Бисмилляхи’р-рахмани’р- рахим. Я аййюхаллезине амену иджтенибу кесирам-минез-занни инне бадаз-занни исмун ве ля теджессесу ве ля егътеб-бадукум бада, аюхиббе ахадукум ай-йакуле лехме ахихи мейтен фекерихтумуху веттекъуллахе иннеллахе теввабур-рахим.
Азиз джемаат!
Джемиетимизде даркъалгъан энъ буюк хасталыкълардан ве гюнахлардан бири -гъыйбет ве немимедир. Бу топлумны бозгъан, инсанлар арасында душманлыкъны яйгъан, севапларны ёкъ эткен ве Джехеннем къапуларыны ачкъан бир хасталыкътыр. Гъыйбет – бир адамнынъ аркъасындан, онынъ акъкъында ярамай ве чиркин сёзлернинъ айтылмасыдыр. Айтылгъан сёзлер керчек олса биле, къардашымызнынъ бегенмейджек сёзлер – ошектир. ошек гюнах ве харамдыр. Абу Хурейреден ривает этильгенине коре: Пейгъамберимиз (а.с.) бойле буюрдылар: «Гъыйбенинъ не олгъаныны билесинизми? Сахабелер: Аллах ве Расули даа якъшы биле дедилер! Рахулюллах: Биринизнинъ къардашынынъызнынъ бегенмейджек шейнинъ анъмасыдыр, деп джевапланды. Сахабелерден бириси: я меним айткъаным о къардашкъа аит олса? деди. Пейгъамберимиз (а.с.)исе бойле джевапланды: Эгер айтылгъан онда бар олса да, айткъан сёзлеринъиз эп бир гъыйбеттир. Амма эгер айттыгъын онда олмазса, бу ифтира олур.» (Абу Давуд)
Эгер бириси гъыйбет япылгъан бир ерде отурса, о кимселерге айткъанлары гюнах олгъаныны анълатмакъ керектир. Я да о ерден айрылып кетмек керектир. Эгер о ерден кетмесе, оларгъа бир шей айтмаса, оларнен берабер гюнахта ортакъ олур ве олар къадар гюнах къазаныр. Аллах Расули (а.с.) бойле буюрдылар: «Бириси мусульман къардашы акъкъында ярамайлыкъ айтылгъан ерде олып, къолундан бир шей кельген алда, бир шей япмаса, Аллах о кимсени, къыямет куню, эр кеснинъ огюнде айып этер» (Тебарани).
Юдже динимиз гъыйбет япкъан кимселернен достлукъ япмамамызны ве оларнынъ аркъасындан кетмемемизни бизлерге эмир буюралар. Юдже Раббимиз Къуран-ы Керимде бойле буюралар: «Айыплагъан ве адамлар арасында лаф ташыгъан кимсенин (аркъасындан кетме)» (Къалем, 11).
Мухтерем джемаат! Айткъанынъыз ве япкъанынъыз эр шейден мытлакъа соруладжакъмыз. Энес радияллаху анхнынъ анълпткъанына коре, Пейгъамберимиз (а.с.) бойле буюрдылар: «Мирадж геджесинде, бакъыр тырнакълы кимселерни корьдим. Тырнакъларнен бетлерини ве кокуслерини сыдыра эдилер. Эй Джебраиль булар кимдир деп сорадым? Булар адамларнынъ этлерини ашагъан ве адамларнынъ намусларына зарар кетирген кимселердир, деди.» (Абу Давуд) Бу гюнахнынъ экинджи къысмы исе немимедир. Немиме динимизде – адамлар арасында лаф алып юрьсетмектир. Адамлар арасында лаф юрьсеткен кимсе джемиетни бозып, инсанлар арасында фитне, болюнювлер ве душманлыкънынъ яйылмасына себеп ола. Пейгъамбер Эфендимиз (а.с.) бир хадисте бойле буюрдылар; «(Адамлар арасында) сёз юрьсеткен кимсе Дженнетке кирмейджектир.» (Муслим)
Бир кимсе эшиткен бир хаберни догъру я да янълыш олгъаныны огренмейип, башкъаларына анълатса, сёз ташыйыджы сайылыр ве гюнахкяр олур. Хутбемни хутбе башында окъугъан аетнинъ фикири битирмеге истейим. Юдже Раббимиз бойле буюрдылар: «Эй иман эткен кимселер, тюшюнджелерден къачынынъ. Чюнки заннынъ бир къысмы гюнахтыр. Бири-биринизнинъ гюнахыны къыдырманъыз, биринъиз башкъасынынъ аркъасындан лаф этмесинъ. Къайсы бириниз ольген къардашынынъ этини ашамагъа истер? Бундан эгренмейсинмизми? Аллахтан къоркъуныз, шубесиз, Аллах Багъышлайыджы ве Мерхаметлидир.» (Худжурат, 12)
Юдже Раббимиз, мусульман къардашымызнынъ аркъасындан лаф этмекни ве сёз алып бармакъны олю къардашымызнынъ этини ашамакънен къыяс этти. Олю адамнынъ этини ашамакъ не къадар чиркин олса, бу гюнахны ишлемек те о къадар чиркиндир.