İslâm ilimleri
Öşek hastalığı
Опубликовано:
İslâm dini içtimaiy munasebetler, ahlâqiy areketler, insanlıq aqlarınıñ qorçalanuvı, işanç, raatlıq ve muabbetlik müitini yoq etecek qavğa, tartışma ve küskünliklerge sebep olacaq areketlerden uzaq turmasına büyük emiyet bere. Bu sebepten içtimaiy munasebetlerge zarar ketirgen, temel aqlarnı bozğan ve ahlâqiy zayıflıqqa sebepçi olğan öşek, beftan, yalan, munafıq, fesat, casuslıq, hased kibi söz, fiil ve areketlerni yasaq etti. Bu maqalede eñ büyük hastalıqlardan ekisini baqıp çıqacamız: 1. Öşek "Öşek" bir insannı özü olmağanda yamanlamaq ve onıñ begenmeycek sözler aytmaqtır. İnsannıñ bedeni, soyu, ahlâqı, işi, urbası, evi, kibi şeyler öşekniñ sebebi ola bile. Közleriniñ qıyışlığı, saçlarınıñ tökülmesi, uzun ya da qısqa böylü, qara ya da sarı teñli olması, kibi sıfatlar aqqında aşağılap laf etilse, öşek olur. Peyğamberimiz (s.a.s.) sahabelerinden: "Öşek nedir bilesiñizmi?", - dep soradı, sahabeler: "Allah ve Resuli daa yahşı bile", - dep cevabını berdiler. Peyğamberimiz (s.a.s.): "Qardaşıñnı o, begenmegen bir sıfat ile añmañdır", - dep tarif etti. Oña: "Ya qardaşımda aytqan sıfat olsa, ne aytarsız?", - dep sorulğan soñ, "Eger aytılğan sıfat qardaşıñda olsa, işte, o vaqıt öşek olur. Eger olmasa, oña beftan ve iftira etken olursıñ", - dep buyurdı (Müslim). Körgenimiz kibi, laf etilgen sıfat o insanda olmasa, buña ğıybet degil de, "beftan", dep aytıla. Beftan öşekten daa yaramay bir arekettir. Çünki öşekte laf etilgen şeyler adamda bar, beftanda ise yoq. Peyğamberimizniñ (s.a.s.) hanımı Hazreti Ayşe anamız añlata: "Bir kün Hazreti Peyğamberge: "Ey, Allahnıñ Rasulü! (Qısqa böylü olğanına işaret etip) böyle- böyle olğan Safiye saña yeter", - dedim. Bunıñ üstüne maña "Ey, Ayşe! Öyle bir söz ayttıñ ki, eger o söz deñizniñ suvunen qarışsa, er alda onı bozar, dadını ve qoqusını bozar edi", - dep buyurdı. "Bir kün Hazreti Peyğamberge bir insannı areketlerini taqlit etip añlattım. Bunıñ üstüne Allahnıñ Resuli "Qarşılığıñda maña dünyanı berseler bile, bir insannı begenmeycegi bir şeynen taqlit ve sıfatlandırmağa kesen-kes sevmem", - dep buyurdı (Ebu Davud). Peyğamberimiz (s.a.s.) bu sözlerinen bizge öşekniñ yaman bir areket olğanını bildire. Yüce Allah Quranda bu ayetnen ğıybetni kesen-kes olaraq yasaq etti: "Ey, iman etkenler! Zannıñ çoqusından saqınıñız. Çünki zannıñ bir qısmı günahtır. Biri-biriñizniñ qusurlarıñıznı araştırmañız. Biri-biriñizniñ ğıybetini yapmañız. Angi biriñiz ölü qardaşıñıznıñ etini aşamağa ister? İşte, bundan igrendiñiz! Allahqa qarşı kelmekten saqınıñız. Şübesiz, Allah tövbeni qabul eticidir, pek merhametlidir" ("Hucurat" suresi, 49/12 ayet). Bu ayet-i kerimede Yüce Allah, insanlıq aqlarını bozğan üç davranuvdan saqınılmasını emir ete. Bular: "yaman zan etmek", "insanlarnıñ gizli allarını araştırmaq" ve "öşek yapmaq"tır. Bu üçü aqlarnı bozğan, cemiyetniñ raatlıq ve sağlamlığını yoq etken areketlerdir. Er üçü de insan ve toplum ayatında tedavisi pek qıyın olğan yaralarnı açqan