Ислям дини къадынны энъ юксек дереджеге чыкъарды. Ислям дини къадынгъа берген эмиети ич бир динде корюльмеген. Аллаху Тааля инсанны эркек ве къадын оларакъ яратты ве онъа джынсыны сайлав акъкъыны бермеди. Раббимиз бу меселеде ирадесини бойле бильдире: «Коклернинъ ве ернинъ акимиети Аллахнынъдыр. О, тилегенини ярата. Тилегенине къыз бала, тилегенине де огълан бала бере. Я да о балаларны огълан ве къыз оларакъ, чифт бере; тилеген кимселерни де къыcыр япа. Шубесиз, О, эр шейни билиджи, эр шейге кучю етиджидир» («Шура» суреси, 42/49-50).
Инсанлар арасында эркек оларакъ яратылмакънынъ бир устюнлик олгъаны къабул этилип кельген. Амма Аллах къатында вазиет бойле дегиль. Яратылышта тенъ олгъан къадын ве эркек арасындаки устюнлик яратылыш оларакъ дегиль, Аллахтан сакъынув (такъва) саасындадыр. Юдже Раббимиз бойле буюра: «Эй, инсанлар! Шубе ёкъ ки, Биз сизни бир эркек ве бир къадындан яраттыкъ ве бири-биринъизни таныманъыз ичюн, сизни миллет ве къабилелерге айырдыкъ. Аллах къатында энъ къыйметли олгъанынъыз, Онъа къаршы кельмектен энъ чокъ сакъынгъанынъыздыр. Шубесиз, Аллах эр шейни билиджи, эр шейден хабердардыр» («Худжурат» суреси, 13).
Бильгенимиз киби, Ислямиеттен эвель инсанлыкъ, умумий оларакъ, бир джаиллик ичинде эди. Окъумагъа, язмагъа бильгенлер ёкъ дейиледжек къадар аз эди. Инсан акъларына риает этильмей эди. Кучьлю олгъанлар зайыфларны эзе эди. Акъларынынъ аман-аман эписинден махрум къалгъан къадын, санки бир эшья киби, алынып, сатыла эди. Бир къорантада огълан бала догъулса, эр кес севинип байрам эте эди. Лякин, къорантада бир къыз бала догъулса, бу – къорантасы ичюн пек буюк бир кедер эди. Шу себептен къыз балаларны тири-тири топракъкъа комип ольдюрмек – адет алына кельген ве бу аджыныкълы алны кимсе токътатып оламай эди. Бойлеликнен, Ислям къадынны шойле бир алдан къуртарды.
Пейгъамберимиз къыз балаларнынъ ахлякълы бир шекильде етиштирильмеси мевзусында бир хадисинде: «Ким де ким эки къыз баласыны пишкинлик яшына къадар осьтюрип, тербие этсе, Къыямет куню о кимсенен мен бойле ян-яна оладжакъмыз», – буюраракъ, эки ян пармагъына ишарет эткен.
Бир чокъ ает ве хадислерде къадынларгъа нисбетен гузель давранмамыз истениле. Бу меселенен багълы бир аетте: «Оларнен (къадынларнен) эйи кечининъ», – буюрылгъан («Ниса» суреси, 4/19 ает). Пейгъамберимиз де озь хадислеринде бойле буюра: «Муминлернинъ (иман джеэтинден) энъ мукеммели ахлякъы энъ эйи олгъаныдыр. Энъ хайырлынъыз къадынларгъа нисбетен хайырлы олгъанынъыздыр» (Тирмизий). Башкъа бир хадисте: «Бир кимсе къадынына ачув ташымасын. Онынъ бир табиатыны бегенмесе, башкъа бир табиатыны бегенир», – буюргъан (Муслим).
Ает ве хадислер бизге къадынларнен насыл кечинмек керек олгъаныны косьтере. Котек я да акъарет этмекнен къадынны озь истеген шекильге сокъмакъ мумкюн олмагъаныны бильдире. Бундан да башкъа, ачув ве шиддет ерине йымшакълыкъ ве муляйимлик ёлуны тутмакъ тевсие этиле. Къадынгъа анджакъ бу ёлнен якъынлашмакънынъ ве онъа тесир этмекнинъ мумкюн оладжагъы анълатыла. Керчектен де, инсанларнен яхшы кечинмекнинъ ёлу арекетлеримизде мерхаметли олувымызгъа багълыдыр.
Ислям динининъ къадынларгъа не къадар къыймет бергенини косьтерген хусуслардан бири де, оларнынъ аналыкъ сыфатыдыр. Ислям дининде урьмет косьтерильмеси керек варлыкъларнынъ башында аналар анъыла. Шу себептен, Аллахкъа итааттан сонъ, ана акъкъы даима экинджи ерде тутула. Юдже Раббимиз бойле буюра: «Биз инсангъа, ана-бабасына эйи давранмасыны тевсие эттик. Чюнки анасы пек чокъ сыкъынтыларгъа даянып, оны ташыды. Сюттен айырылувы да эки йыл ичинде. (Иште, бунынъ ичюн) эвель Манъа, сонъра да ана-бабанъа шукюр эт деп, тевсие эттик. Къайтыш анджакъ Манъадыр» («Лукъман» суреси, 14 ает).
Севгили Пейгъамберимиз Мухаммеднинъ (с.а.с.) Веда хутбесинде айткъан бу гузель сёзлернен сёзюмни битирмек истейим:
«Эй, инсанлар! Къадынларнынъ акъларына дикъкъат этменъизни, бу хусуста Аллахтан къоркъманъызны тевсие этем. Сиз къадынларны Аллахнынъ эманети оларакъ алдынъыз; оларнынъ намусларыны ве иффетлерини Аллах адына сёз берип, озюнъизге элял эттинъиз. Сизинъ къадынлар устюнде акъкъынъыз, оларнынъ да сизинъ устюнъизде акълары бар».
Мерьем Сулейманова