Бугуньки субетдешимиз, миллетимизнинъ келеджеги ве бугуньки вазиети акъкъындаки фикирлеринен пайлашты…
Къырым Муфтисининъ ярдымджысы Раим Гъафаров.
Раим оджа, билемиз ки, имамлыкъ фаалиетинден эвель сиз тиджаретнет огърашып, фаркълы девлетлерде чалыштынъыз…
Тюркиеде окъугъан вакъытларымда бир ширкетте тыш тиджарет мудири олып чалышмагъа башладым, бунынъ саесинде дюньянынъ бир чокъ ерини вазифем боюнджа зиярет эттим.. Дженюбий Африка, Алмания, Италия, Полония, Чехия, Сербия, Акърусие, Къазахистан, Катар, Дубаи киби ерлерге бармагъа къысмет олды.
«Дин анълайышлары чокълашкъан бу
вакъытларда озь эдждатларымызнынъ
ёлуны, мезхебимизни ве Эхли Суннетни
къорчаламакъ керекмиз!»
Сизинъ омюр ёлунъыз диний фаалиетнен багълы олгъаныны не заман анъладынъыз?
15 яшында олгъанда, диний тасиль алмакъ ичюн, Тюркиеге кеттим, озюмни фаркълы сааларда тапмагъа тырыштым. Амма эр кеснинъ къадер адында бир баш язысы бардыр. Озюмни башкъа бир ишке атсам, аят бир сильтем берип, мени кене озь ёлума къайтара эди. Бу ёлнынъ меним ёлум олгъаныны даа зияде мында, Къырымда, анъладым, чюнки къайткъан сонъ, мында оджаларгъа, имамларгъа ихтиядж бар олгъаныны корьдим.
Кендинъиз акъкъында тариф этинъиз… Не ерде догъдынъыз, тасильни къайда алдынъыз?
1982 сенеси Самаркъанд шеэринде догъдым. Бабам музыка дерси оджасы, анам ресим оджасы олып чалыштылар. 1990 сенеси Къырымгъа, къартбабаларымнынъ яшагъан Акъ-Шейх районына келип ерлештик. 1997 сенеси Муфтилигимиз тешкиль эткен имтиандан кечип, Тюркиеге окъумагъа кеттим. Анда Имам-Хатип лицейинде, ондан сонъ Иляхият факультетинде ве аспирантурада окъудым. Эвлийим, огълум бар. Омюраркъадашым да Муфтиликте чалыша. Озюмизни буюк Муфтият къорантасынынъ бир парчасы, деп саямыз.
Сиз, эсасен, Къырым, Ватаннен багълы шиирлерни язасынъыз. Сизни не ильхамландыра? Энъ севимли дёртлюгинъиз бармы?
Омюр бою бир чокъ ерни барып корьдим, фаркълы ерлерде яшадым ве анъладым ки, эр кеснинъ озь Ватаны бар. Къартбабаларымыз бизни бошуна мында къайтармады. Шиирлеримде, Къырымгъа севги ашламагъа тырышам. Мени, Къара денъиз, Къырымнынъ эр кошеси ильхамландыра. Бутюн сатырлар юрегимден чыкъкъаны ичюн, эписи къыйметлидир.
«Диний Идаремиз, диний тасиль
алмагъа истегенге эр тюрлю имкянларны
тапмагъа азыр»
Сиз, Къырым Муфтисининъ ярдымджысы олып, имамлар иле чалышасынъыз. Бугунь Къырымда диний маарифнинъ тенденциялары акъкъында тариф этинъиз.