hastalıqlardır. Hususan, öşek, pek çirkin bir arekettir. Bu çirkinlikni Allah ölgen bir insannıñ etini aşamaqnen qıyaslay. Ölü bir insannıñ etini aşamaq ne qadar çirkin olsa, öşek de o qadar çirkin bir arekettir. Bu beñzetüv müminlerni işbu areketten uzaqlaştırmaq ve öşek günahınıñ büyüklügini köstermek içündir. Sahabeden Sufyan b. Abdullah (r.a.) añlata: "Ey, Allahnıñ Resuli! Maña sım-sıqı sarılacağım bir amel söyle", - dedim. Peyğamber Efendimiz: "Rabbim Allah de, soñra dos-doğru ol!", - dep buyurdı. Oña "Ey, Allahnıñ Resuli! Aqqımda qorqacağım şeylerniñ eñ telükelisi nedir?", - dedim. Tilini (elinen) tuttı ve soñra "İşte, budır", - dep buyurdı (Tirmizi). Öşek, söz, yazı ve fiil ile yani el, qol, köz, qaş işaretlerinen de yapıla bile. Öşekçi içindeki yaman tüşüncesini işaretlernen köstergen ola. Öşek yapqan insanğa qarşı ne yapmaq kerek? Bir insannıñ onıñ aqqında öşek yapqanlarını eşitse, men de olar aqqında laf etecem, dep aytmaq aqqı yoq. Çünki eger böyle yapsa, özü de öşek yapqan insanlarnıñ alına tüşer, büyük günah işler. Bir insannıñ yanında öşek yapılsa, iç bir şey aytmayıp, öşekni diñlemek, dinimizge köre, yañlıştır. Mümin qardaşımıznıñ arqasından laf etilmesine, öşek yapılmasına ruhset bermemek kerek. Bunıñ eki yolu bar. 1) Bunı söznen toqtatmağa tırışır. Ğıybet etmekniñ haram ve büyük günah olğanını aytar. Bu - müminniñ, eyilikni emir etip, yamanlıqtan uzaqlaştırmaq vazifesidir. Qurannıñ pek çoq ayetinde bu mevzu müminlerge vazife olaraq yüklendi. Allahu Tealâ: "Mümin erkek ve mümin qadınlar biri-birileriniñ dostudır, eyilikni emir eter, yamanlıqtan uzaqlaştırırlar..." ("Tövbe" suresi, 9/71 ayet). Peyğamberimiz (a.s.) ise: "Sizden kim bir yamanlıq körse, onı elinen deñiştirsin, elinen deñiştirmege küçü yetmese, tilinen deñiştirsin, til ile deñiştirmege küçü yetmese, qalbinen (fikirnen oña qarşı çıqsın). Bu imannıñ eñ zayıf olğanıdır", dep buyura (Müslim). Körgenimiz kibi, mümin bu emirlerge boysunıp, bir haram işlenmesine izin bermemek kerek, mania olmalı. 2) Sözlerinen öşek yapılmasını toqtatıp olamasa, iç olmadım, öşekke ortaq olmamalı, öşek sözlerini diñlememeli, öşek yapılğan yerni terk etmelidir. Öşek etmekniñ cezası nedir? Öşek aqqında ayet ve hadislerde dünyada körülecek bir ceza bildirilmegen. Ancaq tövbe etilmese, ya da afu sorulmasa, ahirette cezasını çeker. Onıñ içün mümin öşek etmemeli. Yapqan olsa, günahına tövbe etmeli, öşek yapqan insandan afu ve elâllıq soramaq kerek. Aks alda ahirette "Müflis" (bankrotqa oğrağan) vaziyetine tüşecek, sevaplarından öşek etken kimsege bermek mecbur olacaq (Tirmizi). Tabiin alimlerden Hasan Basri onıñ aqqında öşek yapqan birisine bir tabaq hurma yollağan ve: "Eşitkenime köre, amelleriñden bir miqdar maña ediye etkensiñ, men de hurma yollap, qarşılıq berdim, ediyemni qabul et", - degen edi. Buña köre, aqılnı qullanğan, ayet ve hadislerni tüşüngen, ahiretke iman etken musulman özüni ğıybet belâsından qorçalamalı. Allah cümlemizni em dünyada, em de ahirette zarar bergen bu hastalıqtan qorçalasın!
