Джуманъыз мубарек олсун, азиз къардашларым!
Пейгъамбер Эфендимиз (с.а.с) ве Хазрети Эбу Бекир, Мединеге хиджрет ичюн ёлгъа чыкъкъан эди. Бундан хабердар олгъан мушриклер эр тарафта оларны къыдырмагъа башладылар. Такъип этильмемек ве мушриклернинъ ёлны адаштырмалары ичюн Аллах Ресули, аркадашынен бирликте Севр Дагъында бир къобагъа сакълангъан эди. Мушриклер, бир ара къобанынъ огюне келип таяндылар. Бу эснада Хазрети Эбу Бекир: «Я Ресулюллах! Аякъларынынъ тюбюне бир бакъсалар, бизни кореджеклер», деп къасветлене. Аллахкъа къаршы эр даим там бир ишанч ве теслимиет ичинде олгъан Ресулюллах Эфендимиз исе аетте [1] айтылгъаны киби, аркадашыны сакинлештирген ве бизлерге тевеккюльни огреткен эди: «Къасветленме! Аллах бизлернен берабердир. Аллахнынъ янларында олгъаны эки киши ичюн не ичюн къасветленесинъ?»[2]
Къардашларым!
Муминде олмакъ керек олгъан энъ муим васыфлардан бири – тевеккюльдюр. Тевеккюль – элимизден кельген гъайретни косьтергенден сонъ, нетиджесини Аллах Теалягъа къалдырмакътыр. Аджизлигимизни, чаресизлигимизни анълап, Юдже Мевлягъа бутюн юректен теслим олмакътыр. Къуванчта-кедерде, боллукъта-тарлыкъта, къыскъасы эр аньде Аллахкъа сыгъынмакътыр. Энъ зор вакътымызда янымызда кимсе олмаса да, умютимизни кесмеден, эль ачып Юдже Раббимизден ярдым тилемектир. Ве биз Онынъ ёлунда олсакъ, О, Пейгъамберимизге ярдым эткени киби, бизни де ярдымсыз къалдырмаз.
Азиз Муминлер!
Керчек тевеккюлнинъ не олгъаныны корьмек ичюн, Пейгъамберлернинъ яшайышларына бакъмакъ керек. Чюнки оларнынъ эр бириси бизлерге тевеккюлнинъ энъ гузель мисаллерини косьтергенлер.
Инсаниет ичюн тевеккюлнинъ биринджи мисалини Хазрети Адем косьтерген. Адем (а.с.) иле ханымы Ава анамыз, япкъан янълышнынъ фаркъына барып: «Раббимиз! Биз озюмюзге зулюм эттик. Эгер бизни багъышламаз ве бизге мерхамет этмезсенъ, мытлакъа зиянгъа огърагъанлардан олурмыз»[3] деп янълышларыны анълап, Аллахтан ярдым истегенлер.
Къыйметли Къардашларым!
Тевеккюль, Ислям инанчы огърунда атешке атылмакъны козьге алгъан Хазрети Ибрахим киби азимли ве къарарлы олмакътыр. Исмаил (а.с.) киби Аллах ёлунда озюни феда этмек керек олгъанында къачмамакътыр. Яралары кемикке таянгъаны маальде, Эюб Пейгъамбер киби, сабыр этмектир тевеккюль. Юсуфнынъ асретинден, козьлерини джойгъан Якъуб Пейгъамбер киби, федакяр олабильмектир. Тевеккюль, Юсуф (а.с.) киби эр тюрлю имтианнынъ къаршысында Аллахкъа сыгъынмакътыр.
Бунынъ янында тевеккюль, эр тюрлю яманлыкъкъа рагъмен, Рахмет Эльчиси Мухаммед Мустафа (с.а.с) киби умютли олмакътыр. Онынъ киби эр даим сарсылмаз бир имангъа, юдже идеалларгъа, тирильтиджи бир гъайретке саип олмакътыр. Шефкат ве мерхаметнинъ, хакъ ве акъикъатнынъ, ахлякъ ве бирликнинъ ёлунда олмакътыр.
Азиз къардашларым!
Тевеккюль, тембеллик ве фукъареликнинъ себеби оламаз. Аксине, тевеккюль, чалышкъанлыкънынъ, урь эткенликнинъ себебидир. Тедбирни терк этип, месулиетни ерине кетирмейип, себеплерге тутунмайып тевеккюль этмек Ислямгъа терстир. Бойле бир тевеккюль анълайышы, ишнинъ къолайына къачмактыр, тембеллик ве тедбирсизликтир. Чалышмайып, тырышмайып, фурсатларны къулланмайып ятмакъ тевеккюль дегильдир. Заманны анъламакъ, фурсатларны къулланмакътыр тевеккюль.
Мухтерем къардашларым!
Айса эр биримиз, месулиетимиз мевзусында гъайрет косьтерейик. Месулиетимизни ерине кетирип, Юдже Мевлядан исте билейик. Фани олгъан дюньягъа ве дюньялыкъларгъа дегиль, бир тек Сонъсуз олгъан ве эр шейге къадир олгъан Аллахкъа таянып ишанайыкъ. Юдже Китабымызнынъ шу аетинде белиртильген киби олайыкъ: «Муминлер о кимселердир ки, Аллах анъылгъанында, къальплери титрер. Онынъ аетлери озьлерине окъулгъанда, бу оларнынъ садедже иманыны арттырыр. Олар я бир тек Раблерине тевеккюль этерлер» [4].
Азиз муминлер!
Хутбемизни Пейгъамберимизнинъ (с.а.с) огреткен шу дуа иле екюнлейик: «Аллахнынъ адынен тевеккюль эттим. Аллахым! Аягъымызнынъ таймасындан, шашырмакътан, зулюм этмектен зульмге огърамакътан, джаиллик этмектен ве я бизге джахиллик этильмесинден Санъа сыгъынамыз» [5].
[1] «Тевбе» суреси, 9/40 ает
[2] Бухарий, Федаилюль Асхаб, 2.
[3] «Араф» суреси, 7/23 ает
[4] «Энфаль» суреси, 8/2 ает
[5] Тирмизий, Дагъват, 35