Март 21-22 куньлерини багълагъан гедже – мубарек Мирадж геджесидир. Келиме оларакъ «юксельмек, юксекке чыкъмакъ, юксельмеге ярдым эткен васта» анъламларына кельген Мирадж, инсанлыкънынъ къуртулышы ичюн ёлланылгъан Севгили Пейгъамберимизнинъ, Юдже Аллахнынъ сонъсуз къудретининъ эсерлерини сейир этип, Онынъ хузурына юксельгени мукъаддес ве маневий бир ёлджулыкъ, кяинатнынъ Юдже Яратыджысынынъ давети узерине керчеклешкен муджизевий бир корюшмедир.
Юдже Аллах ёллагъан пейгъамберлерини теблигъ вазифесинен баш-баша быракъмагъан, оларгъа вахий иле ёл косьтергени киби, заман-заман чешит тюрлю муджизелер иле де ярдым берди. Иште, Пейгъамберимиз Хазрет-и Мухаммеднинъ (с.а.с.) энъ буюк муджизелеринден бири де – Мирадж адисесидир.
Мирадж хиджреттен бир бучукъ йыл къадар эвель, тахминен милядий 621 сенеси, къамерий такъвимге коре, Реджеп айынынъ 27-нджи геджесинде, Пейгъамберимизнинъ эмджеси Эбу Талиб иле апайы Хазрет-и Хатидженинъ вефат эткени, мушриклернинъ баскъылары арткъаны, Таиф зияретинде уджумгъа огърагъаны ве мушриклернинъ сыкъыштырмаларына даянамагъан базы мусульманларнынъ Хабешистангъа кочьмек зорунда къалгъаны бир заманда мейдангъа кельди. Иште, бойле бир вазиетте Юдже Аллах Пейгъамберини Мирадж иле мукяфатландырды. Бир гедже вакъыты буюк мелеклерден Джебраиль (а.с) Пейгъамберимизни «Буракъ» адындаки бир васытанен Меккедеки Месджид-и Харамдан Къудустаки Месджид-и Акъсагъа алып барды. Ичинде бир чокъ икмет ве иляхий сырлар олгъан бу гедже «Исра» суресининъ биринджи аетинде бойле анълатыла:
«Бир гедже онъа аетлеримизден бир къысымыны косьтерейик дие, (Мухаммед) къулуны Месджид-и Харамдан этрафыны мубарек эткенимиз Месджид-и Акъсагъа алып баргъан Аллах нокъсан сыфатлардан узакътыр; О, акъикъатен эшитиджи, корюджидир».
Месджид-и Акъсадан сонъраки Мирадж ёлджулыгъы акъкъында бильгилеримиз Пейгъамберимизнинъ хадис-и шерифлерине таянмакъта. Бу мевзудаки хадислерде Пейгъамберимизнинъ Джебраиль (а.с.) рефакъатында, ич бир инсангъа насип олмайджакъ бир шекильде, заман ве ер ольчюлерине уймагъан алда, коклерге юксельгени, онъа пек чокъ маневий макъам ве вазиетнинъ косьтерильгени, ниает, Юдже Аллахнынъ хузурына чыкъкъаны кенъиш бир шекильде анълатыла (Кенъиш бильги ичюн бакъынъыз: Бухарий, «Бедъу’ль-халькъ», 6; Муслим, «Иман», 264). Айрыджа, Мираджнынъ сырларынен толу бу болюми «Неджм» суреси 53/5-18 аетлеринде бойле анълатыла:
«Оны кучьлю-къуветли ве устюн яратылышлы бири (Джебраиль) огретти. Сонъра, энъ юксек уфукъта олгъанда, асыл шекилинен догъруланды. Сонъра (Мухаммедге) якъынлашты дегенде, даа да якъынлашты. О къадар ки, (бирлештирильген) эки яй арасы къадар, атта, даа да якъын олды. Бундан сонъ, Аллах къулуна вахийини бильдирди. (Козьлеринен) корьгенини къальби яланламады. Онынъ корьгенлери акъкъында шимди онынънен тартышаджакъсынъызмы? Ант олсун, оны Сидрету’ль-Мунтеханынъ янында эвельде бир кере даа корьген эди. Мева дженнети де онынъ янындадыр. Сидрени къаплагъан шей оны къаплагъан эди. Козю къыйыгъындан бакъмады ве сынъырны ашмады. Ант олсун, О, Раббининъ энъ буюк аетлеринден бир къысмыны корьди».