Sabır tekmil insanlarğa lâyıqtır
Опубликовано:
Qaviy imannıñ saibi olmağa tırışqan insannıñ sabırı tek qıyınlıqlar zamanında o sabır ile olarnı keçirmesinen sıñırlanmay. Quranda Allah bizge müminlerde olğan sabırnı tasvir ete: Ey, iman etkenler, sabırlı olıp, sabırıñız ile biri-biriñizden üstün çıqmağa tırışıñız, qaviy turıp, Allahtan qorquñız, – belki siz qurtarılırsıñız! ("Ali İmran" suresi, 3:200) (more…)
İBADETNİÑ MANASI VE EMİYET
Опубликовано:
İbadet – bir musulmannıñ Yüce Allahnıñ varlığını, birligini ve büyükligini tasdıq etmesi, Onıñ qulu olğanını bilmesi ve Oña itaat etmesidir. Buña köre, ibadet insannıñ asıl vazifesidir. İnsanğa yaraşqan şey de, bu vazifeni yerine ketirmek. (more…)
Namaz
Опубликовано:
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ حَافِظُواْ عَلَى الصَّلَوَاتِ والصَّلاَةِ الْوُسْطَى وَقُومُواْ لِلّهِ قَانِتِينَ Bismillâhi’r-rahmani’r- rahim. Hafizu alâ’s-salâvati ve’s-salâti’l- vusta ve qumu lillâhi qanitin. Aziz cemaat! Namaz dinimizniñ diregi, ibadetlerniñ esası ve eñ üstünidir. Pişkinlik vaqtına kelgen ve aqılı yerinde olğan er aqay ve qadın içün mıtlaqa yerine ketirilmesi kerek farzdır. Namaz – salât sözü dua demektir. Bu duanıñ başqa dualardan farqı ve üstünligi büyüktir. (more…)
Mücizeni beklep
Опубликовано:
Etrafımızdaki barlıq, yaşağan dünyamıznıñ qurulması Yüce Rabbimizniñ mükemmel eserleridir ki, er künlik ayatımızda olarğa alışıp, tabiy kibi qabul etsek de, biraz terence tüşüngenimiznen, asılında aqılğa sığmaycaq ve atta bir tılsım derecesine yetken sanat olğanını añlamağa qıyın olmaz. Bir can içinde daa bir cannıñ aynı zamanda bulunması, yani bir vucut içinde daa bir vucutnıñ taşılması, östürilmesi ve soñra onı bir insan şeklinde dünyağa çıqarılması da eñ ayrette qaldırıcı mücizilerden biridir. İnsan doğuvı aqqında bir sıra ayetler bellidir. "O ki, yaratqan er şeyni güzel yaptı. İnsannı yaratmağa da çamurdan başladı. Soñ onıñ nesilini, zayıf bir suvnıñ özünden yarattı. Soñ, onı şekillendirip, oña ruhundan üfledi. Siz içün qulaqlar, közler, yürekler yarattı! Ne qadar az şükür etmektesiñiz!" (Secde suresi 32 / 7-9 ayetler). Eñ meraqlısı şu ki, nice yıllar devamında bir sıra alimlerniñ usanmaz araştırma, tedqiqatları neticesinde keşf etilgen, tasvir olunğan yañı cannıñ dünya yüzüne kelme esnasları asırlar evel muqaddes kitabımızda tasvir etilgendir. İşte bu da mücize degilmi? "Ey, insanlar! Eger yañıdan tirilüvde şübelenseñiz, şunı biliñizki, biz sizni topraqtan, soñ nutfeden (sperma), soñra alaqa ("alâqa" qadınnıñ sperma tarafından aşlanğan ve rahimine yerleşken yımırtasıdır). Soñra yaratılışı belli-bellisiz, bir mudğadan (embrionnıñ üstünde tiş izlerini añdırğan, lâkin daa azaları pişkinleşmegen şekli demektir) yarattıq ki, sizge qudretimizni köstereyik. Ve istegenimizni belgilengen bir müddetke qadar rahimlerde bekletirmiz, soñ sizni bir sabiy olaraq tışarı çıqarırmız. Soñ küçlü çağıñızğa irişmeñiz içün sizni büyültirmiz" (Hac suresi 22\5 ayet). Demek ki, insannıñ dünyağa kelüv mücizesini Allah qadın vastasınen numayış etmekte. Bu da büyük şereftir! Qıymetli yükni alğan qadın, yüregi altında canlanğan emanetini yolnıñ soñuna qadar yetkizmek, hayırlısınen qavuşmasına qadar bayağı zorluq çekse