Эль-Джеббар – азамат, кучь, къудрет саиби, истегенини япкъан ве яптыргъан.Аллах кучь-къудрет саиби, улу ве азаматтыр. Эр шей Онынъ ирадесине коре ола, эр ким Онъа табидир. Кяинатта олгъан эр шейни О, идаре эте, ич ким Онынъ изини олмадан ич бир шей япалмаз. Раббимиз Къуран-ы Керимде бойле дей: «О – Аллах, Ондан гъайры илях ёкъ, О – Маликтир (эр шейге саиптир), Къуддустыр (эр тюрлю эксикликтен узакътыр), Селямдыр (къулларыны селямет ве эсенликте туткъандыр), Муминдир (хавфсызлыкъ бергендир), Къоругъандыр, Азиздир (сонъсуз устюнликке саип олгъандыр), Джеббардыр (Истегенини ич бир маниасыз япкъан ве яптыргъандыр), Мутекеббирдир (акъикъий буюкликке ляйыкъ олгъандыр), Аллах Онъа къошулгъан шериклерден узакътыр» («Хашр» суреси, 59/23 ает).
Инсанлар чокъусы вакъыт озьлерини кучьлю, деп тюшюнелер ве кибирленелер, истегенлерини япмалары мумкюн ве ич бир шей оларгъа маниа олмайджакъ, деп зан этелер. Амма унутмамалы ки, бутюн кяинатны ве ичиндекини яраткъан. Аллахнынъ кучю-къудрети сонъсуздыр ве ич кимсе ич бир шейни Онынъ изини олмадан япалмаз! Биз Онъа табимиз ве тек Онъа мухтаджмыз.
Эль-Гъаффар – эр шейни багъышлагъан, гунахларны орьткен ве чокъ магъфирет эткен.
Арап тилинде «гъафера» сёзю «сакъламакъ, къапатмакъ» маналарыны ифаде эте. Яни Раббимиз къулларынынъ гунахларыны, янълышлыкъларыны багъышлай ве юзьлемей, башкъа къулларындан да сакълай, косьтермей. Инсанларнынъ яман тарафларыны къапата. Аллах, сонъсуз мерхамет саиби оларакъ, озь къулларынынъ бутюн гунахларыны багъышламагъа азыр, тек инсан тёвбе этип, Раббининъ эмирине риает этсин. Къуран-ы Керимде Аллахнынъ сонъсуз багъышламасы акъкъында пек чокъ ерлерде айтыла. Оларнынъ бириси «Зумер» суресининъ 53 аетинде: «Айт: Эй, озь нефислерине зулум эткен (чокъ гунах ишлеген) къулларым! Аллахнынъ рахметинден умют кесменъиз. Шубесиз, Аллах бутюн гунахларны багъышлай; шубесиз, О, чокъ багъышлайыджы, чокъ мерхаметлидир». «Неджм» суресинде де Аллах бойле дей: «Олар ки, ялынъыз базы кичик къусурлардан гъайры, гунахнынъ буюклеринден ве чиркин ишлерден къачынарлар. Шубесиз, Раббинънинъ багъышлавы кенъиштир» («Неджм» суреси, 53/32 ает).
Бунынъ ичюн Аллахнынъ мерхаметинден ич умют кесмемелимиз, тёвбе этип, Раббимизнинъ эмирине уймалымыз. Эм де, озь гунахларымызны, Аллах оларны сакълагъан сонъ, башкъаларгъа ачмамалымыз.
Эль-Халикъ – Яраткъан, ёкътан бар эткен.
Аллах эр шейнинъ яратыджысыдыр. Кяинатны ёкътан бар этти. Махлюкъларны да, бир мисальге коре дегиль де, бенъзерсиз ве мисильсиз яратты. Яраткъан сонъ да, озь башына къалдырмагъан, бутюн яраткъанларынынъ саиби, векили де Одыр.
Къуран-ы Керимде Раббимиз бойле дей: «Аллахтыр эр шейнинъ яратыджысыдыр. О, эр шейге векильдир» («Зумер» суреси, 39/62 ает). «Мумин» суресинде де бойле кече: «Бу – Раббинъиз олгъан Аллахтыр. О, эр шейнинъ яратыджысыдыр. Ондан башкъа илях ёкътыр. Айса, (акътан) насыл чевирилирсинъиз?» («Мумин» суреси, 40/62 ает).
Раббимизге бизлерни яраткъаны ве ниметлендиргени ичюн шукюр этмелимиз.
ТАИР Ибрагимов