Гипертермия – вуджут сыджакълыгъынынъ артмасы демектир. Гипертермия – беденимизде бир хасталыкъ башлагъаныны, бир де бир шейнинъ вуджудымызгъа кедер эткенини бильдирген симптомлардан биридир.
Артыкъ 2020-нджи сененинъ кузюне етип кельдик. Белли олгъаны киби, баарьден берли бизим улькемизде коронавирус пандемиясы олгъаны илян этильди. Яздан сонъ хасталарнынъ сайысы артты. Хаста инсанлар энъ узакъ койлерде биле пейда ола. Берильген статистика боюнджа 80 файызымыз бу хасталыкъны енгиль, 15 % – орта агъырлыкъта, 5 % – зор шекильде кечире. Эгер сизде 4 куньден зияде сыджагъынъыз олса, оксюригинъиз тутса, нефес етмемезлиги олса, мытлакъа докторларгъа мураджат этинъиз.
Ишбу макъаледе такъдим эткенимиз малюмат эр ерде илян этиле, эр кеске бильдирильмеге тырышыла. Лякин, бунъа бакъмадан, чокъумыз аджеле алларда догъру къарар берип оламаймыз. Тевсиелерге кечмеден эвель, бир тенбиелевни анъып кечмеге истеймиз: эр бир инсан ве эр бир инсаннынъ вуджуды уникальдир, бунъа коре, эр бир кишининъ тедавийлеви индивидуальдир, ве хусусий шекильде докторнен музакере этильмек керек.
Хастаны тедавийлевде чешит усуллар къулланылмасы мумкюн. Буларнынъ биринджиси – физикий шартларнынъ тесири. Яни, этраф муитининъ ава арарети, авананынъ не дереджеде немли олмасы в.с. Илядж къулланылувы нокъта-и назарындан бу шартларнынъ тесири азджадыр эльбет, амма кене де ихмал этильмейджек къадар муим. Ава арарети, меселя, одада 18-20 С дереджеде олмакъ керек, аванынъ немлиги де муим, чюнки 60 % немликтен ашагъы дереджелер хаста инсан ичюн хавфлыдыр.
Аман, шу ерде хатагъа алып баргъан янълыш тевсиени де ачыкъламакъ керек, –сыджагъы чыкъкъан инсанны ёргъаннен къапатмакъ олмаз. Чюнки бу – юксек сыджакънынъ даа да артмасына себеп олмасы мумкюн. Хаста олгъан эв ичинде инфекция эксильсин деп, одаларны мытлакъа аваландырып турмакъ керек. Буны одада хаста олмагъанда япмалы. Хаста ичюн тазе аванынъ файдасы буюктир.
Физик шартларнынъ къулланылмасы усулы, сыкъ талыкъ ичимлик ичмек ве саире тедбирлер юксек сыджакъны тюшюрмеге ярдым этмесе, иляджларнынъ къулланылмасы керек. Гипертермияны тедавийлеген эки чешит илядж бар: ибупрофен ве парацетамол. Бу иляджлар антипиретик такъымындан олып, сыджагъы юксек олгъанларгъа сыкъ бериле. Олар ап, капсула, шербет, суппозиторий бичимлеринде олмасы мумкюн. Ибупрофен 1 кг беден агъырлыгъына 10 мг, парацетамол исе, 1 кг беден агъырлыгъына 15 мг микъдарларда бериле. Бу иляджларнынъ даа яхшы чалышмасы ичюн чокъ сув ичмек керек.
Сайгъылы окъуйыджыларымыз! Хаста олманъыз! Ве автобуста, тюканда, джамиде ве джемаат ичинде маска такъмагъа, месафе тутмагъа ве эллерни ювып, антисептик къулланмагъа унутманъыз. Сагълыгъымыз – эманетимиздир. Этрафтаки инсанларнынъ сагълыгъына мин кетирмек де – къул акъкъы олгъаныны унутмайыкъ.
Амет Алиев