de, bu devir iç bir şeynen qıyaslanmaz hayır ve bereket, misalsiz eyecan ve teren duyğular ile zengin vaqıttır. Hamile qadınğa nisbeten etraftakilerniñ munasebeti de deñişe. Ağırayaqlılarğa ürmet ve diqqat kösterilmesi tabiydir. Böyle alda qadın özüni nasıl alıp barmalı, ne yapmalı, ne aşamalı, ne içmeli kibi suallerge zemane alimlerniñ tevsiyeleri çoq ve ögrenilmesi qolaydır. Peyğamberimiz (s.a.v.) hamile qadınlarnıñ vaziyetini hadislerde şu şekilde aña: "Qadın hamile vaqtında, doğum vaqtında, balanı emizdirgen devirde Allah yolunda cihat etkenler kibidir. Bu devirde can berse, şeitler arasına kirecektir" ( Taberani). Resulüllah(s.a.v.) qadınlarnı sağlığına diqqat etmege çağıra ve soñ aylarda hurma aşamalarını tevsiye ete edi. Maneviy vaziyetine kelgende, musulman qadınğa bu devirde daa çoq dua oqumaq, hayır işlerde bulunmaq, beden ve fikir temizligine diqqat etmek, Allahnı çoqça zikr etmek ve Peyğamberimizge (s.a.v) salâvat ketirmek, mümkün olğanı qadar abdestli olmaq tevsiye etile. Zaten, ana ve yüregi altında büyügen bala arasında bağ ne qadar qaviy olğanı artıq şübe doğurmay. Bala terbiyesi qarnından başlanğanını köz ögüne alsaq, hamilelikniñ belli bir devirinden başlap, yani bala artıq ana sesini ayıra bilgen, yarıq, davuşlardan tesirlengen vaqıttan başlap qadın, küçük evlâdınen subetleşe bile, onı teselli ete, Allah sözüne alıştıra bile. "Hidayet" gazetası, fevral 2016 s.
Azret-i Musanıñ cennetteki qomşusı
Опубликовано:
Allahu Taalâ insanlarnı yaratqan eken, olarnı öz-özüne bıraqmadı. Olarğa doğru yolnı, yamannıñ yahşıdan farqını, emirlerini ve yasaqlarını ögretmek içün aralarında peyğamberler sayladı. Birinci insan Adem, aleyhi’s-selâm, birinci peyğamber oldı. Bundan soñra, soñki peyğamber Ahret-i Muhammed, sallâllahu aleyhi ve sellemge qadan yüz biñlerce peyğamberler kelip, insanlarğa haq dinni ve doğru yolnı ögretkenler. Bütün peyğamberler bizler içün nümüne insanlar. Amma, Quranda buyurılğanı kibi, vazifeleri başqalarından daa da büyük beş peyğamber bar ki, bular – İbraim, Nuh, Musa, İsa ve Muhammed peyğamberlerdir. Bu peyğamberlerden biri – Azret-i Musa (a.s.) Allahtan büyük bir lütf olaraq, çufut halqına yollanılıp, olarnı doğru yolğa çağıra Bir kün bütün peyğamberler kibi, cennetnen müjdelengen Musa (a.s.) cennetteki qomşuları kim olacağını meraq etip, Allah Taalâğa muracaat etti: "Ya, Rabbim! Menim cennetteki qomşum kimdir?" Allah Taalâ cevap olaraq, oña ilham etti: "Felân yerde qasaplıq yapqan ve Menim dostum olğan bir qulum bar. Lâkin, onıñ qasaplıqtan başqa pek müim olğan başqa bir işi daa bar. Eger yanıña çağırsañ, kelip olamAzret-i İşte, cennetteki qomşuñ o olacaq!" Musa (a.s.) deral o qasapnı ziyaret etmege ketti. Eviniñ yanına kelip, qapusını qaqtı, çıqqan qasapqa özüniñ Allah peyğamberi olğanını bildirmeden: – Men saña musafir olaraq keldim! – dedi. Qasap da, oña kelgen ve er taraftan başqa insanlardan farqlı olğanı belli olğan bu nur yüzlü musafirge tebessümnen baqıp, eyi munasebette bulunıp, onı evine alıp keldi. Eviniñ töründe oturtıp, oña ikramda bulundı. Öz ellerinen et pişirdi ve ögüne qoydı. Musağa (a.s.) baqıp, müim bir işni yapmaq içün yanından ayırılacağını ve onı beklemeden, aşnı aşamağa başlamasını