Аркъадаш ичюн эр шей япылыр, деп достлукъны анълатамыз. Амма унутмайыкъ, эгер дост ичюн эр тюрлю федакярлыкъкъа разы олсакъ, о дост да бизлерге яманлыкъ истемейджек, бизлерни телюкеге атмайджакъ, якъынларымызнынъ эзиет чекмесине, агъламасына себеп олмайджакъ керчек дост олмакъ керек. Ве, энъ муими, – бизлерни джеэннемге алып бармайджакъ бир дост олмакъ керек. Амма бугунь аркъадашымызнынъ джаны бизге агъыртмасын деп, эп яманлыкъларгъа батамыз. Керчек аркъадашлыкъ эп эйиликке, эп яхшылыкъкъа алып бармакъ керек, кунюмизде исе, бу вазиет там терсине айланмагъа башлады. «Ич хатырымыз ёкъмы?», «бир керенен бир шей олмаз», – айтылып, яшларымыз сигаретке, ичкиге, зинагъа, къумаргъа аркъадашларынынъ ярдымынен башлайлар. «Бизни яры ёлда ташлайджакъсынъмы?», «Сен даа акъай олмагъансынъ!», «Бизлерни саттынъ!» киби чокъ яман лафларнен яшларны чалышкъанлары ишлерден чыкъартып, аписханеге ёллайлар.
Дюнья ве ахирет аркъадашлыгъы эп догъруларнен япылмасы керек. Юдже Раббимизнинъ де бизлерге тевсиеси бу ёндедир: «Эй, иман эткенлер! Аллахкъа къаршы сайгъылы олунъыз ве садыкъларнен берабер олунъыз!» («Тевбе» суреси, 9/119 ает). Садыкъ – догъруны айткъан ве озю догъру олгъан кимсе демектир.
Севгили Пейгъамберимизнинъ бир хадисини сизлернен пайлашмакъ истейим. Абдуллах бин Месуд, радияллаху анх, бойле деген: «Ресулюллах, салляллаху алейхи ве селлемге бир адам кельди ве: «Эй, Аллахнынъ Ресули, бир джемаатны севген, факъат оларнынъ ишлеген амеллерини ишлемеген бир инсан акъкъында не буюрырсынъыз?» – деп сорады. Пейгъамбер де: «Инсан севгени иле берабердир» джевабыны берди («Риязу’с-салихин», 371).
Кимнен берабер оладжагъымызгъа озюмиз къарар береджекмиз. Аллахнынъ ве Ресулининъ разы олгъаны инсанларнен достлукъ япып, догъруларнен, гузель ахлякълылар иле олып, къуванч ичинде оладжакъмызмы, ёкъса, янълыш ёлларгъа тюшип, дюнья ве ахиретимизни сыкъынтыгъа огъратаджакъмызмы? Эр кес ёлуны, достуны озю сайлай. Ах, эгер ойле олса эди, бойле олса эди, деген лафлар эм динге уймай, эм де янълыштыр. Бойле масалларны анълаткъанлар, къартларымызнынъ шу сёзюни унутмасынлар: Эр кес азбарынынъ алдыны темизлесе, мухтаргъа керек къалмаз!
Бир де, шейтанларгъа ярдым этип, эр тюрлю гунахкъа чагъыргъан достлар бар я, оларнынъ аркъасына тюшкенлер де ярын «Ах, эгер де…», – деп айтаджакъ, амма файдасы олмайджакъ. Къуран-ы Керимде кечкен бир аетте Юдже Раббимиз бойле буюра: «О кунь залым олгъан кимсе эллерини тишлейджек. – «Ах, эгер мен де пейгъамберлернен берабер бир ёл тутса эдим. Эйвахлар олсун манъа! Эгер фелянгъа дост олмаса эдим. Манъа Къуран кельген экен, шубнсиз, мени ондан о саптырды. Шейтан инсанны япа-ялынъыз, ярдымджысыз къалдыра», – дейджек» («Фуркъан» суреси, 25/27-29 аетлер).
Аман, Раббим! Бизни бойле олгъанлардан эйлеме. Аман, Раббим! Яшларымызны, балаларымызны, несилимизни бу вазиеттен узакъ эйле.
