Инсан аятынынъ буюк бир къысымыны юкъу ичинде кечире. Юкъу Аллах тарафындан берильген бир ниметтир. Биз бир кунь биле юкъусыз къалсакъ, башымыз агъырмагъа башлай ве озюмизни ярамай ис этемиз. Къуран-и Керимде Аллаху Тааля «Рум» суресининъ 23 аетинде бойле буюра: «Гедже ве куньдюз юкъунъыз да Онынъ (Аллахнынъ) аетлеринден (муджизелериндендир)»
Пейгъамбер (с.а.в.) юкъу – олюмнинъ ярысы, деп буюра. Юкълагъанда корьгенимиз бизни башкъа бир алемге алып кете, бунъа тюш я да руя деп айтамыз. Тюш манасына кельген «руя» сёзю Къуран-ы Керимде бир къач ерде кече. Бунынъ мисали Хазрет-и Юсуф (а.с.)… О кичкене олгъанда, тюш (руя) коре, тюшюни бабасы Якъуб (а.с) табирлей. Юсуф (а.с.) буюген сонъ, озю де руяларыны ачыкъламагъа башлай. Зиндан аркъадашларына ве, сонъунда, Фиравуннынъ тюшюни ачыкълай. Бойледже, Мысырда пек чокъ денъишмелер мейдангъа келе. Бунынъ акъкъында этрафлыджа Къуранда, «Юсуф» суресинде буюрылмакъта.
Пейгъамберимизге (с.а.с.) вахий кельмеден эвель, о алты ай девамында садыкъ руялар коре эди. Яни тюшюнде корьгенлери аятта керчек ола эди. Алимлер садыкъ тюшлерни вахий чешитлерине кирсетелер.
Пейгъамберимиз (с.а.с.) хадис-и шерифлеринде бизге руялар акъкъында бильгилер берген. Хадислерге эсасланып, тюшлерни огренген алим Ибн Сирин оларнынъ учь чешитке болюнгенини анълаткъан.
Бириджиси, – бу рахманий я да садыкъ олгъан тюшлер. Булар Аллах тарафындан кельген руялардыр. Инсан гедже не корьсе, куньдюз бу керчеклеше. Пейгъамберимиз (с.а.с.) бир хадисиснде бойле буюргъан: «Ахирет кунюне якъынлашкъанынен муминлернинъ тюшлери даа зияде керчек олур» (Муслим).
Тюшлернинъ экинджи чешити – нефсаний руялар. Яни бу инсаннынъ рухиятындан кельген тюшлер. Меселя, инсан куньдюз ненен огърашса, гедже де буны корер. Бу чешит тюшлер хаяллар дюньясынен багълыдыр. Меселя, акъшам тузлу балыкъ ашагъан кимсе тюшюнде сув корер.
Руяларнынъ учюнджи чешити – шейтанийдир. Бу къоркъунчлы тюшлердир. Бойле тюшлернен шейтан инсаннынъ фикирлерини къарыштыра, умютлерини ёкъ этмеге тырыша. Ярамай тюшлерни корьгенимиз алда Пейгъамберимиз (с.а.с) башкъаларгъа тюшни анълатмамагъа ве «Эузу билляхи мине’ш-шейтани’р-раджим» айтып, Аллахтан ярдым сорамагъа тевсие эткен эди. Иншаллах, бойле руялар инсангъа зарар бермез.
Тюшлеримиз акъкъында тариф этмесек, даа гузельдир, амма айтсанъыз, «Корьгеним меним ичюн хайыр-эйиликке олсун» деп айтмагъа тевсие этиле.
Айше Дуран