинде фетих этильди ве Кипр халкъы Ислямнынъ адалети ве мераметинен танышты.

Дженктен сонъра Ислям ордусы гъалебе севинчинен эвге къайта эди. Амма Умму Харам шехит олма арзусынен яна ве буны беклей эди. Албуки, онынъ ичюн шеит олмакъ баш язысы эди. Бинъ бир тюрлю мешакъат толу бу сеферден къайткъанда, атындан тюшип шеит олды. Бойледже, шеитлик киби юдже дереджеге наиль олды.

Умму Харам, Кипр адасында Ларнака[7] шеэринде дефн этильди. Османлы падишалары онынъ мезары янына тюрбе къурып, зиярет ери яптылар. Адыны да «Хала Султан» къойдылар. Бу шеэр янындан гемилернен кечкенлеринде топ атешинен онъа селям бериле эди.

Аллах ондан разы олсун!

 

[1] Кайлюле – сон после обеда, сунна Пророка Мухаммеда (с.а.с.)

[2] Орду — войско

[3] Къамачав- осада

[4] Ромалы — римлянин

[5] Теслим олмакъ — сдаться

[6] Берги — налог

[7] Ларнака – город на юго-востоке Кипра

 

Эмине АСАНОВА