söyledi. Özü de pişirgen etli aşnıñ bir qısmını ufaq loqmalarğa bölüp azırladı. Soñ divarda asılı turğan sepetni tüşürdi ve içinde yatqan pek qart, küçsiz quş qadar ufaqlaşqan bir qadınğa azırlağan loqmalarnı aşatmağa başladı. Aşatqan soñ, yahşı etip ağızını sürtti, peşinden temizligini yaptı. Sevdi, ohşadı ve tekrar muqaytlıqnen yerine qoydı. Qasap bularnı yapqanda, qart qadınçıq da devamlı oña dualar ete edi. Azret-i Musa bu sepetni qasapnıñ tükânında da körgen, lâkin bir şey soramağan edi. Ayretnen bekledi. Qasap bütün hızmetini bitirip, Musa (a.s.) yanına kelgende, aşını aşamağanını körip, soradı: – Ey, nur yüzlü musafirim! Ne içün aşamağa başlamadıñ? Musa (a.s.): – Sen maña şu sepetniñ sırını aytmağanıñce, aşap olamam, – dedi. Bundan soñ, qasap dedi: – Ey, musafirim! Bu sepetniñ içinde olğan qart qadınçıq menim anamdır. Pek qartayğanı içün küçsüzdir. Em oña baqacaq kimsem yoq. Men de onı yalıñız qaldırğanımda, er angi bir ayvan onı raatsız etecek qorqusınen, onı böyle sepet içine qoyıp, yuqarığa asam. Bazı vaqıtlarda yanımda tükânıma alıp kelem. Göñlümniñ bütün raatlığı oña yapqan hızmetimdendir. Künde eki kere aş berem ve anaçığıma nisbeten bütün vazifelerimni seve-seve yerine ketirem. Azret-i Musa soradı: – Yahşı, ya sen bu hızmetleriñni yapqanda, o, saña fısıldap, neler ayta? Qasap: – Anam yapqan hızmetlerim içün er vaqıt: "Allah seni cennette Musağa (a.s.) qomşu eylesin!" – dep, dua ete. Men de bu güzel duağa "Amin" – dep, cevap berem. Lâkin, o yüce peyğamberge cennette qomşu ola bilecek qıymette amel qayerde, men qayerde?!" – dep, cevap berdi. O vaqıtqa qadar kim olğanını saqlağan Musa (a.s.) külümsirep, şöyle dedi: – Ey, salih insan, müjdeler olsun saña! İşte, men – Musa olam. Meni saña Allah Taalâ yolladı. Buyurdı ki: "Anasınıñ hızmetinde qusur etmeden, rizasını qazanıp, hayır duasını alğan o dostumnı cennette saña qomşu eyledim!" Şükür et, Allahnıñ lütfi saña mubarek olsun! Közleri sevinç közyaşlarınen tolğan qasap büyük bir muabbetnen Musanıñ (a.s.) ellerini öpti. Sevinç, seadet, şükür ve raatlıq içinde aşlarını aşadılar.
İSLÂMNIÑ QALESİ – DUALARIMIZ
Опубликовано:
Qırımtatar halqında diniy degerliklerini yaşağan adetlerinden birisi de dualarımızdır. Bu merasimge olğan bağlılıq vesilesinen milletimiz keçirgen qıyın devirleri devamında, Allahnen bağını coymamaqnı ve musulman şahsiyetini muafaza etmekni becerdi. Zamannen diniy yaşayışımız camilernen, namazlarnen daa da aydınlandı ve inkişaf etti, amma dua merasiminiñ özüne has ayrı yeri deñişmedi. Zengin sofralar başında belirli künlerde soy-sop, qomşular ve dostlar toplana, dualar oquna. Bu güzel manzarağa baqqanımızda şikâyet etilecek bir sebep yoq kibi körünse de, sañki bir şeylerniñ deñişkenini, ğayıp ola yatqanını köremiz. Aceba neler deñişti? Neni ğayıp etmek telükesindemiz? Duağa azırlıq körgen qartanam kele köz ögüme. Başta güzelde abdestini alıp, hususan dualarğa kiymek içün ayırğan uzun yeñli anterini kiyer, yañı peşmalçığını baylar, maramasını sarar edi. Yañı ve pek kösterişli urbalarnı kiymekni yañlış körüp, başqalarınıñ da böyle kiyinmesini qınar edi. Quran saifelerinden teşkil olğan öz kitabını alıp evden çıqar edi. Bu örnekniñ yerini apaylarımıznıñ açıq yaqalı ve qısqa