Гъыйбет
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ اٰمَنُوا اِجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُم بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللّٰهَ إِنَّ اللّٰهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ
[Бисмилляхи’р-рахмани’р-рахим. Я эййухе’л-лезине амену, иджтенибу кесиран мине’з-занни, инне баде’з-занни исмун. Ве ля тедже’с-сесу ве ля егътеб бадукум бада, аюхиббу эхадукум эй-йекуле лехме эхихи мейтен, фекерихтумуху ве’т-текъуллах. Инне’л-лахе теввабу’р-рахим].
Сагъылы джемаат!
Инсанлыкънынъ хасталыкъларындан бири– гъыйбет, яни ошек, мусульман топлумында да мевджуттыр. Гъыйбет – агъа-къардашлыкъны, достлукъны ве, умумен, джемиетни бозгъан ве фитне-фесаткъа ёл ачкъан буюк гунахлардан биридир.
Гыйбет бир инсанны хош олмагъан сёзлернен анъмакътыр. Ёкълугъында, аркъысындан онынъ бегенмейджеги, оны утандыраджакъ шейлер айтмакътыр. Гъыйбет – къул акъкъына кирмектир, фитнеге ёл ачаджакъ бир себептир. Юдже Раббимиз Къуран-ы Керимде гъыйбетни харам эткенини бильдире. «Худжурат» суресининъ 12 аетинде бойле буюрыла: «Эй, иман эткенлер! Заннынъ чокъусындан узакъ олунъыз. Чюнки базы занлар–гунахтыр. Бир-биринъизнинъ (шахсий аятыны) излеп араштырманъыз. Бир-биринъизнинъ гыйбетини (ошегини) япманъыз. Сизден биринъиз олю къардашынъызнынъ этини ашамакътан ич хошланырмы? Бундан игрендинъиз, дегильми? Айса, Аллахкъа къаршы кельмектен сакъынынъыз. Шубесиз, Аллах, тёвбени чокъ къабул этиджи, чокъ мерхаметлидир».
Раббимиз ошекни, гъыйбетни олю къардашымызнынъ этини ашамакънен къыяслай ве бунъа нефрет этильмеси кереклигини ачыкълай.
Азиз агъаларым, къардашларым!
Хазрет-и Эбу Хурейра (р.а.) ривает эткенине коре, Пейгъамберимиз (с.а.в.) бойле сорагъан: «Гъыйбет не олгъаныны билесизми?» Сахабелер: «Аллах ве Ресули даа яхшы билелер!»– дегенлер. Пейгъамберимиз (с.а.в.): «Сизден биринъиз къардашыны о хошланмагъан шекильд еанъмасыдыр!» – деген. Бири: «Я айткъаным онда олса?» (Яни, «бу да гыйбет оламы?»)– деп, сорагъан. Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.в.): «Эгер айткъанынъ онда олса, гыйбет япкъансынъ. Эгер айткъанын ъонда олмаса, айса, ифтира эткенсинъ», – деген (ЭбуДавуд, Тирмизий, Муслим).
Бу хадисте Аллах Ресули (с.а.в.) бизим ичюн гъыйбетни ачыкълап, ифтиранен фаркъыны косьтерди. Бир инсаннынъ аркъасындан лаф этмек гъыйбеттир, ялан айтып лаф этмек исе, ифтирадыр.
Азиз муминлер!
Бир кунь Пейгамберимизнинъ (с.а.в) апайы Айше анамыз Сафие анамызнынъ боюны алчакъ олгъаныны айтты. Буны эшиткен Пейгъамберимиз (с.а.в.) гъыйбетнинъ не къадар ярамай бир арекет олгъанына дикъкъат чекип, бойле тенбие эткен: «Айше! Сен ойле бир сёз айттынъ ки, о сёз денъизге карышса, денъизнинъ сувуны биле кирлетирэди». (Тирмизий).
Бу хадис де бизлерге гъыйбетнинъ не къадар буюк бир гуннах олгъаныны ачыкъламакъ ичюн етерлидир.
Азиз диндашларым!
Куньлюк аятымызда яйылып кеткен гъыйбет даима тиллеримизни ве къулакъларымызны гунахкъа батыра. Шейтан о къадар шу чиркин лафларны татлы ве хош косьтереки, харам олгъаны акъкъында насиат этильгенде, итираз этип, озюмизни къорчаламагъа тырышамыз. Бир-биримиз акъкъында яхшы тюшюнейик, хуснузан япайыкъ. Бир-биримиз акъкъында яхшы лафлар айтайыкъ. Гузель тюшюнджелер гузель лафлар мейдангъа кетирир. Гъыйбетнен ошеек исе, эм Аллах къатында бизге гуннах яздырыр, эм де джемаат арасынд абизни бозгъунджылыкъкъа алып барыр.
Урьметли джемаат!
Башкъа бир хадисте Пейгъамберимиз (с.а.в.) гъыйбет эткен кимсенинъ масхара оладжагъыны бильдирген. Пейгъамберимиз (с.а.в.) деген: «Бир-биринъизнинъ гъыйбетини япманъыз. Гизли алларынъызны араштырманъыз. Чюнки эр ким инсанларнынъ гизли алларыны араштырса, Аллах да онынъ гизли алыны араштырыр. Ве, нетиджеде, оны, эвинде олсабиле, масхара этер». (ЭбуДавуд).
Хутбемни Пейгъамберимизнинъ (с.а.в.) бир хадисинен битирмеге истейим. Аллах Ресулю (с.а.в.) бойле деген: «Аллахкъа ве Ахирет кунюне инангъан кимсе я хайырлы бир шей айтсын, я да индемесин» (Бухарий)
Раббим тилимизнинъ фитне, фесат ве къавгъа ичюн дегиль, эр даим хайыр, ишанчлыкъ, хузур ве тынчлыкъ ичюн себеп олмасыны насип этсин. Гъыйбет этмектен ве эшитмектен эпимизни сакъласын.