Рамазан оразасынынъ куньлюк аятымызгъа къазандыргъаны муим гузелликлерден бири де сахургъа (темчитке) турмакътыр. Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.в.) сахургъа турып аш ашамакънынъ эмиетини анълатып, сахабелерине тевсие эткендир. «Сахур ашыны ашанъыз, чюнки сахурда берекет бардыр», – деп, буюргъандыр (Бухари, Савм 20).
Башкъа бир хадисте исе: «Хурма, муминнинъ не гузель сахур ашыдыр» – буюраракъ (Эбу Давуд, Сыям, 16), хурманынъ файдасына дикъкъат чеккендир.
Айрыджа, сахурда ашалгъан аш, ораза тутмагъа ярдымджы олур. Пейгъамберимиз: «Куньдюз оразасы ичюн сахур ашындан, гедже намазы ичюн де уйле юкъусындан файдаланынъыз» – деп, буюргъандыр (Ибн Мадже, Сыйам 23).
Гедженинъ сонъунда, яни саба намазына якъын бир вакъытта сахур япылмасы тевсие этиле. Зейд бин Сабит (р.а.) шойле деген: «Биз Расулюллах (с.а.в.) иле бирликте сахур ашы ашадыкъ, сонъра да саба намазыны къылдыкъ» (Бухари, Савм 19).
Эхл-и китап яни еудий ве христианлар иле биз, мусульманларнынъ, оразалары арасындаки буюк фаркълардан бири, сахур суннетидир (Муслим, Сыям 46). Бойледже, сахургъа турып бир ютум сув иле де олса, сахур япмакъ айрыджа бир эмиет къазанмакътадыр.
Сахургъа турып бир шейлер ашап ичмек шарт дегильдир. Тевсие этильгендир, берекеттир ве суннеттир. Яни сахургъа туралмагъан кимсе оразасыны тутабилир, тутмалыдыр.
Ифтар – ораза муддети екюнленген сонъ ашалгъан аштыр. Ифтар ачкъанда, аджеле этмек керектир. Ресулюллах шойле буюргъандыр: «Аллах Теала шойле буюрды: «Къулларымнынъ манъа энъ севимли олгъаны, ораза ачмакъта аджеле арекет эткендир» (Тирмизи, Савм 13).
Рамазанда бир оразалыгъа ифтар бермекнинъ севабы буюктир. Ифтар бермек хусусында Пейгъамберимиз шойле буюрды: «Ким бир оразалыгъа ифтар эттирсе, ораза туткъан къадар севап къазаныр. Ораза туткъаннынъ севабындан да ич бир шей эксильмез» (Тирмизи, Савм, 82).
Пейгъамберимизнинъ айткъанына коре, ораза туткъаннынъ севинеджеги эки ань бардыр: «Бириджиси, ифтар эткен вакъытта севинир, дигери де Раббине къавушкъан вакъытта оразасынынъ къаршылыгъына севинир» (Бухари, Савм, 9).
Ресулюллах оразасыны хурманен ача эди, эгер хурма олмаса, сувнен ача эди. Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.в.): «Сизден биринъиз оразасыны ачаджагъында, хурма иле ачсын. Чюнки о хурма, берекетлидир. Хурма тапалмагъан, сув иле ифтар этсин, чюнки сув темиздир», – деп, буюргъандыр (Эбу Давуд, Сыйам, 21).
Ресулюллах Эфендимиз, ифтар вакъты киргенде, акъшам намазыны къылмадан эвель, бир къач тазе хурма иле ифтар эте эди. Эгер тазе хурма олмаса, бир къач къуру хурма иле оразасыны ача эди. Къуру хурма да олмаса, бир къач ютум сув иче эди.
Мустафа Аджибекиров