«Аллахнынъ ризасыны къазанып, хызмет эткен аиле олмагъа ниетимиз бар. Экинджиден, миллетимизге, джемиетимизге файдалы олмагъа арзу этемиз. Бизим вазифемиз – медресемизни ве диний бильгилернинъ эмиетини халкъымызгъа танытмакътыр», – дейлер Къалай медресесининъ дин оджалары, Шаип ве Зоре Сулеймановлар. Окъув мевсимининъ башланувы мунасебетинен сухбетимизни Къалай медресесининъ дин оджалары иле кечирдик. Яш къорантанынъ макъсадлары, медресе аяты иле якъынджа таныш олмагъа теклиф этемиз.
Шаип оджа! Сиз Къырымнынъ екяне Ислям медресесинде чалышасынъыз. Бунен гъурурланасынъызмы?
Шаип Сулейманов: Асылында, медреседе чалышмакъ – Аллахнынъ динине хызмет этмек демектир. Бунынъ ичюн, биринджиден, месулиет дуям ве анълайым ки, бойле хызмет – шерефтир. Бу йылдан башлап, медресемиз эки йыллыкъ системасына кечти. Абитуриентлернинъ мектепте 8-инджи сыныфны битирип, 20 яшыны толдургъанына къадар медресеге кирмеге чарелери бар. Эки йыл ичинде имам-хатип ве дин оджасы зенаатыны эльде этелер. Битиргенинен джамилерде имамлыкъ япа билелер ве дин оджасы оларакъ чалышмагъа акълары пейда ола. Медресемиз эм огълан балаларны, эм де къызларны окъута. Къуран, хадис, фыкъых, сиер, къырымтатар тили ве башкъа фенлер огретиле. Нетиджеде, талебелеримиз бирден эм мектепни, эм де медресени битирелер.
Медресе ачылгъан ильк йыллары чокъусы оджалар Тюркиеден келе эди. Шимди исе, медреседе чалышкъан оджаларнынъ эксериети къырымтатарлардыр. Кенди талебелеринъизни келеджекте насыл коресинъиз? Бу несиль келеджекте Къырымда Ислям тахсилини инкишаф эте биледжекми?
Шаип Сулейманов: Эльбетте, Тюркиеден кельген оджалар сагъ олсунлар, узун заман девамында бизге диний саада етишмеге ярдымджы олдылар. Даа догърусы, халкъымызнынъ кечмишинде унутылгъан медресе системасыны джанландырдылар, урлукъ сачтылар. Шимди медресемизде дерс берген оджалар эвель Тюркиеден кельген оджалардан дерс алгъанлар. Бугунь Къырымдаки диний маариф озь кучюмизнен алып барыла. Медреселеримиз Къырымда алий диний окъув юртларыны ачмагъа земин азырлай ве, бунен берабер, Къырымнынъ имамларгъа олгъан ихтияджыны ерине кетире.
Бу йыл окъушкъа киргенлернинъ сайысы не къадар олды? Асылында, медресеге кирмеге истегенлернинъ сайысы артамы?
Шаип Сулейманов: Бу йыл медресеге окъумагъа киргенлернинъ сайысы огъланлардан 20 талебеге якъын, къызлардан исе, 12 талебе. Кечкен йылларгъа коре, талебелернинъ сайысы бираз артты, амма, эльбетте, Къырым ичюн бу сайы аздыр ве, инанам ки, якъын йылларда шу косьтергич зияделешир.
Тахсилинъиз акъкъында тариф этинъиз.
Шаип Сулейманов: Мен мектепте 8-инджи сыныфны битирип, бизим Къалай медресемизге окъумагъа кирдим. 3 йылдан сонъ шу медресени битирдим. Сонъ Таврия Миллий Университетинде окъуп, фарс тили факультетини битирдим. 2015 сенеси Русие Ислям Институтында теология магистри тахсилини алдым.
Зоре Сулейманова: Мен 9-джы сыныфтан сонъ медресеге кирдим, 2015 сенеси оны битирдим. Бу йыл исе, Къазандаки Русие Ислям Институтында теология факультетининъ мезуны олдым.
Зоре оджа, сиз де бир вакъытлары Къалай медресесининъ талебеси эдинъиз. Айны окъув юртунда ким олып чалышасынъыз?
Зоре Сулейманова: Эльбетте, бир заманлары бу медресенинъ талебеси эдим. Керчек айтсам, бу окъув йыллары – аятымнынъ энъ парлакъ йыллары эди. Медресени битирген сонъ, алгъаным илимнен Аллах ризасы ичюн бирден инсанларнен пайлашмагъа истейсинъ. Учь йыл эвельси акъайымнен медресемизге хызмет этмеге кельдик. Мында дин оджасы оларакъ чалыша эдим. Шимди исе, экинджи къызымыз догъгъан сонъ, декретке чыкътым. Амма, иншаллах, якъынларда кене чалышмагъа умют этем.
Талебелеринъиз акъкъында тариф этинъиз.
Зоре Сулейманова: Къыз медресесинде тата-къардашлыкъ, севги муити. Къызлар ана-бабаларыны быракъып, башкъа бир ерге илим алмагъа кетелер. Энъ башында, бу олар ичюн къолай дегиль. Базыда сагъыналар, агълайлар. Мен де буны кечкен эдим. Онынъ ичюн мен дерс девамында оларнен якъын олмагъа тырышам. Джан сыкъкъан вазиетлерде биз татлы маса этип, сухбетлешемиз. Мезунларымызнен де аля даа телефонлашамыз, олар бизни ара-сыра зияретке келелер.
Фикиринъиздже, бугуньки джемиетнинъ мусбет ве менфий тарафлары насыл? Джемиетте нени денъиштирмеге истер эдинъиз?
Шаип оджа: Джемиетимиз манивияткъа мухтадж. Манивият инсанны Раббине багълагъан бир шей. Эгер озюмизден башлап, бильгилеримизни яшасакъ ве манивиятымыз юксельсе, джемиетимиздеки проблемаларнынъ чокъусы чезиледжек.
Сизинъ эки баланъыз бар. Бала тербиесинде насыл эсас къаиде ве принциплеринъиз бар?
Зоре оджа: Энъ эсасы, эльбетте, оларны дин муитинде осьтюрмеге истеймиз. Балалыкътан бизни ким яратты, насыл макъсат иле? Буны бильсинлер. Ве экинджиси – миллий менлигимизни ашламагъа тырышамыз. Бу эки хусускъа эмиет беремиз.
Окъуйыджыларымызгъа насыл тилеклеринъиз бар?
Шаип ве Зоре Сулеймановлар: Пейгъамберимизнинъ (с.а.с.) хадис-и шерефинде айтыла ки: «Эр бир мусульман ичюн окъумакъ фарздыр!». Башкъа хадисте буюрыла ки: «Илимни мезаргъа къадар огренинъиз». Бу илимни сахих, ишанылыр менбалардан алмакъ керек! Биз бунынъ ичюн чалышамыз, ве сизни медресемизде беклеймиз! Алгъан сахих бильгилернен яшамагъа ве оларны келеджек несиллерге ашламагъа насип этсин!
Эвелина Аблязова