Аркъадашнынъ насыл бир инсан олгъаны насыл яшагъанындан, насыл бир рухта олгъанындан беллидир. «Манъа аркъадашынъ ким олгъаныны сёйле, сен озюнъ ким олгъанынъны айтайым» сёзю бошуна айтылмагъан. Севгили Пейгъамберимизнинъ (с.а.с.) там бу нокътада бир хадисини берабер хатырлайыкъ.
Эбу Хурейре, радияллаху анхтан ривает этильгенине коре, Пейгъамбер, салляллаху алейхи ве селлем, бойле буюргъан: «Инсан достунынъ яшайыш тарзындан тесирлене. Бойле экен, эр биринъиз дост оладжагъы кишиге дикъкъат этсин!» («Риязу’с-салихин», 368).
Баласынынъ не алда олгъаныны огренмеге истеген ана-бабалар, лютфен, балаларынызнынъ аркъадашларына бакъыныз! Кимнен отурып туралар? Бакъынъыз, алемлерге рахмет олып ёлланылгъан Севгили Пейгъамберимизнинъ хадис-и шерифи бизлерге не къадар гузель бир тевсие бере:
«Яхшы ве яман аркъадашнынъ алы гузель къокъу саткъаннен корюк чеккеннинъ алларына ошай. Миск саткъан кимсе я санъа гузель къокъусындан бираз сюрер, я да сен сатып алырсынъ, яхут да (ич олмадымы, онен берабер олгъанынъ вакъыт ичинде) гузель къокъу къокълагъан олурсынъ. Корюк чеккен кимсе исе, я урбанъны якъар, я да (энъ азындан) корюкнинъ сасыгъындан раатсыз олурсынъ» («Риязу’с-салихин», 364).
Эм озюни якъкъан, эм де бизлерни якъмагъа тырышкъан достлардан Аллаху Тааля бизлерни муафаза этсин. Джеэннем ёлунда аркъадашлыкъ олмаз. Олмамакъ керек. Ич бир гунахкъа аркъадашымызнынъ хатыры ичюн кирмемек керекмиз. Севгенлеримизни аркъадашларымыздан себеп къасеветке, аджыгъа атмамакъ керекмиз. Бизим ичюн энъ севгили олмасы керек Раббимизнинъ истеклерини аркъадаш хатырына терк этмемек керекмиз, ясакъларына аркъадаш хатырына кирмемек керекмиз. Джеэннемге кеткенде, танымайджагъымыз инсанларгъа шимдиден итибар этмейик, дженнет аркъадашлыгъы къурмакъ ичюн тырышайыкъ. Ёкъса, башта озюмиз озюмизни къабаатлайджакъмыз. Энъ сонъунда да, эпимиз бири-биримизни къабаатлайджакъмыз. «Кешке…» дейджекмиз, – «Кешке онен аркъадашлыкъ къурмагъайдым…», «Кешке бу ёлгъа кирмегейдим…», «Кешке джеэннем ёлджусы олмагъайдым…», «Кешке…», «Кешке…», «Кешке…». Сонъу олмагъан бир ёлдыр бу. Кешкелернинъ сонъу кельмез. Дюньяда бельки кешкелеримизге бир чаре тапа билирмиз. Амма олюмнен къаршылашып, Ахирет юртуна кеткенимизде, кешкелернинъ чареси олмайджакъ. Айса, келинъиз, дюньяда чаре тапайыкъ. Янълыш аркъадашлыкъларымызны терк этейик. Энъ гузель достлукълар къурайыкъ. Барларда, дискотекаларда, къумар масаларында дегиль, Аллахнынъ исими анъылгъаны, Эфендимизге салят ве селямлар кетирильгени дуалар, субетлер масаларында, джамилерде намазларда корюшейик. Акъылымызны алгъан, бизни уюштыргъан алкоголь, уюштырыджы мадделер ерине муаббетнен раатлайыкъ. Зина ёлунда берабер олмакънынъ ерине энъ гузель аиле яшайышыны къурмакъ ичюн эвлиликке адым атайыкъ. Джеэннем ёлджусы олмакънынъ ерине дженнет ёлджусы олайыкъ. Раббим бизни севсин. Раббим Озю севген кимселернен достлукъ къурмакъны бизге насип этсин. Амин!
Раим Гъафаров