Пейгъамберимизнинъ энъ маналы ве энъ буюк муджизелеринден бири олгъан Мирадж Ресулюллахнынъ шахысында инсанлыкънынъ огюне ачылгъан сынъырсыз бир юксельме уфугъыдыр. Бу адиседе маддий ве маневий юкселишке, бутюн алчакъ дуйгъулардан, эр тюрлю ярамайлыкълардан арынып, керчек къуллукъкъа, энъ юдже дереджеге иришмеге мумкюн олгъанына ишарет бар.
Мирадж геджесининъ мусульманлар ичюн муим нетиджелеринден бири, ич шубе ёкъ ки, Ислям динининъ темель диреги ве муминлерге бир Мирадж эдиеси олгъан намаздыр. Онынъ ичюндир ки, «Намаз мумининъ Мираджы» олгъандыр. Насыл ки, Севгили Пейгъамберимиз (с.а.с.) Мираджда васталардан арынып, Мевлясынен корюшкен олса, мумин де намазда вастасыз, догърудан Раббининъ хузурына чыкъа, ялынъыз Онъа къуллыкъ этме ве ялынъыз Ондан ярдым истеме фурсатыны къазана. Айса, мумин куньде беш вакъыт намазыны дикъкъатнен ве хушу ичинде къыладжакъ олса, о намаз онынъ ичюн бир Мирадж олур ве къул онен Хакъкъа ёл тапар.
Мираджнынъ дигер бир эмиетли нетиджеси – «Бакъара» суресининъ сонъ эки аетининъ назиль олмасыдыр. «Аменеррасулю» деп анъылгъан ве ятсы намазындан сонъра окъулгъан бу мубарек аетлерде иляхий эмирлер къаршысында мытлакъ итааткъа ёнельген муминлернинъ инанчларындаки садакъатлары ифаде этиле.
Мираджнынъ бир башкъа нетиджеси исе, Хазрет-и Пейгъамбернинъ умметинден Аллахкъа ширк къошкъанлар тышындакилернинъ афу этиле биледжеклерининъ ваде этильмесидир. Инсан билип я да бильмейип гунах япа биле. Ишлеген гунахлардан себеп пешманлыкъ дуйып, Аллахтан афу тилемек – бир даа бу гунахны ишлемемек шартынен, ишленген гунахларны силе биле. Бу мевзуда Къуран-ы Керимнинъ «Ниса» суреси 48-инджи айетинде бойле буюрыла: «Аллах озюне ортакъ къошулувыны асыл багъышламаз; бундан башкъасыны (гунахларны), истеген кимсеси ичюн багъышлар. Аллахкъа ортакъ къошкъан кимсе буюк бир гунах (иле) ифтира эткен олур».
Бу гедже дюньяда инсанларнынъ пек буюк арзу ве истеклери себебинден къаршылашкъанлары сыкъынтылардан къуртулмакъ ичюн, Аллахнынъ сонъсуз мерхаметине сыгъынмакънынъ ве инсанлыкънынъ къуртулышы ичюн Онъа ялвармакънынъ вакъытыдыр.
Бу мубарек гедженинъ ышыгъында бирлик ве бераберлик, къардашлыкъ ве ярдымлашма, севги ве сайгъы киби дуйгъуларымызны пекитейик. Эр йылнынъ Мирадж геджесинде Месджид-и Акъсанынъ бизлер ичюн эмиетини ве шимдики алыны эр вакъыт акъылымызгъа кетирейик.
Юдже Раббим джумлемизге Мирадж геджесини мубарек этсин.
Ремзи КЪУРТДЕДЕ