anterleri, tek eki daqqalıq kiyilip ve başnıñ tek kiçik bir qısımını qapatıp ta aman çaqarılğan yavluqlar alması keder berici. Bir musulman olaraq qırımtatar apayınıñ tışqı qiyafeti mevzusında belli bir norma olğanını ep köz ögünde tutmaq yaraşır hanımlarımızğa! Hususan Allah içün yapılğan dualarımızda! -Abdestli kelmek Dua merasimi – Quran oquvından, yalvarmalardan ve zikirden ibaret olğanı sebebinen, bu vaqıtta abdestli olmaq şart olmasa da güzel edep sayılır. Qurannı ezberden oqur eken temiz olmaq dualarımıznıñ qabul olmasınıñ bir vesilesi olabilir. Zaten, musulmannıñ künlik yaşayışında namaz kibi müim bir ibadeti olğanı içün, abdest yaşayışınıñ ayırılmaz bir parçasıdır. Dua merasimlerinde de oña yer bermekni ihmal etmemek kerek. -Boş laflardan uzaq olmaq Bir arağa kelgen birqaç insannıñ lafqa tutlması, çeşit mevzularnı muzakere etmesi tabiiy bir aldır. Lâkin Qurannı oqumaq sunnet (yapılması şart olmağan amma Peyğamberimiz tarafından tafsiye etilgen) ise, onı diñlemek farzdır (mıtlıq yapılması kerek olğan şey). Bu sebepten Quran oqunğanda onı diñlememek, atta laf etmek günahtır. Ayrıca dualar – bizlerge ahiretni hatırlatmaq, dünyanıñ keçiciligini bir kere daa tüşünip, Allahqa yaqınlaşmaqnı temin etmek kerekler. Aksi alda areket etip özümizni maneviy bereketten mahrum qaldırabilirmiz. -İsraf ve kösterişten saqınmaq Musafirperverlik halqımıznıñ eñ qıymetli vasıflarından biridir. Kelgen insanlarnı eñ güzel şekilde sıylamaq, toydurmaq ve hayırlı dualarını alıp savap qazanmaq ümüti ile çeşit yemekli sofralar quramız. Bu noqtada unutulmaması kerek olğan bir husus daa – yemeklerniñ er birisiniñ, şekerinden ötmegine qadar elâl olması ve israf etilmemesidir. İnsanlar ögünde öz baylığını köstermek niyetinen pek çoq yemek pişirip masraf etmekten saqınmaq, ecdatlarımız tarafından ep teşviq etile edi. -Teferruattan çoq manağa emiyet bermek Çoğumızda mevzu dua olğanı vaqıt pek çoq sual peyda ola. Meselâ, duada oqulğan surelerniñ tertibi, yemeklerniñ dua esnasında sofrada olup olmaması, yahut ötmeklerniñ kesiliş şekli nasıl olmalı kibi suallerni sıqça eşitmek mümkün. Er ne qadar usul ve adetlerimiz bar ise de, olarnıñ qaysı birisinin sunnet, qaysı birisiniñ farz ve qaysı birisiniñ uydurma olğanını bilmekte fayda bardır. Aksi alda, küçük ve asılında eyemiyetsiz olğan teferruatlarğa taqılıp kerçekten de yapılması şart olğan bazı vazifeleriñizni qaçırabilirmiz! Dua – acizligimizni ve Rabbimizge muhtac olğanımıznı bütün vucüdımıznen bizge is ettirecek ibadettir. Allahtan bir şey istegenimizde, başta, ayatımız, areketlerimiz, Onıñ bizni körmek istegeninen ne qadar kelişkenine baqmaq kerek. Rabbimizniñ emirine ne qadar uayamız ki, onıñ yardımını istemege yeltinemiz! Allah epimizden merhametlidir, amma şeytannıñ da bunı bizge qarşı qullanmasına fırsat bermemek kerek. Soñ olaraq da bir nasiat olaraq şu hadisnen tanış olayıq: Allahnıñ Peyğamberi (sallâllahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurğan: "Allah içün yollarğa tüşken, üstü başı toz-topraq içinde qalğan bir insan, ellerini kökke köterip, "Ya Rabbi, ya Rabbi!" dep yalvarır. Lâkin onıñ aşı aram, içkeni aram, kiygeni aram, ğıdası aram olsa, böyle bir insannıñ duası nasıl qabul olacaq!"
