Инсан огълу эджелининъ не вакъыт келеджегини бильмегени ичюн хайырлы ишлерде, борджларда ве, энъ муими, Юдже Раббине олгъан борджларында аджеле этмек керек. Борджларны ахиретке къалдырмайып, бу дюньяда къапатмагъа тырышмакъ керек, чюнки ахиреттеки эсап даа буюк ве агъырдыр. Бунынъ ичюн кимнинъ Рамазандан къалгъан борджлары олса, Юдже Раббине олгъан бу борджларыны Шевваль айындан башлап одемеге чалышмакъ керек. Шевваль айы – Ораза байрамынынъ биринджи кунюнден башлана. Къазалары олгъан кимсе учь байрам кунюнде байрам эте, якъынларыны зиярет этип, хайырлай ве бу куньлери ораза тутмай. Байрам куньлеринден сонъ исе, кимнинъ къазасы бар исе, къазасыны, кимнинъ кеффарети бар исе, кеффаретини, ким суннет олгъан Шевваль оразасыны тутмагъа истесе, оны тутмагъа тырышмакъ керек. Рамазан айы тышында тутулгъан ич бир ораза Рамазан оразасынынъ ерини тутмаз, амма борджлу олып, бу дюньядан кетмемели. Пейгъамбер Эфендимиз (а.с.) бир хадисинде бойле буюргъан: «Ким Рамазан оразасынынъ бир кунюни себепсиз ве хаста олмагъаны алда бозса, омюрининъ сонъуна къадар тутаджакъ ич бир ораза онынъ ерини алмаз» (Бухарий). Ким де Рамазан оразасы бозулмасынынъ джезасыны билип, оразаны себепсиз бозса, джеза оларакъ алтмыш кунь ораза тутмакъ керек оладжакъ. Пейгъамбер Эфендимиз (а.с.) Рамазан оразасыны бозгъан бир адамгъа къул азат этмесини, я да эки ай ораза тутмасыны, я да алтмыш фукъарени тойдурмасыны эмир этти (Муслим). Бунынъ ичюн ким биле-биле оразасыны бозса, алтмыш кунь джеза оларакъ, ве бир кунь къаза оларакъ, топлам алтмыш бир кунь ораза тутмакъ керек. Алтмыш куньлюк кеффарет оразасы бир-бири артындан, ара бермеден, тутулмалы. Ким буны япса, дюньяда джезасыны одеген сайылыр ве борджуны одер. Ким япмаса, джезасы ахиретке къалыр.
Пейгъамберимиз (а.с.) бир де Шевваль айына буюк эмиет берип, бу айда алты кунь ораза тута эди. Бир хадис-и шерифинде о, бойле буюргъан: «Ким Рамазан оразасыны тутса, сонъра Шевваль айындан онъа алты кунь къошса, бутюн йыл ораза туткъан киби олур» (Муслим). Башкъа бир хадисте Пейгъамберимиз (а.с.) бойле буюргъан: «Рамазан айында ораза тутмакъ он ай оразалы олмакъ кибидир. Шевваль айында ораза тутмакъ исе, эки ай ораза тутмакъ кибидир. Рамазаннен берабер Шевваль айыны оразанен кечирген кимсе бир йыл ораза туткъан кибидир» (Ибн Хузейме).
Бу мубарек куньлер битмеден ве шейтан омюримизни ве вакъытымызны файдасыз шейлернен толдурмадан, озюмизни ахиретке азырлайыкъ. Хайырлы ишлер япып, савап къазанмагъа аджеле этейик. Намазларымызны ве оразаларымызны эда этип, Раббимизге сыгъынайыкъ. Чюнки туткъан оразаларымыз ве намазларымыз бизлерни ярамай шейлерден къорчалай ве дженнетке кеткен ёлумызны къолайлаштыра. Севгили Пейгъамберимиз (а.с.) бир хадис-и шерифинде бойле буюргъан: «Ораза джеэннем атешинден къорчалагъан бир къалкъандыр» (Бухарий). Бунынъ ичюн эм беденлеримизни, эм де нефислеримизни даима оразанен тербиелемек керекмиз. Чюнки шейтан бизим вуджутларымызда, къанымыз киби, долаша биле. Пейгъамберимиз (а.с.) бойле буюргъан: «Шейтан адамнынъ беденинде къан долашкъаны киби долаша» (Бухарий). Къанны темизлеген ве дамарларны сыкъкъан исе, оразадыр. Бу да шейтаннынъ бизге аким олып, ичимизде долашмасына маниа ола.
Раббим бизлерни шейтаннынъ ийлелеринден ве шерринден къорчаласын!
Ридван Максудов