Муфтиятымыз бу ёлда буюк ишлер япа, бугуньде бугунь диний тасиль алмакъ ичюн, ич бир маниа ёкъ десем, янълыш олмаз. Бизим вакъытымызда бойле фырсатлар ёкъ эди. Бугунь хафиз олмакъ истесенъ, ал санъа Хафызлыкъ медресеси, имам олмакъ истесенъ, ал санъа Къалай мед-ресеси бар. Алий тасиль аладжам, десенъ, энъ гузель университетлерде окъумагъа имкянынъ бар. Ёкъ, энди яшым кечти, амма динимни, ибадетимни огренмек истейим, коюмде моллалыкъ япмагъа истейим, десенъиз, «Халкъ медресеси», бутюн джамилеримизде Къуран окъувы курслары чалыша. Къадынлар ичюн Къырымнынъ дёрт кошесинде къадын оджаларымыз дерс бере. Балачыкъларымыз ичюн «Файдалы илим» маариф лейхасы хызмет косьтере. Къырымдаки тасильнинъ йылдызы олгъан «Зынджырлы медресе» де Диний Идаремизге къайтарылды, иншаллах, заман иле бу мешур окъув юрты, эвельде олгъаны киби, тасиль ёлуны айдынлатаджакъ. Диний Идаремиз диний тасиль алмагъа истегенге эр тюрлю имкянларны тапмагъа азыр.
Бугунь имам насыл олмалы?
Имам сабырлы, ферасетли олмакъ керек. Имам джемаатынынъ огюнде оладжакъ, аркъасында дегиль. Ватанында миллетинен берабер олмакъ керек. Энъ муим къыйметлеримизни – динимиз, тилимиз, адетлеримизнинъ къорчаланмасы ичюн, къолундан кельгенини япмалы. Буны япкъанда, кимсенинъ лафындан къоркъмамакъ керек. Япкъан ишини де бир тек Аллах ризасы ичюн япмалы.
«Имамларымыз, Къырымда эзанлар
сусмасын, джамилер чалышсын, деп,
эр вакъыт ог сыраларда ер алдылар»
Имамлар инсанларнен чалышып насыл меселелерге расткеле?
Джемаатнен чалышмакъ пек къыйын, эр кеснинъ табиаты фаркълы, эр кеснинъ сыкъынтылары бар. Аллах эписинден разы олсун. Имамлар озь вазифелерини эйи севиеде эда этмекте. Къырымда эзанлар сусмасын, джамилер чалышсын, деп, эр вакъыт ог сыраларды ер алдылар.
«Къырымда озь-озюни эр джеэттен
таныгъан янъы несиллер
етиштиреджекмиз!»
Миллетимизнинъ келеджегине даир не акъта тюшюнмели?
Тарихкъа бакъынъыз, бир кунь къайтырмыз деп, уйкен несиль Къырым асретинен яшады. Авдет этип ерлештик. Эвлеримизни къурдыкъ. Балаларымыз окъуй, чалыша. Башкъа миллетлернен достане яшап, Ватанымызны эп берабер гузеллештиреджекмиз. Джамилер, мектеплер, медреселер, багъ-багъчаларны къураджакъмыз. Къырымда озь-озюни эр джеэттен таныгъан янъы несиллер етиштиреджекмиз!
Миллетнинъ келеджеги маневий, медений ве маддий тарафтан зенгин олмасы ичюн, эр бир къырымтатары не япмалы?
Эр кес: «Мен бугунь не япабилем, насыл файда кетиребилем», деп тюшюнмек керек. Келеджегимизнинъ гузель олмасы ичюн, бугуньки фырсатларны къулланмагъа, бугуньки кунюмизни гузеллештирмеге тырышмакъ керекмиз. Бутюн сааларда фааль олмалымыз.
Окъуйыджыларымызгъа тилеклеринъиз!..
Эдждатларымызнынъ бизге къалдыргъан
бутюн эманетлерге саип чыкъайыкъ!
Миллетимизге сагълыкъ-селяметлик, акъыл-ферасет, эр девирни гузель этип анъламагъа тилейим. Динимизге, тилимизге, адетлеримизге, эдждатларымызнынъ бизге къалдыргъан бутюн эманетлерге саип чыкъайыкъ! Бирлик-бераберликте озь Ватанымызда яшап, инкишаф этмемизни тилейим!
ЭВЕЛИНА Аблязова