Allahnıñ sevgili qulları – Melekler
Опубликовано:
Melekler kim olğanını bilesiñizmi? İmannıñ şartlarından ekincisi meleklerge inanmaqtır. Melekler nurdan yaratılğan varlıqlardır. Olar aşamazlar, içmezler ve evlenmezler. Melekler Allahnıñ sevgili qullarıdır. Olar Allahnıñ sözünden çıqmaylar. Melekler nurdan yaratılğan pek lâtif bir varlıq olğanları içün biz olarnı körip olamaymız, yani melekler közge körünmeyler. Lâkin biz olarnı körmesek de, bilemiz ki, olar barlar, çünki bunı bizge Allah bildirdi. Sevimli Peyğamberimiz (salâllahu aleyhi ve selem) de meleklerni em kördi, em de bizlerge bildirdi. Yüce Allahnıñ ve sevgili Peyğamberimizniñ bildirgen er şeyi doğrudır. Bu sebepnen biz meleklerniñ bar olğanına qatiyyen inanamız. Melekler – yerde, köklerde, çevremizde ve er yerde bulunalar. Sayılarını tek Allah bile. Er birine Allah mahsus vazifeler bergendir. Bazıları devamlı olaraq Allahqa ibadet eteler. Bazıları da kâinatnıñ tertip ve nizamınen oğraşalar. Melekler pek küçlü olıp, insannıñ taqatı yetmegen büyük işlerni yaparlar. İnsanlarğa yahşılıqnı tilegen, olarnı yaramaylıqtan qorçalağan, qıyın vaqıtlarda müminlerge yardımğa yollanılğan melekler bar. Balalar, büyük meleklerniñ adlarını ögrenmege isteysiñizmi? Cebrail – meleklerniñ eñ büyügidir. Vazifesi: Allahnıñ sözlerini peyğamberlerge yetiştire ve şunıñ içün de oña elçi melek deñile. Mikâil – tabiat adiselerini idare eter. (Yağmur yağması, yel esmesi, ösümliklerniñ ösmesi ve digerleri). İsrafil – qıyametniñ qopması ve insanlarnıñ ölgen soñ tekrar tirilmeleri içün. Azrail – ömüri soñuna kelgen insanlarnıñ canını alğan melek. Kiramen Kâtibin – bular eki melektir. Olarğa başqa adı da Rakib ve Atid. Birisi insannıñ sağ tarafında, digeri insannıñ sol tarafında buluna. Sağ tarafında olğanı insannıñ yapqan güzel işlerini; soldaki ise yaramay işlerini yaza. Böyleliknen, er bir insannıñ "Amel defteri" bar. Bu defterge insanlarnıñ bütün amelleri, yani işleri şu melekler tarafından yazıla. Bunıñ içün, sevimli balaçıqlar, bizler gizli (saqlı) yerlerde bulunsaq bile, "Meni kimse körmey, istegenimni yaparım" dep olamazmız, yaramaylıq yapmaymız. Çünki, er bir yerde meleklerniñ bizni közetkenini, yahşılıq ve yaramaylıqlarnı yazıp barğanlarını bilirmiz. Böyleliknen, iç bir yaramaylıq, inşaAllah, yapmazmız. Münker ve Nekir – bular, ölgen soñ qabirde insanlarğa sual bermeknen vazifeli eki melek. Ridvan – cennetteki meleklerniñ başı. Malik – cehennemde vazifeli olğan meleklerniñ başı. Bulardan ğayrı, daa çoqtan-çoq melekler bar. Yerler ve kökler Allahqa secde etken meleklernen tolu. "Hadayet" gazetası, mart 2016 s.
Allahqa tevekkül
Опубликовано:
Tevekkül – Allahqa işanıp tayanmaq demektir. Allahtan kelgen rızıqqa işanıp, insanlarnıñ elinde olğanlarğa köz tikmemek, Allah vade etkenine işanmaq ve er alda yalıñız Oña sığınmaq demektir. Yani, Yüce Rabbimizge teslim olmaq demektir. Teslimiyet qaderniñ ayatta kerçekleşmesinden razı olmaq, taqdir etilgenlerni qabul etmektir. Başımızğa kelgen belâlar sebebinden tıştan ve içten deñişmeden, istiqamet – doğru yol üzre sebat köstermektir. Bu sebepten Allah Tealâ: "Ölümsiz ve daima tiri olğan Allahqa tevekkül etiñiz" – dep, emir ete ("Furqan" suresi, 25/ 58-inciayet) ve "Müminler Allahqa işanıp tayansınlar" buyura ("İbrahim" suresi, 14/11-inci ayet). Yüce Rabbimiz "Allahqa işanğanğa Allah yeter" buyurmaqnen