بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ
[Бисмилляхи’р-рахмани’р-рахим. Вель аср. Иннель инсане лефи хуср. Илле’л-лезине амену ве амилю’с-салихати ве тевасавби’ль-хакъкъи ве тевасавби’с-сабр].
Сайгъылы джемаат!
Вакъыт санки къылыч киби, омрюмизден бирер кунь кесе. Кечкен бу куньлерни къайтармагъа кимсенинъ кучю ёкътыр. Амма вакъытнынъ даа ёкъ этмеген къалгъан куньлерге дегер косьтерип, эм дюнья, эм де ахирет ичюн файда кетирмек эр кеснинъ имкяны бардыр. Иште, вакъыт киби, бу юдже дегернинъ бош ве зарарнен кечьмемеси ичюн, ахиретте бизге къаршы шаатлыкъ япмамасы ичюн, Юдже Мевлямыз Къуран-ы Керимде дикъкъатымызны беш акъикъаттан ибарет олгъан суреге чекмектедир. Бу суре акъкъында имам-ы Аш-Шафии шойле буюрдылар:
«Эгер Раббим тек бу сурени эндирген олса эди, о, инсанлар ичюн етерли олур эди!».
Азиз къардашларым!
Инсаннынъ аяты вакъыт денильген нехир ичинде акъкъаны ичюн, огюмиздеки сынавлар корюнмей. Иште, бу акъикъат, башымызгъа язылгъан ве козьлернинъ де кореджеги, къаза ве къадер инанчыдыр. Юдже Раббимиз бу терен маналы суренинъ башында «Асыргъа», яни кунешнинъ батувына энъ аз къалгъан экинди вакътына дегер косьтерип, инсаннынъ дикъкъатыны «ант этмек» сезюнен чекмектедир. Кунешнинъ батмасынен кунь биткени киби, Азраильнинъ кельмесинен омюр бите. Иште, бу, инсан тарафындан билинмеси керекли энъ биринджи акъикъаттыр. Вакътыны бош ве керексиз шейлернен ольдюрген инсан, бу акъикъатны анъламагъандыр ве ольген сонъ, пешманлыкъ косьтерип, «ах, дюньягъа къайтып эки рекят намаз къылса эдим!», дер. Иште, бойле инсанлар акъкъында Юдже Мевлямыз «Аср» суресининъ экинджи аетинде: «Шубесиз, инсан зарардадыр», деп бу инсанларнынъ озьлерине такъдир этильген омюрлерине зиян кетиргенлерини хабер эттилер. Ахирет куню бу инсанлар ичюн не мал-мульк, не инсанлар арасындаки мевкъи, не де таныш-билишлер ярдым этемез. Ярдым этеджек шей, бир тек имандыр.
Иште, иман, къуртулушнынъ энъ биринджи анахтарыдыр ве «Аср» суресининъ экинджи акъикъатыдыр. Юдже Къуран бу акъикъатны бойле хабер эте:
«О (Дженнет), Аллахкъа ве онынъ пейгъамберлерине иман эткенлер ичюн азырлангъандыр…» («Хадид» суреси, 21-джи ает). Севгили Пейгъамберимиз (с.а.в.) бир хадис-и шерифлеринде шойле буюрдылар:
«Ля иляха илляллах Мухаммеду’р-расулюллах» деген кимсеге Джеэннем атеши харам олур» (Муслим). Башкъа хадисте Севгили Пейгъамберимиз (с.а.в.) шойле буюрдылар:
«Ким ихляснен, ачыкъ юрекнен, ля иляха илляллах десе, Дженнетке кирер. (Сахабелерден бириси): «Ачыкъ юректен» не демектир?», деп сорагъанда, (Пейгъамберимиз (с.а.в.): «Бу сёзлерни айткъан кимсени харамлардан узакълаштырмасыдыр», деп джевап бердилер» (Табераний).
Азиз къардашларым!
Иман этмеден мусульман олмакъ насыл имкянсыз исе, салих амель ишлемеден юрекнинъ темиз олмасы да ойле имкянсыздыр. Бунынъ ичюн «Асыр» суресининъ учюнджи акъикъаты:
«Салих амеллер ишлегенлер», деп буюрыла. Салих амеллернинъ энъ хайырлысы Аллахнынъ энъ чокъ севген ве инсанларгъа эмир эткен намаз, ораза, зекят ве хадждыр. Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.в.) бир кудси хадисте шойле буюрдылар:
«Ким Меним вели (якъын) къулума душманлыкъ этсе, Мен онъа дженк илян этерим. Къулумны Манъа якъынлаштыргъан ве энъ чокъ Бегенген шейим, онынъ фарз къылгъаным шейлерни эда этмесидир. Къулум Манъа нафиле ибадетлернен якъынлашмагъа девам этер ве севгиме иришир. Оны севген сонъ, эшиткен къулагъы, корьген козю, туткъан эли, юрьген аягъы олурым. Менден бир шей истесе, оны берерим, къуртулмагъа истесе, къуртарырым. Джаныны алмада ве севмеген шейлеринде онынъ янында олурым» (Бухарий).
«Асыр» суресининъ дёртюнджи акъикъаты, «Акъны тевсие эткенлер», яни эр даим акънынъ, керчекнинъ янында ер тутып, догъру сёзлю олып, инсанлар арасында адалетнен хукюм корюп, Аллахнынъ эмирлерине давет этип, харамлардан тенбиелеген кимселердир. Иште, бу ёл, тирнекли ве къыйын ёлдыр, чюнки эр вакъыт сабырлы олмакъны талап эте. Бу да энъ сонъки, бешинджи акъикъаттыр. Яни, «Сабырны тевсие эткенлер». Ата сёзюмизде де айтылгъаны киби: «Сабырнынъ тюбю — сары алтындыр».
Раббим, заманнынъ къыйметини анълап, иман нурунен яшап, хайырлы амеллер ишлеп, акъ ве акъикъаттан айырылмайып, бу ёлда сабыр костермеге эпимизге насип эйлесин. Амин!