25.06.21 – АДАЛЕТЛИ ОЛМАКЪ
اِنَّ اللّٰهَ يَاْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْاِحْسَانِ وَاِيتَاءِ ذِى الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْىِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ
[Иннеллахе емуру биль-адли вель-ихсани ве итаи зиль-къурба ве енха аниʼль-фехшаи вель-мункери вель-бегъй. Еизукум леаллекум тезеккерун].
Азиз муминлер!
Юдже динимизнинъ эсасларындан бири – адалеттир. Адалет – акъкъыны акъ саибине бермектир, ич бир кимсенинъ акъкъына кирмемектир. Юдже Раббимизнинъ 99 гузель адындан бири де Эль-Адль – Адалетлидир. Аллах къулларына эр вакъыт адалетли даврана ве буны бизге де эмир эте. Къуранда, «Нахль» суресининъ 90-ынджы аетинде бойле буюрыла: «Шубесиз, Аллах адалетни, эйиликни ве якъынларгъа ярдым бермекни эмир эте, намуссызлыкъны, яманлыкъны ве исьянны исе, ясакълай».
Къуллугъымыз бир къушнынъ эки къанатына ошай, – бир къанаты – тевхид, дигер къанаты да – адалеттир. Тевхид – Аллахны тек илях къабул этмек, эр шей О къойгъан къаиделернен арекет эткенине инанмакъ ве Онынъ буюргъанларыны ерине кетирмектир. Адалет исе, инсанлардан башлап, бутюн яратылгъанларгъа нисбетен догъру олмакътыр. Тевхид олмагъан ерде ширк, адалет олмагъан ерде зулум бар. Юдже Аллах ширкни асыл да афу этмей, зулумгъа исе, асыл да разылыкъ бермей. Эгер адалетсизлик япылып, бир кимсенинъ акъкъына кирильсе, бунъа къул акъкъы дейлер. Динимизге коре, акъкъы кечкен инсан зулум эткен кимсени багъышламаса, Аллах да оны багъышламаз. Бунъа коре, хадислерде буюрылгъаны киби, Къыямет кунюнде биревнинъ акъкъыны къайтармакъ ичюн савапларны берген, саваплары биткенде де, онынъ гунахлары устюне юкленген кишининъ алы пек агъыр оладжакъ. Бунъа коре, ахиретимизни къуртараджакъ тевхид ве адалет деген эки муим меселеде эр вакъыт сонъ дередже дикъкъатлы олмакъ керекмиз. Акъкъына киргенимиз кишилернинъ акъларыны къайтарып, олардан эляллыкъ сорамакъ керекмиз.
Сайгъылы джемаат!
Юдже Аллах бизлерге, озюмизге къаршы олса биле, атта, ана-бабамызгъа ве якъынларымызгъа къаршы олса биле, эр даим адалетли олмакъны эмир эте. Мусульманынъ яшайышы адалет узьре олмалы. Севгенлеримиз зарар кореджек, гъайып этеджек деп, адалеттен айрылмамакъ керек. Раббимиз шу мевзуда къарарларымызны объектив шекильде бермек кереклигимизни беян эте. «Маиде» суресининъ 8-инджи аетинде бойле буюрыла: «Эй, иман эткенлер! Адалетнен шаатлыкъ эткенде, Аллах ичюн метин олунъыз. Бир топлулыкъкъа олгъан кин сизни адиль давранмакътан вазгечирмесин. Адалетли олунъыз, чюнки бу такъвагъа даа якъындыр. Аллах къоркъунъыз, шубесиз, О, япкъанларынъыздан хабердардыр».
Къыйметли мусульманлар!
Адалет анджакъ махкемелерде олмакъ керек деген фикир янълыштыр. Адалет бир мусульман аятынынъ эр бир анында, эр саасында, душмангъа къаршы биле олмакъ керек.
Адалет ишимизде олмакъ керек. Япкъан ишимизнинъ акъкъыны бермесек, я да иш саиби ишчилерине акъларыны адалетли бермесе, бу зулум демектир.
Адалет ювамызда да олмакъ керек. Балаларымызгъа мисаль олып, оларны догъру сёзлю ве догъру арекетли олмаларына ёнлендирмек керекмиз. Балаларымызнен адалетли олмалымыз, берген сёзлерни тутмалымыз, бирине дигеринден аз алякъа косьтермемек керекмиз, васиет ве мирас меселесинде адиль олмалымыз.
Унутмайыкъ, Юдже Аллах Къуранда адалетли олгъанларны севгенини, зулум эткенлерни исе, асыл да севмегенини бильдире (Меселя: «Маиде», 5/42; «Шура», 42/40).
Раббим эпимизге хайырлы къысметлер багъышласын, аятымызнынъ эр саасында адалетли олмакъны насип эйлесин. Къул акъкъына кирмектен узакъ эйлесин, эйиликлер япмагъа насип эйлесин. Миллетимизнинъ, умметимизнинъ тирилиги ичюн арекет этмекни, джамилеримизге ярдым этип, садакъалар берип, оларны джанландырмакъны насип эйлесин. Юдже Раббимиз япкъан арекетлеримизни берекетлендирсин ве эпимизни озь разылыгъынынъ ёлуна ириштирсин.