tevekkül etken qullarına olarnıñ yanında olacağına teminat bere ("Talâq" suresi, 65/ 3-ünci ayet). Resulüllah (s.a.v.): "Eger siz Allahqa kerek olğanı kibi işansa ediñiz, (Allah) quşlarnı toyurğanı kibi, sizni de rızıqlandırır edi" hadis-i şerifinen ayetlerdeki ilâhiy emirni daa da güzel añlamamıznı teminley (Tirmiziy, "Zuhd", 33). Añlağan er kes baqıp, ibret alacağı bir misalnen zeinlerge nağış ete. Bundan soñra ise: "Allahım! Saña teslim oldım, men Saña inandım, Saña işanıp tayandım. Yüzümni, göñlümni Saña çevirdim, Seniñ yardımıñnen duşmanlarğa qarşı mucadele ettim", - dep, dua etmege ögrete (Buhariy, "Teheccud"). Abdullah bin Abbas (r.a.) rivayet etkenine köre, Peyğamberimiz (s.a.v.) hadisinde Azret-i İbrahim (a.s.) ve qorantasını tevekkül ve teslimiyetke misal olaraq añlata: "İbrahim (a.s.) apayı Azret-i Acernen daa sütten kesilmegen oğlu Azret-i İsmailni alıp, Mekkege ketirdi. Olarnı Kâbeniñ yanında, Zemzemniñ çoqrağı olğan yerniñ üstünde büyük bir terekniñ tübünde qaldırdı. O vaqıtlar Mekke yerleşken yerde kimse yaşamay edi, içecek suv da yoq edi. İşte, İbrahim (a.s.) Azret-i Acernen oğlu Azret-i İsmailni o yerde qaldırdı. Yanlarında bir torba hurma ve bir tulup suv qaldırdı. Soñra çevrildi ve ketip başladı. Lâkin Azret-i Acer onıñ arqasından soradı: – İbrahim! Bizni laf etip körüşecegimiz bir kimse, aşap-içecegimiz iç bir şey olmağan yerde qaldırıp qayerge ketesiñ? Bu sualni bir qaç kere tekrar etti. Lâkin Azret-i İbrahim (a.s.) buña cevap bermedi. Soñunda Azret-i Acer: – Bunı böyle yapmaqnı saña Allah emir ettimi? – sorağan soñ, Azret-i İbrahim (a.s.) böyle cevap berdi: – Elbet, Allah emir etti. Azret-i Acer: – Aysa, O bizni yoq etmez, - dedi ve arqağa qaytıp, balasınıñ aldına bardı. Azret-i İbrahim (a.s.) yolunı devam etti. Körünemeycegi Seniye degen yerge barğan soñ, yüzüni Kâbe tarafına çevirip, ellerini köterip, dua etti: "Rabbim! Namaznı doğru qılmaları içün men neslimden bir qısımını Seniñ sayğı duyulması kerek olğan Muqaddes mabediniñ yanında, ekin ösmegen bir yerde yerleştirdim. Endi Sen de insanlardan bir qısımınıñ göñüllerine olarğa nisbeten muabbet yerleştir ve olarğa bazı meyvalardan rızıq ber. Ümüt etem ki, nimetlerge şükür eterler" ("İbrahim" suresi, 14/ 37-nci ayet). Azret-i Acer İsmailni (a.s.) emizdire ve suv içe edi. Soñunda suv bitti. Em özü, em oğlu suvsadılar. Bala suvsuzlıqtan sızlanıp, yerde yuvarlanmağa başlağan soñ, Azret-i Acer onıñ bu alını körmeyip, onıñ içün suv tapmaq niyetinen o yerge eñ yaqın olğan Safa töpesine barıp çıqtı. Soñra, aceba birevni körerimmi dep, vadiyge baqtı, lâkin kimseni körmedi. Safa töpesinden tüşip, vadiyge engen soñ, keder etmesin dep, anteriniñ etegin topladı. Soñra da pek zor alda qalğan bir adamnıñ soñ ğayretinen çapmağa başladı, vadiyni keçip, Merve töpesineçıqtı. Töpeniñ üstüne çıqıp, aceba birevni körerimmi dep, baqtı, lâkin kimseni körmedi. Eki töpeniñ arasında böyle yedi kere ketip keldi. Peyğamberimiz (s.a.v.) bu yerde böyle buyurdı: "İşte, bundan sebep, insanlar Safa ve Merve arasında say eteler (çapışalar)" (Buhariy). Hacılıqta yapılğan say ibadeti – Azret-i İbrahim (a.s.) qorantasınıñ tevekkülini bütün insanniyetke añdıra. Soñunda, Allahu Tealâ oña işanıp tayanğan bu insanlarnı mukâfatlandırdı. Azret-i Acer ve oğlu içün Zemzem çoqrağını yerden fışqırttı. "Hidayet" gazetası, mayıs 2015 s.