15.01.21 – МУСУЛЬМАН ШАХСИЕТИ ВЕ АЧУВ КОНТРОЛИ
وَلَمَن صَبَرَ وَغَفَرَ اِنَّ ذٰلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْاُمُورِ
[Ве лемен сабера ве гъафера инне залике лемин азмиʼль-умур].
Дегерли муминлер!
Юдже Аллахнынъ яратылгъанларнынъ энъ шерефлиси оларакъ яраткъаны ве имтиан ичюн дюньягъа ёллагъаны инсаннынъ энъ чокъ ихтиядж дуйгъаны шейлер – хузур, ишанч ве бахттыр. Буларны анджакъ юдже динимизнинъ эмир ве тевсиелерине уймакънен къазанмакъ мумкюн. Затен, Ислям сёзюнинъ озю де хузур, барышыкълыкъ ве селяметлик маналарыны ташый.
Азиз мусульманлар!
Арекетлеримиз, сёзлеримиз дигер инсанларгъа мусбет я да менфий тарафтан тесир эте биле. Инсаннынъ ичинде къозгъалгъан дуйгъулардан бири де – ачувдыр. Яратылышымызда бар олгъан бу дуйгъунынъ тамамен ёкъ этильмеси мюмкюн дегильдир. Амма, мытлакъа контроль этильмеси керек. Диний тербие алгъан ве Къуран ахлякъына уйгъан бир мусульманнынъ озь ачувына аким олмасы, сабыр этмеге огренмеси ве акъылынен арекет этмесини бильмеси керек. Чюнки инсанлар арасындаки, ве, хусусан, аиледе тартышмаларнынъ, хузурсызлыкънынъ ве аджджымасызлыкънынъ чокъусы ачувнынъ нетиджесидир. Ачув ойле бир хасталыкъ ки, не апай-акъай арасында, не балаларнен ана-баба арасында, не сой-соп, не аркъадашлар ве не де къомшулар арасында хузур къалдыра. Тез яйылгъан бир вирус киби, бутюн азаларгъа яйылып, севги багъларыны къопара, инсанлар арасына кергинлик, сувукълыкъ ве нефрет кетире, тюзетильмеси агъыр зарарлар чыкъара, юваларны йыкъа, явруларны етим, эшлерни озь башына къалдыра. Къартбабаларымыз пек догъру айткъанлар: «Ачувнен аякъкъа тургъан зарарнен отурыр».
Айса, севги багъларымызны къопаргъан, бизге дюньяда ве ахиретте пешман ола биледжегимиз шейлерни яптыргъан ве джемиетте хузур къалдырмагъан бу дуйгъунен насыл курешмек керекмиз? Эр шейден эвель бир имтианда олгъанымызны унутмайып, ачувнынъ огюни алмакъ ве оны контроль этеджек энъ буюк механизм олгъан сабырны арекетке кечирмек керекмиз. Юдже Къуранда, «Шура» суресининъ 43-юнджи аетинде ачувны енъмекнинъ ве сабыр этмекнинъ буюк бир такъва эсери олгъанына ишарет эте: «Ким сабыр этип, афу этсе, шубесиз, бу – ишлерде азимли, къарарлы олмакътандыр».
Дегерли мусульманлар!
Хазрет-и Умер (р.а.) онъа акъсыз ерде акъарет эткен биревге: «Валлахи, элимнен де, тилимнен де санъа къаршылыкъ береджек алдайым. Амма, мен мусульман олдым, эскиси киби, эр акъылыма кельгенни айтып оламам, эр акъылыма кельгенни де япамам. Чюнки мен Аллахкъа ве Ахирет кунюне инандым ве эсап береджегими билем. Бойле олмаса, ишлер фаркълы олур эди», – джевабыны берип, ачувны контроль этмекнинъ энъ гузель мисаллеринден бирини берген (Ибн Мадже, «Зухд», 18; Ибн Ханбель, І, 327, ІІ, 128). Севгили Пейгъамберимиз (с.а.с) де, акълы биле олса, ачувдан ве къавгъадан узакъ турмакънынъ къаршылыгъы – дженнет олгъаныны мужделеген. Мусульман олмадан эвель тез ачувлангъан табиаты олгъан Хазрет-и Умерни Ислямиет сонъ дередже сабырлы, афу этиджи, мерхаметли ве адалетли бир алгъа кетирген. Биз де инанчымызнынъ ахлякъымызгъа не къадар тесир эткени устюнде яхшы тюшюнмек керекмиз.
Ачув атешини сабыр сувунен сёндюрмек керекмиз. Дуа ве тевеккюльнен Юдже Аллахкъа ялварып, ярдым талап этмек керекмиз. Къуран-ы Керимде ве хадис-и шерифлерде макъталгъан ве дженнетнен мужделенген мусульманларнынъ ачувыны енъген ве афу этмекни сайлагъан кимселер олгъаныны унутмамакъ керекмиз.
Хутбени «Ал-и Имран» суресининъ 134-юнджи аетинен битирмеге истейим: «О такъва саиплери ки, боллукъта да, тарлыкъта да Аллах ичюн масраф этелер; ачувларыны юталар ве инсанларны багъышлайлар. Аллах да гузель давранышлы олгъанларны севе».