Бугунь де бугунь бутюн дюнья коронавирус хасталыгъынен курешмекте. Курешнинъ баш силясы исе, эвде отурмакъ ве озюне, якъынларынъа мукъайт олмакътыр. Чюнки, бойледже, хасталыкъкъа огърамакъ ихтималы азлаша. Пейгъамберимиз (с.а.с.) заманында да бутюн дюнья инсанларыны буюк хавфкъа огъраткъан веба (чума) хасталыгъы базы ерлерде чыкъып тура эди. Пейгъамбер Эфендимиз веба олгъан ерге кирмемек ве о ерлерден къачмамакъ тевсиелерини берген эди. Яни бугунь актуаль олгъан карантин режими, атта, 14 асыр эвельси Пейгъамберимиз (с.а.с.) тарафындан тевсие этильди.
Мухаммед Зеркъаний хазретлери «Мевахиб-и ледуннийе» шерхинде бойле буюра:
«Хадис-и шерифте тедавий олунъыз деп буюрылды. Бу хадис-и шерифке коре, олюмге я да бир фарзны терк этмеге себеп оладжакъ хасталыкъларнынъ, ве къальп хасталыкъларынынъ тедавийлеви фарздыр. Башкъа хасталыкъларнынъ тедавийси суннеттир».
«Татарханийе»де де денъиле ки:
«Башкъа чаре олмагъанда, олюмден къуртулмакъ ичюн амелият олмакъ джаиздир».
Хасталыкънынъ себеплеринден къачынмакъ – тевеккюльге маниа дегильдир. Халифе Хазрет-и Умер Шамгъа кете экен. Шамда таун, яни веба хасталыгъы олгъаны акъкъында хабер этиле. Янында булунгъанларнынъ базылары:
– Шамгъа кирмесекми? – дей.
Бир къысмы да:
– Аллаху Таалянынъ къадеринден къачмайыкъ, – деп айткъанлар. Халифе Хазрет-и Умер де:
– Аллаху Таалянынъ къадеринден кене Онынъ къадерине къачайыкъ, шеэрге кирмейик. Биринъизнинъ бир чайыры иле, бир чыплакъ къаялыгъы олса, сюрюсини къайсына ёлласа, Аллаху Таалянынъ такъдири иле ёллагъан олур, – буюра.
Абдуррахман бин Авф хазретлерини чагъырып:
– Сен не дерсинъ? – деп буюра.
О да:
– Ресулюллахтан (алейхи’с-селям) эшиттим: «Веба олгъан ерге кирменъиз ве веба олгъан бир ерден башкъа ерлерге кетменъиз, андан къачманъыз!», – деп буюргъан эди, – дей. (Бухарий, Муслим, Табераний).
Хазрет-и Умер де:
– Эльхамду лиллях, бизим сёзюмиз хадис-и шерифке уйгъун олды, – деп, Шамгъа кирмейлер…
Веба булунгъан ерден тышары чыкъмакънынъ ясакъ этильмесининъ себеби, – сагълам олгъанлар чыкъкъандан сонъ, хасталаргъа бакъаджакъ кимсе къалмаз, эляк олурлар. Вебалы ерде, микроплы ава, веба бациллалары эр кеснинъ ичине ерлешкенден сонъ, къачкъанлар хасталыкътан къуртуламаз ве оны башкъа ерлерге алып кеткен олурлар. Хадис-и шерифте буюрылды ки: «Веба хасталыгъы булунгъан ерден къачмакъ – дженкте кяфир къаршысындан къачмакъ киби, буюк гунахтыр» (Табераний).
Мухйиддин-и Арабий Хазретлери «Футухату’ль-меккийе» адлы китабында:
«Белялардан, телюкелерден кучюнъиз еткени къадар сакъынынъыз. Чюнки такъат етмеген, даяныламагъан шейлерден узакълашмакъ – Пейгъамберлернинъ адетидир», – буюргъан.
Эджели кельген хастанынъ олюмине маниа олунамаз. Анджакъ, олюм хастасынынъ истигъфар окъумасы хасталыкънынъ сыкъынтыларыны алып ташлайджагъы умют этильмектедир.
Асан Усеин