Джами ве джемаат адабы

Ислям динимиз бирлик-бераберликке буюк эмиет бере. Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.с.) бир хадис-и шерефинде бойле буюргъан: «Джемаат, бирлик ве бераберлик – рахметтир, янъгъызлыкъ исе, – азаптыр» (Суютий).
Динимиз мусульманларнынъ бирлик ве бераберлигине кетиреджек ишлерни эмир этип, бирликни бозгъан шейлерни ясакъ эте. Бир шеэрде я да койде яшагъан мусульманларнынъ куньде 5 вакъыт намазны джемаатнен къылмалары да бу хусуснен алякъалыдыр. Хадис-и шерифке коре, «Койде ве чёльде 3 инсан бир арада олып да, намазыны джемаатнен къылмаса, шейтан мытлакъ оларнынъ арасына кирип, Аллахны анъмакътан узакълаштырыр. Бойле экен, джемааткъа сарыл, сакъын джемааттан айырылма. Чюнки сюрюден айырылгъан къойны къашкъыр ашай» (Эбу Давуд).
Джемаатнен къылынгъан намазнынъ янъгъыз къылынгъан намаздан савабы къат-къат зиядедир. Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.с.) бойле буюргъан: «Бир кимсенинъ джамиде джемаатнен къылгъан намазы иш еринде ве эвинде тек башына къылгъан намазындан йигирми къат даа саваплыдыр. Бир кимсе гузельдже абдест алып, сонъра намаз къылмакъ ичюн джамиге кетсе, джамиге кельгенине къадар аткъан эр адымы ичюн бир дередже юксельтилир ве бир гунахы багъышланыр. Джамиге келип, намаз къылмакъ ичюн анда тургъаны сюредже, тыпкъы намаз къылгъаны киби савап къазаныр. Биринъиз намаз къылгъан ерден айырылмагъаны, кимсеге эзиет этмегени ве абдестини бозмагъаны къадар мелеклер онынъ ичюн: «Аллахым, онъа мерхамет эт! Аллахым, оны багъышла! Аллахым, онынъ тёвбесини къабул эт!» – деп, дуа этер» («Риязу’с-салихин», l, 127).
Башкъа бир хадисте исе, джемаатнен къылынгъан намаз тек башына къылынгъан намаздан 25 дередже, базы риваетлерде исе, 27 дередже даа саваплы олгъаны бильдириле (Муслим).
Асылында, джамиге кетмек ибадет дегиль – весиледир, себептир. Асыл ибадет – джамиде намаз къылмакътыр. Анджакъ динимизде ибадет этмек савап олгъаны киби, ибадетке кетирген амель ве адымлар да саваплыдыр. Шу себептен, насыл джамиде джемаатнен намаз къылмакънынъ савабы олса, джамиге келип-кетмек де саваплыдыр. Сахабелер беш вакъыт намазларыны Ресулюллах иле бирликте джамиде къыла эдилер ве тек базыда, муим себеплерден джамиге кельмеген куньлери олгъан.
Джамиде джемаатнен бирликте фарз намазларны къылмакъ саваплыдыр. Нафиле намазлары исе, эвде къылына биле. Пейгъамберимиз (с.а.с.) бойле буюргъан: «Фарзлар тышында фазилетли намазынъыз эвинъизде къылынгъан намаздыр» (Тирмизий).
Къадынларгъа исе, эвлеринде, озь одасында намазларны къылмакъ даа саваплыдыр. Бунынъ акъкъында Пейгъмберимиз бойле айткъан эди:
«Къадынларынъызгъа джамиге бармагъа ясакъ этменъиз, амма эвлери олар ичюн даа гузельдир» (Эбу Давуд, т.1, стр 100);
«Къадын ичюн энъ гузель месджит – эвидир» (Ахмед, «Муснед», т. 1, стр 297; Хаким, «Муснед», т. 1, стр 209).
Девамы бар…