Пачавра багълама хурафеси, Шималий ве Орта Асиянынъ эски динлери олгъан шамагизмге махсус олгъан муим ишлерден биридир. Шаманист тюркий миллетлернинъ инанчларына коре, эр дагънынъ, эр чокъракънынъ, голь ве озенлернинъ, терек ве къаяларнынъ «изи» саиплери бардыр.
Земаневий Алтайлы Шаманистлернинъ инангъанлары «Изилер», Коктюрклернинъ къалгъан языларда эписине умумий шекильде «ЕР-СУВ» айтылгъандыр. Коктюрклер, бу «ЕР-СУВ» денильген рухлар оларны къорчалагъанлары, деп беллей эдилер. Оларнынъ инанчларына коре, бу «ИЗИ»лер инсанлардан къурбан истейлер. Къурбан этмегенлерге зарарлары тие биле. Лякин бу рухларны, бир пачавра парчасы, бир къач ат къылы, атта къурбан ниетинен атылгъан бир таш парчасынен мемнюн этмек мумкюн.
Иште, тюркий миллетлер мусульман олгъандан сонъ да, бу адетлерини бус-бютюн ташлап оламагъанлары ичюн, тереклерге, къаяларгъа ве тюрбелерге йип ве пачавра багъламасы девам эте. Къырымда да бунынъ мисаллерини тапмакъ мумкюн. Лякин бойле бир адет Ислямда ёкътыр.
Даа зияде бу тереклер ве сув ерлери, баласы олмагъан я да баласы хаста олгъан ханымлар тарафындан зиярет этиле. Языкъ ки, бир чокъ къадын, бу ерлерге дуа этип, терекке йипини багъласа, сувгъа парасыны атса, агъырякълы къаладжагъына инаналар. Бир талайы да бу шекиль тереклерге без багъласа, хасталыкълардан къуртуладжагъына умют эте. Ислям дининде бу инанчлар эм янълыш, эм де ясакътыр. Озюни балтадан къорчалап оламагъан терекке инанмакъ инсанны ширкке кетире биле. Унутманыз, Али Имран суресининъ 19 аетинде айтылгъаны киби, Аллахнынъ къатында кечерли тек дин Ислямдыр, ве «Фатиха» суресинде де айтылгъаны киби, биз тек Аллахкъа ибадет этип, бир тек Ондан ялварып сораймыз. Аллах кимсени догъру ёлдан айырмасын…
Раим Гъафаров